Amos Oz
Amos Oz | |
|---|---|
_(cropped).jpg) Amos Oz, 2017. | |
| Ime po rođenju | Amos Klausner |
| Datum rođenja | 4. maj 1939. |
| Mesto rođenja | Jerusalim, Britanska Palestina |
| Datum smrti | 28. decembar 2018. (79 god.) |
| Mesto smrti | Petah Tikva, Izrael |
| Zanimanje |
|
| Supružnik | Nili Cukerman (v. 1960) |
| Deca | 3 |
Amos Oz (hebr. עמוס עוז; Jerusalim, 4. maj 1939 — Petah Tikva, 28. decembar 2018)[1] bio je izraelski književnik, novinar i intelektualac.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen kao Amos Klausner u Jerusalimu 4. maja 1939. godine. Odrastao je u Jerusalemu u Ulici Amos u četvrti Kerem Avraham, u kojoj je smeštena radnja najvećeg broja njegovih romana.[2]Studirao je filozofiju i književnost na Hebrejskom univerzitetu. [3]
Bio je i profesor hebrejske književnosti na Univerzitetu Ben Gurion.[4] Od 1967. nadalje, bio je istaknuti zagovornik rešenja dve države koji bi doveo do kraja izraelsko-palestinskog sukoba.[3]Bio je među osnivačima pokreta Šalom ahšav (Mir sada), podržao Mirovni sporazum iz Osla, podržao je gradnju sigurnosne ograde za koju je držao da treba biti što bližom zelenoj liniji, budućom granicom Palestine i Izraela. Oz se protivio naseljavanju na teritorijima Zapadne obale i pojasa Gaze od samog početka. Bio je blizak radničkoj (laburističkoj) stranci, a lično sa Šimonom Peresom, a zatim i sa strankom izrazito leve orijentacije Merec (Meretz).[4]
Autor je 40 knjiga, uključujući romane, zbirke pripovedaka, knjige za decu i eseje, dok su mu dela objavljena na 45 jezika, više od bilo kog drugog izraelskog književnika. Dobitnik je brojnih odlikovanja i nagrada. Smatra se jednim od „najplodnijih izraelskih književnika i uvaženih intelektualaca”, kako je to The New York Times formulisao u čitulji.[1]
Amos Oz je preminuo 2018. godine.[2]
Dela[uredi | uredi izvor]
Romani[uredi | uredi izvor]
Autor dvadeset romana od kojih su najpoznatiji:[2]
- Crna kutija (1987)
- Poznavati ženu (1989)
- Fima (1991)
- Ne odlazi noćas (1994)
- Pantera u podrumu (1995)
- Isto more (1999)
- Moj Mihael (1968)
- Juda (2014)
Autobiografija[uredi | uredi izvor]
- Priča o ljubavi i tami (2002)
Zbirka priča[uredi | uredi izvor]
- Gde šakali zavijaju (1965)
Dokumentarna prozna[uredi | uredi izvor]
- Na tlu Izraela
- Padine Libana (1989)
- Izrael, Palestina i mir: eseji (1995)
- Početak priče (1999)
Eseji[uredi | uredi izvor]
Pisao je eseje o politici, književnosti i miru za časopise "Davar", "Yedioth Ahronoth", "New York Review of Books" kao i mnoge druge svetske novine.[2]
Nagrade[uredi | uredi izvor]
Dobitnik je mnogih međunarodnih književnih nagrada, mnogih drugih važnih svetskih nagrada i priznanja. Dodeljeno mu je više počasnih doktorata na sveučilištima širom sveta.[2]
- Izraelska nagrade za književnost (1998),
- Mirovna nagrade nemačkih izdavača i knjižara (1992),
- Geteova nagrada grada Frankfurta (2005),
- francuska nagrada Senders (2004),
- Heineova nagrada (2008),
- Mediteranska nagrada (2010),
- Nagrada Franc Kafka (2013),
- Književna nagrada Haus der Kulturen der Welt(2015)
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Kershner, Isabel (28. 12. 2018). „Amos Oz, Israeli Author and Peace Advocate, Dies at 79”. The New York Times. Pristupljeno 29. 12. 2018.
- ^ a b v g d „Amos Oz”. fraktura.hr. Pristupljeno 1. 2. 2024.
- ^ a b „Amos Oz”. laguna.rs. Pristupljeno 1. 2. 2024.
- ^ a b „Izrael: Preminuo pisac Amos Oz”. rtvbn.com. Pristupljeno 1. 2. 2024.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Akademske | |
| Ljudi | |
| Ostale | |
