Naum Krnar

Naum Krnar
Datum rođenja	1780.
Mesto rođenja	Moskopolje, Osmansko carstvo
Datum smrti	1817.
Mesto smrti	Radovanje, Kneževina Srbija

Naum Krnar je jedna od važnijih ličnosti Prvog srpskog ustanka, blizak Karađorđev saradnik. Rođen je u Moskopolju, oko 1780. godine. Po etničkoj pripadnosti je bio Cincarin, a po nacionalnom osećanju Grk.

Mladost

Poreklom je iz imućne trgovačke porodice. U mladosti je stekao solidno obrazovanje. Govorio je više jezika. Prvi srpski ustanak ga zatiče u Beogradu kao uglednog i prilično bogatog trgovca. Trgovao je kožom i krznima. Rodonačelnik je beogradskih Naumovića.

Ženio se dva puta. Od svoje prve žene, koja je ostala u Moskopolju, sporazumno se razveo i ponovo oženio u Beogradu. U svojoj knjizi “O Cincarima”, akademik Dušan Popović navodi i pismo koje je, na grčkom, Krnar pisao svoj prvoj ženi.

Naum Krnar je bio član Heterije, tajnog udruženja koje se borilo za oslobođenje i ujedinjenje balkanskih hrišćanskih zemalja, a čiji je jedan od istaknutih vođa bio i Riga od Fere.

Ustanak

Prvom srpskom ustanku se priključio u samom početku, jer je i sam izbegao "seču" u hanu u Paraćinu. Sa odredom južnosrbijanaca priključio se Zeki Buljubaši i borio kod Šapca i na Mišaru. Uzeo ga je Karađorđe za svog pisara jer je Naum bo vrlo pismen čovek, znalac više evropskih jezika. Po slomu ustanka je prebegao sa porodicom uz Karađorđa, prvo u Zemun, pa u Novi Sad, a zatim, kao i većina srpskih vojvoda, u Hotin, u Besarabiju - Rusiju. Godine 1817, sa Karađorđem, tajno prelazi preko Dunava u nameri da u Srbiji podignu ustanak. Knez Miloš saznaje za njihov dolazak i naređuje njihovo smaknuće u Radovanjskom lugu. Ubijen je Naum iz puške, i telo mu počiva u Radovanju a lobanja je od odsečene bila sa Karađorđevom zakopana uz zid beogradske Saborne crkve. Glave Karađorđa i Nauma Krnara odnete su paši u Beograd, a ovaj je kožu skinutu sa njih, ispunjenu pamukom, poslao za Carigrad, kao dokaz.

Istorijska sudbina

Nauma Krnara i njegovu ulogu u ustaničkom pokretu srpska istoriografija je, naizgled, sistematski zanemarivala. Najčešće se pominje kao Karađorđev ,,momak”, ili pisar, u najboljem slučaju. Činjenice, međutim, govore da je njegova uloga bila mnogo značajnija. Verovatno je, kao poverenik Heterije, na Karađorđa vršio odlučujući politički uticaj i bio mu politički i diplomatski savetnik. O važnosti koju mu je turska vlast pridavala svedoči i činjenica da je i njegova glava, kao i Karađorđeva, putovala za Carigrad.

Razlozi za ovo zanemarivanje leže u činjenici da je mlada srpska država, težeći da formira jako nacionalno osećanje, želela da zataška Karađorđevo zalaganje za nadnacionalnu balkansku federaciju. Drugi razlog može da bude i izvesni animozitet koji se razvio prema Cincarima, kao finansijskoj i političkoj oligarhiji koja je imala i te kako bitnu ulogu u formiranju našeg građanskog društva i države.

Vidi još

• Naumovići
• Radovanjski Lug