Arheološki muzej u Alanji

Arheološki muzej u Alanji
Alanya Arkeoloji Müzesi, Antalya ili Alanya ilçesinde bulunan müze
Osnivanje	1967.
Lokacija	Alanja Turska
Kolekcija	arheološka i etnografska zbirka
Adresa	Saray Mahallesi Hilmi Balci Sokak, Alanya
Veb-sajt	http://www.alanya.tv/en/Historical_Place/Museums/ArchaeologyMuseum/

Arheološki muzej u Alanji (tur. Alanya Arkeoloji Müzesi, Antalya ili (tur. Alanya ilçesinde bulunan müze) otvoren je za posetioce 1967. godine. Muzej čine dva dela posvećena konzervaciji, a prikazuju arheološka i etnografska artefakta.

Arheološki deo

U vreme kada je muzej prvi put otvoren nisu još postojala nalazišta u regionu koja datiraju u rane istorijske periode, pa su objekti koji reprezentuju rano bronzano doba, frigijski, lidijski i period Urartu poslati iz ankarskog Muzeja anadolijskih civilizacija da bi posetioci bolje razumeli hronologiju drevnih anadolijskih civilizacija. Otkrićem grada Laerta 1980. godine, na obroncima planine Cebel-i Reis Dağı na 750 m.n.v, 15 km istočno od Alanje, muzejska kolekcija je obogaćena feničanskim natpisom iz 625-600. p. n. e. isklesanim u grubu trostranu sivu krečnjačku stenu, koji svedoči o naseljenosti ovih krajeva pre Rimljana. Zapis govori o zemljištu koje je poklonio lokalni vladar jednom od svojih podanika i opisuje problem koji je nastao u vezi sa tim. U istom delu može se videti pismo koje je rimski imperator Septimus Sever poslao u Sjedru (Syedra) antički grad u blizini današnjeg sela Seki (Seki). Pismo u 46 redova potiče iz II veka n.e. i sadrži zahvalnicu stanovnicima Sjedre. Ovi eksponati zajedno sa različitim nalazima iz helenističke, rimske i vizantijske ere – uključujući keramiku, mermer, bronzu, staklo i mozaike – predstavljaju eksponate arheološkog krila muzeja. Ovde je izložena i kolekcija kovanog novca od VII-V veka p. n. e. do savremenih kovanica Turske republike.

• 
  Feničanski natpis iz 625-600. p. n. e.
• 
  Rimski grobni oltar.
• 
  Skulptura Atisa.
• 
  Stela porodice Trebemis (I vek n.e.).
• 
  Stela sa scenom rastanka (III vek p. n. e.).

Rimska era

Iz rimskog perioda je grobni oltar od sivog krečnjaka otkriven istočno od Alanje (Dimöteköy). On je sa tri strane ukrašen reljefima porodičnog portreta, pogrebne daće i prikazom lova i ponuda; natpis na vrhu kaže: „Kibades sin Kendisov, sa svojim sinom, uz pomoć umetnika Diomedesa i njegovog sina Titusa podiže spomenik za Iatu.“ Intersantna je i skulptura Atisa simbola plodnosti zemlje i obnavljanja vegetacije. Statua je iz II veka n.e, a nađena je u antičkom gradu Pisarisosu (Pisarissos, danas selo Esentepe zapadno od Alanje). Atis je sa rukama vezanim na leđima i razgolićenih genitalija „Atis Kastratus“.

Izloženo je i nekoliko stela, od kojih je najinteresantnija nadgrobna stela porodice Trebemis iz I veka n.e. koja je pronađena u Hamaksiji (selo Elikesik). Stela prikazuje scenu u hramu koja se lako može protumačiti preko vidljivog teksta: Majka (Nana) i otac (Trebemis) sede u prvom planu, a iza njih u vojničkoj odeždi je sin Kilaramos, pored koga je njegova sestra. Prikaz pripada „Pudicitia“ (skromnost) tipu. Na timpanonu je prikazana borba lava i bika, a na vrhu su akroterije sa akantusovim listovima. Druga stela je iz III veka p. n. e. sa lokaliteta Gazipaša, gde je bila ugrađena u zid kuće. Prikazuje dve stojeće figure koje se rukuju ispred fasade hrama. Scena rastanka predstavlja odlazak u zagrobni svet. Ispod prikaza su dva reda teksta iz koga se saznaje da je nadgrobnu stelu napravio Adelfo sa braćom za svoje voljene roditelje.

Svojevrsnu kolekciju predstavljaju uljane rimske i ranovizantijske svetiljke uz koje je tekst o antičkim sistemima osvetljenja, kao i ogledala i drevne igračke (zvečke).

• 
  Rimske uljane svetiljke.
• 
  Ranovizantijske uljane svetiljke.
• 
  Antičko ogledalo.
• 
  Statua Herakla (II vek n.e.).
• 
  Podni mozaik iz Sjedre.

Heraklova soba

U posebnoj prostoriji izložena je veoma dobro očuvana bronzana statua Herakla iz II veka n.e, koja predstavlja simbol Arheološkog muzeja u Alanji. Statua je visoka 52 cm, a otkrivena je 1967. godine. U istoj prostoriji je izložen i podni mozaik iz Sjedre koji prikazuje Hilu, pratioca Herakla, koga zarobljavaju rečne nimfe. Ilustrovani paneli u ovoj prostoriji govore o otkriću Herakleove statue i objašnjavaju mesto Herakla u grčkoj mitologiji.

Etnografski deo

Ovde, pored ostalog, pada u oči minijaturna predstava tradicionalne svadbe u Alanji. Svadba se odvija u baštama kuća posebno u kući mlade i kući mladoženje. U kući mladoženje se pripremaju posude prepune posebnih jela, slatkiša i voća. Izjutra dana venčanja kači se zastava na najviši deo mladoženjine kuće, a muzičari i pevači izvode balade i narodne pesme iz regiona. Domaćini zovu goste u baštu gde oni koji žele mogu da pevaju i igraju. Tada se služe i alkoholna pića. Sa druge strane bašte nude se gostima posebna jela koja su pripremile žene. Za to vreme, mlada i mladoženja završavaju poslednje pripreme i mlada čeka svatove koji dolaze iz mladoženjine kuće po nju. Posle ručka i proslave svadbeno veselje nastavlja se odlaskom po mladu sa konjem okićenim svetlim bojama.

Izložen je i pribor za pisanje (divit) iz XIX veka.

• 
  Tradicionalna svadba u Alanji.
• 
  Pribor za pisanje.
• 
  Rimski osarijum.
• 
  Presa za ulje.
• 
  "Sahide" grob.

Vrt muzeja

Vrt muzeja osmišnjen je kao galerija na otvorenom sa rimskim osarijumima (klesanim kamenim kutijama za čuvanje pepela i kostiju pokojnika) koji bacaju svetlo na rimske pogrebne običaje. Jedinstveni primerci osarijuma predstavljaju značajan deo muzejske kolekcije. U vrtu su i kapiteli rimskih stubova kao i islamski nadgrobni spomenici i natpisi iz seldžučkog, otomanskog i perioda republike. Jedan ugao vrta posvećen je tradicionalnoj poljoprivredi i prikazuje poljoprivredna oruđa i artefakta u vezi sa proizvodnjom maslinovog ulja na Mediteranu u drevna vremena.

Anadolijski nadgrobni spomenici

Dat je prikaz tri tipa islamskog sahranjivanja: u sarkofag, kovčeg i u grob "sahide". Kod sva tri tipa u grob se polaže telo a ne sanduk. Kod sahrane tipa "sahide" pozicija groba određena je trima nadgrobnim pločama: kamenom pločom iznad glave, ispod nogu i onom koja pokriva grob. Tokom seldžučke ere dominirali su kovčezi i sarkofazi, a u to doba počinje i upotreba nadgrobnih ploča iznad glave i ispod nogu. Tokom bejlik i otomanske ere ovaj način postaje popularan i zadržava se do danas. Ploča iznad glave ispisana je stihovima Korana (ajetima) koji govore o proroku Muhamedu, i poezijom, zajedno sa imenima i titulama preminulog. Na ploči ispod nogu je datum smrti, mada neke sadrže i stihove Korana i molitve. Ali ovo nije opšte pravilo pa neke sadrže samo dekoraciju. Ako se radi o pokojniku ploča iznad glave je sa kapom koju je nosio za života. Kod pokojnica ploča je motivom krune ukrašene cvećem koja predstavlja njenu pokrivku za glavu. Kao što svaka ploča odražava identitet umrlog, tako, istovremeno govori i o umetničkom stilu vremena u kome je nastala. Kod otomanskih nadgrobnih spomenika, čempresi, urmine palme, floralni motivi, buketi i ruže su najčešći motivi. Na nekim pločama mogu se videti simboli profesije kojom se pokojnik bavio. Na primer, sablja za vojnika, a divit za pisara.