Kapan (Jermenija)

Kapan
Կապան
Kapan; Կապան
	Kapan sa planinom Hustup
	Grb
Administrativni podaci
Država	Jermenija
Pokrajina	Sjunik
Osnovan	XIX vek
Stara imena	Kafan (do 1990)
Stanovništvo
Stanovništvo	‍
— 2009.	45.500
— gustina	1.263,89 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate	39° 12′ 04″ S; 46° 24′ 54″ I / 39.201° S; 46.415° I
Vremenska zona	UTC+4 (leti UTC+5)
Aps. visina	905,5 m
Površina	36 km2
	Kapan Kapan na karti Jermenije
Poštanski broj	3301-3308
Pozivni broj	+374 (285)
Veb-sajt
	Kapan onlajn

Kapan (jerm. Կապան) ili Kafan je grad u Jermeniji i administrativni centar jermenskog marza Sjunik. Grad se nalazi na 316 km jugoistočno od Jerevana. Sa populacijom od 45.000 (2009) najveći je grad celog jermenskog juga.^[2]

Etimologija[uredi | uredi izvor]

Reč "kapan" dolazi od jermenskog glagola "kapel" (կապել) što u bukvalnom prevodu znači „zatvoren“ ili „okružen“. Termin je u starijim jermenskim geografskim literaturama označavao dolinu koja je sa svih strana zatvorena planinskim lancima.^[3]

Istorija[uredi | uredi izvor]

Područje oko Kapana se prvi put spominje u V veku kao malo seoce. Drevna naseobina se nalazila na nekih 15 km severozapadno od današnjeg grada. Od X veka naselje se postepeno pretvara u feudalni posed i sedište knezova iz dinastije Džagikjanov. Grad je doživeo veliki procvat tokom XI veka kada se broj stanovnika popeo na blizu 15 - 20.000 ljudi. Grad su 1103. opustošili i razrušili do temelja Turci Seldžuci nakon čega on gubi svoj značaj i ponovo se pretvara u selo.

Arapski putopisac Adžaib Addunia iz XIII veka je u svom delu „Svedska čuda“ opisivao Kapan kao „nedostupnom mestu usred planina i šuma sa mnoštvom zamkova“.^[4] S'početka XVIII veka u ovoj oblasti se borbama protiv persijskih i turskih zavojevača istakao jermenski ustanik David Bek koji je uspeo da sa svojom vojskom oslobodi ceo Sjunik.

Ekonomija[uredi | uredi izvor]

Sadašnji Kapan koji je formiran srastanjem okolnih sela tokom XIX veka je bio i ostao centar obojene metalurgije i rudarstva (Persijanci su ga zvali „Madan“ što znači rudnik). Komercijalno iskorištavanje lokalnih depozita počelo je 1890.-ih kada je u gradu izgrađena topionica bakra uz pomoć francuskih rudarskih inženjera i kapitala.

Razvijaju se i tekstilna i inustrija nameštaja, a nije zanemariv ni uticaj stočarske proizvodnje i trgovine.

Geografija[uredi | uredi izvor]

kapan je najveći grad u južnoj Jermeniji. Nalazi se u istočnom delu marza Sjunik, u dolini reke Vohči, na jugoistočnim obroncima Zangezurskih planina. Južno od grada se izdiže 3.206 m visoka planina Hustup.

Klima Kapan
Pokazatelj \ Mesec	.Jan.	.Feb.	.Mar.	.Apr.	.Maj.	.Jun.	.Jul.	.Avg.	.Sep.	.Okt.	.Nov.	.Dec.	.God.
Srednji maksimum, °C (°F)	7,1 (44,8)	8,4 (47,1)	11,7 (53,1)	17,1 (62,8)	21,8 (71,2)	25,8 (78,4)	29,3 (84,7)	29,3 (84,7)	24,4 (75,9)	19,8 (67,6)	13,1 (55,6)	9,0 (48,2)	18,07 (64,53)
Srednji minimum, °C (°F)	−13,0 (8,6)	−12,0 (10,4)	−8,0 (17,6)	−1,0 (30,2)	4,0 (39,2)	8,0 (46,4)	11,0 (51,8)	11,0 (51,8)	7,0 (44,6)	1,0 (33,8)	−6,0 (21,2)	−10,0 (14)	−0,67 (30,79)
Količina padavina, mm (in)	28 (11)	32 (12,6)	60 (23,6)	80 (31,5)	96 (37,8)	68 (26,8)	31 (12,2)	30 (11,8)	43 (16,9)	55 (21,7)	40 (15,7)	27 (10,6)	590 (232,3)
Izvor: World Meteorological Organisation (UN)