Amidžin konak
| Amidžin konak | |
|---|---|
 Amidžin konak | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Kragujevac |
| Opština | Kragujevac |
| Vreme nastanka | 1818-1822. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture od velikog značaja |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture |
| www | |
Amidžin konak u Kragujevcu je jedina sačuvana zgrada iz kompleksa dvorskih objekata Miloševog doba. Konak nosi ime i Momački, jer je služio za smeštaj kneževih momaka iz najbliže pratnje. Predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture od velikog značaja, rešenjem Zavoda za naučno proučavanje spomenika kulture Beograd br. 446/47, od 28. oktobra 1947. godine, a kategorisana kao kulturno dobro od velikog značaja za Republiku Srbiju 7. aprila 1979.godine, Službeni Glasnik RS, br. 14/79.[1]
U njegovoj neposrednoj blizini se nalazio konak kneza Miloša (uništen 1941. godine) i Šareni konak, konak kneginje Ljubice (izgoreo u požaru 1884. godine). Sagrađen je u periodu od 1818. do 1822. godine za dvorsko osoblje na čijem čelu je bio domostroitelj Kneževog dvora Sima Milosavljević Paštrmac, rodom iz Paštrme, zaseoka u Ramaći. Miloš ga je zvao Amidža (tur. stric), pa je tako konak dobio naziv. Paštrmčeva porodična kuća i danas postoji, u ul. Svetozara Markovića 3.
Konak su gradili najbolji majstori tog vremena, Janja Mihailović, Todor Petrović, majstor Veselin. Rađen je u balkansko-orijentalnom duhu, u vreme kada je Srbija još uvek bila pod turskom vlašću i tek sticala autonomiju. Sam konak je sagrađen na kosom terenu, tako da se čini kao da ima nekakav polusprat. Deo prizemlja je ojačan posebnom konstrukcijom od kamena.
Na ulazna vrata je postavljen zvekir od kovanog gvožđa, pored kojeg su smešteni mali prozori, ukrašeni kovanim rešetkama. Na gornjem delu se nalazi trem. Objekat je zidan bondrukom, uobičajenim načinom građenja u 19. veku. Enterijer je podeljen na osam prostorija, koje su služile za smeštaj i spavanje.
Početak vladavine kneza Miloša je ujedno i početak utemeljenja jednog novog građenja, pod jakim uticajem umetnosti turske imperije. Ovakav način gradnje karakteriše odsustvo ornamenata i minimalna ukrašenost. To se posebno odnosi na fasade i prozore na kućama, koji su manje ukrašavani.
Galerija[uredi | uredi izvor]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ „Amidžin konak”. Zavod za zaštitu spomenika kulture Kragujevac. Pristupljeno 9. 1. 2019.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Republički zavod za zaštitu spomenika kulture — Beograd Arhivirano na sajtu Wayback Machine (6. februar 2021)
- Lista spomenika
- Amidžin konak otvara vrata posle 30 godina („Politika“, 25. jun 2015)
_Serbien.jpg)
