Žrtve u Prvom svetskom ratu
 | Ovaj članak sadrži spisak literature (štampane izvore i/ili veb-sajtove) korišćene za njegovu izradu, ali njegovi izvori nisu najjasniji zato što ima premalo izvora koji su uneti u sam tekst. Molimo vas da poboljšate ovaj članak tako što ćete dodati još izvora u sam tekst (inlajn referenci). |
Broj žrtava u Prvom svetskom ratu (vojnih i civilnih) je bio preko 37 miliona - preko 15 miliona mrtvih i 22 miliona ranjenih. U broj mrtvih ulazi skoro 9 miliona vojnih žrtava i oko 6,6 miliona ranjenih. Sile Antante su izgubile više od 5 miliona vojnika a Centralne sile više od 3 miliona. Broj žrtava predmet je brojnih rasprava.
Sporovi oko broja žrtava[uredi | uredi izvor]
Izvori za ove brojeve navedeni su dole.
Procene za žrtve u Prvom svetskom ratu variraju u velikom stepenu, a često se citiraju bez ikakvih izvora. Dalje, procene mogu sadržati delimično i žrtve Ruskog građanskog rata i Jermenskog genocida, a predmet je rasprava u kolikoj meri i da li bi uopšte trebalo.
Mnoge od civilnih, pa i vojnih žrtava bile su usled španske groznice ili usled gladi. U Srbiji je veliki broj žrtava odneo tifus.
Žrtve po zemljama[uredi | uredi izvor]
| Antanta | Vojni gubici | Civilne žrtve | Ukupno | Ranjeni |
|---|---|---|---|---|
| Australija | 59,330 | ? | 59,330 | 159,171 |
| Belgija | 13,716 | 30,000 | 43,716 | 44,686 |
| Kanada | 66,655 | ? | 66,655 | 172,950 |
| Francuska[1] | 1.375.800 | 40,000 | 1.415.800 | 4.266.000 |
| Grčka | 5,000 | 132,000 | 137,000 | 21.000 |
| Indija | 43,000 | ? | 43,000 | 65.000 |
| Italija | 650,000 | ? | 650,000 | 947.000 |
| Japan | 300 | ? | 300 | 907 |
| Crna Gora | 3,000 | ? | 3,000 | 10.000 |
| Novi Zeland | 18,166 | ? | 18,166 | 58,526 |
| Njufaundlend[2] | 1,251 | ? | 1,251 | 2,314 |
| Portugalija[3] | 7,222 | ? | 7,222 | 13,751 |
| Rumunija[4] | 335,706 | 275,000 | 610,706 | 120.000 |
| Rusija | 1.700.000 | 2.000.000 | 3.700.000 | 4.950.000 |
| Srbija | 450,000 | 650,000 | 1.100.000 | 1.250.000 |
| Južna Afrika | 7,000 | ? | 7,000 | 12.000 |
| Ujedinjeno Kraljevstvo[5] | 703,000 | 30,633 | 733,633 | 1.663.000 |
| SAD[6] | 126,000 | 200[7] | 126,200 | 234,300 |
| Ukupno (Antanta) | 5.565.146 | 3.157.833 | 8.722.979 | 13.990.605 |
| Centralne sile | Vojni gubici | Civilne žrtve | Ukupne žrtve | Ranjeni |
| Austrougarska | 1.200.000 | 300,000 | 1.500.000 | 3.620.000 |
| Bugarska[8] | 87,500 | 275,000 | 362,500 | 152,390 |
| Nemačka[9] | 1.773.700 | 760,000 | 2.533.700 | 4.216.058 |
| Turska | 325,000 | 2.150.000 | 2.475.000 | 400.000 |
| Ukupno (Centralne sile) | 3.386.200 | 3.485.000 | 6.871.200 | 8.388.448 |
| Neutralne države | ||||
| Norveška[10] | - | 1,900 | 1,900 | ? |
| Ukupno (sve u tabeli)[11] | 8.951.346 | 6.644.733 | 15.596.079 | 22.379.053 |
Izvori[uredi | uredi izvor]
Glavni izvori:
- Everett, Susan, History of World War I, (pp. 248), Bison Books, 1980.
Za civilne žrtve:
- Tucker, Spencer C. The European Powers in the First World War: An Encyclopedia, Garland Publishing, New York, 1996.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Ovo uključuje 57,700 poginulih francuskih kolonijalnih vojnika
- ^ Njufaundlend je bio dominion u to vreme, ne i deo Kanade
- ^ Cifre samo za Zapadni front. Bilo je i portugalskih žrtava u Africi.
- ^ Bez 265.000 civila koji se vode kao mrtvi i nestali
- ^ Statistika iz The Longman Companion to the First World War (Colin Nicolson, Longman 2001. pp. 248)
- ^ Zvanične cifre SAD, 1. april 1920: 35,560 poginulih u borbi, 14,720 umrlih od posledica ranjavanja, 57,460 umrlih od bolesti, 7,920 umrlih od drugih uzroka, 205,690 ranjenih, 46 nestalih, 4,480 zarobljenih. Izvor: The Communication Trench, Anecdotes & Statistics from The Great War 1914-1918 by Will R. Bird (pp. 75)
- ^ Procena; uključuje 128 poginulih na Lusitaniji kao i poginuli članovi posada trgovačkih brodova. Čak i približni brojevi civilnih žrtava su pod diskusijom.
- ^ Isključujući umrle od bolesti tokom povlačenja u jesen 1918.
- ^ Civilne žrtve su bile uglavnom usled gladi Nemačke žrtve nisu nesporno utvrđene, neki drugi izvori navode: 2.037.700 mrtvih, 4.216.057 ranjenih, ukupno 6.253.757 žrtava.
- ^ Norveška je bila neutralna u ratu ali 1,900 norveških mornara je poginulo, uglavnom usled torpedovanja njihovih brodova od nemačkih podmornica. Norveška je izgubila oko 50% trgovačke mornarice, u procentima najviše od svih država.
- ^ Sve zemlje navedene u tabeli.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Stojančević, Vladimir (1988). Srbija i srpski narod za vreme rata i okupacije 1914-1918. godine. Leskovac: Narodni muzej.
- Radojević, Mira; Dimić, Ljubodrag (2014). Srbija u Velikom ratu 1914-1918: Kratka istorija. Beograd: Srpska književna zadruga, Beogradski forum za svet ravnopravnih.
- Everett, Susan, History of World War I, (pp. 248), Bison Books, 1980
- Nicolson, Colin (2001). The Longman Companion to the First World War. Longman. ISBN 978-0-582-28983-3.
- Bird, Will R., The Communication Trench, Anecdotes & Statistics from The Great War 1914-1918
- Tucker, Spencer C. The European Powers in the First World War: An Encyclopedia, Garland Publishing, New York, 1996
- Hirschfeld, Gerhard (Ed.), Enzyklopaedie Erster Weltkrieg, Paderborn, 2004 (esp. article "Kriegsverluste" by Ruediger Overmans)
- Urlanis, Boris, Wars and Population, 1971
- Urlanis, Boris, Bilanz der Kriege, Berlin, 1965.
- Heeres-Sanitaetsinspektion im Reichskriegsministerium, Sanitaetsbericht ueber das deutsche Heer, deutsches Feld- und Besatzungsheer, im Weltkriege 1914-1918, Volume 3, 1934
- Dumas, Samuel, Losses of Life Caused by War, Oxford 1923
