Mesijanski Jevreji

Mesijanski Jevreji (hebr. הדות משיחית ;יַהֲדוּת מְשִׁיחִית‎) jeste naziv za jedan sinkretički pokret, versku sektu koja je spoj starozavetnog judaizma koji prihvata Isusa za mesiju, odnosno spasioca. Ova sekta se razlikuje od tradicionalnog Judaizma zbog toga što tradicionalni Jevreji još uvek čekaju mesiju prorečenog u Tanahu (Stari zavjet), dok je za mesijanske Jevreje spasitelj došao, a on je Isus. Mesijanski Jevreji prihvataju i Novi zavjet, ali osnova njihovih učenja je Tanah.

Mesijanski Jevreji sebe smatraju za pripadnike judaizma; međutim, od strane svih judaističkih institucija oni se broje u hrišćanske grupe. Pripadnici mesijanskih Jevreja su pored ne-Jevreja naročito Jevreji koji su primili hrišćansku veru. Teološki stoje blizu evangelistima. Najpoznatiji mesijanski Jevrejin u Srbiji je Miroljub Petrović.

Učenje

Sinagoga mesijanskih Jevreja u Dalas, SAD

Mesijanski Jevreji sebe smatraju vernicima u Isusa Hrista, koji se drže određenih kulta judaizma. Ispovedaju veru u jevrejsku tradiciju i poštuju subotu, tj. šabat, ali veruju u Hrista kao obećanog mesiju i Boga. Po sopstvenom shvatanju oni su u tradiciji prve Crkve u Jerusalimu koju su činili uglavnom Jevreji. Za biblijska imena ne koriste grčke ili latinske varijante već jevrejske, npr. Isus Hristos je Ješua ha Mašijah, Savle tj. apostol Pavle je Šaul itd. Novi zavet čitaju u engleskom, nemačkom ili ruskom izdanju, te i u jevrejskom prevodu sa grčkog. Grcizirana i latinizirana imena u tim prevodima opet prevode na jevrejsko.

Mesijanski Jevreji preuzeli su dosta praznika iz Starog zaveta, među njima pashu, pedesetnicu, praznik senice, subotu i jom kipur. Tradicionalne jevrejske rituale tumače shodno svom hrišćanskom ubeđenju. Crkve mesijanskih Jevreja, nazvani isto mesijanskim sinagogama, slave liturgiju subotom. Deo liturgije su i takozvana davidijanska muzika, te i igranke i pesme. Iz rabinskog judaizma preuzeti su na primer kipa, tradicionalna jevrejska kapica, ili talit, molitveni šal itd. Mesijanskim Jevrejima mogu da pripadaju Jevreji i ne-Jevreji.

Grupacije unutar mesijanskih Jevreja

Mesijanski Jevreji danas nisu jedinstveni pokret, već se dele uglavnom na dve velike grupe. Jedna grupa drži se strogo judaističkog zakona i odbacuje nekoliko važnih hrišćanskih dogmata poput Svete Trojice; time su jednako odbijeni od judaističkih Jevreja, što važi za svaki hrišćanski pravac, isto kao od najvećeg dela hrišćana za koje npr. učenje o Svetoj Trojici ima veliki uticaj. Ova zakonu verna grupa smatra druge mesijanske Jevreje hrišćanima jevrejskog porekla a jedino sebe istinitim mesijanskim Jevrejima. Druga velika grupa mesijanskih Jevreja smatra da je judaistički zakon zaobiđen, a zapovesti iz Starog zaveta ograničeni su na one koje trebaju da poštuju i ne-Jevreji. Ova grupa jako koristi jevrejske atribute da bi misionirala među Jevrejima, šta se npr. od strane judaističkih Jevreja veoma negativno prima. Imaju podršku od drugih hrišćana, npr. od Evangelista, pošto veliki deo ako ne i veći deo ove grupe potiče od hrišćana. Obe grupe među sobom se teško akceptiraju, te dok prvi prebacuju drugima bezakonje, drugi pak smatraju strogu poslušnost zakonu ravno grehu. Pored internih konflikta i konflikta sa judaističkim Jevrejima, mesijanski Jevreji nalaze se obično i u konfliktu sa drugim Jevrejima hrišćanske vere, npr. sa protestantskim Jevrejima (kao primer Jews for Jesus-pokret).

Istorija

Prve grupe mesijanskih Jevreja nastaju u Evropi 19. veka. Prva takozvana mesijanska sinagoga osnovana je u Ugarskoj od jednog Josifa Rabinovica. Istoimeni Josif Rabinovic (odn. Rabinovič, 1837-1899) iz Besarabije, Moldavija, onomad deo Ruske Imperije, osnovao je u Kišinjevu Zajednicu Izrailjaca Novog zaveta koja je postojala do 1939. 1866 osnovana je Jevrejska hrišćanska alijancija Velike Britanije, 1915 Jevrejska hrišćanska alijancija Amerike.

Današnji mesijanski pokreti nastali su u 1960-ima u SAD. Od 1980-ih pokret postoji u Evropi i Izraelu, mnogi njegovi pripadnici poreklom su iz bivše SSSR. Najviše ih ima u SAD, Kanadi, Meksiko, Argentini, Južnoj Africi, Izraelu i Rusiji. U Izraelu npr. danas ima oko 4000 mesijanskih Jevreja i oko 80 sinagoga. Glavni deo poreklom su iz bivše SSSR i iz Etiopije.

Ograničenje prema jevrejskim hrišćanima

Mada se broje u jevrejske hrišćane, sami mesijanski Jevreji odbijaju taj naziv, jer prvo smatraju jevrejske hrišćane istorijskim nazivom sa kojim su se u ranoj Crkvi razlikovali hrišćani poreklom Jevreja od hrišćana poreklom od neznabožaca (od gojim, tj. goja, narodi); drugo, jevrejski hrišćani mogu biti i pripadnici drugih hrišćanskih zajednica, npr. Pravoslavci ili rimokatolici. Osim toga, mesijanski Jevreji svesno odbijaju da se nazivaju hrišćanima, zbog raznih pogroma Jevreja od strane hrišćana, i sebe broje u Jevreje odnosno Judaiste. Od strane Judaista, opet, nisu prihvaćeni, jednom zbog vere u Hrista, drugo jer im se prebacuje jedno agresivno misioniranje među Jevrejima.

Spoljašnje veze

• The Jerusalem Council - Messianic Beit Din Global Forum for Messianic Judaism, Messianic Halakha, and Torah Study (en)