Pređi na sadržaj

Nacionalni park Slovački raj

Koordinate: 48° 54′ 30″ N 20° 24′ 00″ E / 48.90833° S; 20.40000° I / 48.90833; 20.40000
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Nacionalni park Slovački raj
IUCN kategorija II (nacionalni park)
Nacionalni park Slovački raj
Mapa sa lokacijom zaštićene oblasti Nacionalni park Slovački raj
Mapa sa lokacijom zaštićene oblasti Nacionalni park Slovački raj
Mjesto Slovačka
Najbliži gradSpiška Nova Ves
Koordinate48° 54′ 30″ N 20° 24′ 00″ E / 48.90833° S; 20.40000° I / 48.90833; 20.40000
Površina197.63 km² (76.3 mi2)
Osnovano18. januar 1988. godine
Upravljačko tijeloSlovačka

Nacionalni park Slovački raj (slč. Národný park Slovenský raj) je jedan od devet nacionalnih parkova Slovačke, stacioniran u istočnom delu zemlje.

Površina i lokacija[uredi | uredi izvor]

Nacionalni park obuhvata planinski lanac Slovački raj, koji se nalazi u planinskoj regiji Slovačko rudogorje.

Park je površine 197,63 km² a pokriva i zaštitnu zonu oko parka, koja se proteže na 130,11 km². U parku se nalazi jedanaest nacionalnih prirodnih rezervata i osam rezervata prirode.[1] U parku se nalazi oko 300 km biciklističke staze opremljenih sigurnosnim ogradama, lancima i mostovima. U Slovačkom raju se nalazi oko 350 pećina, ali je samo Dobrinska ledena pećina otvorena za javnost. Ova pećina je ujedno i na UNESKO listi svetskih baština od 2000. godine.

Nastanak i istorija[uredi | uredi izvor]

Prvi zaštićeni rezervat na području Slovačkog raja osnovan je 1890. godine. Prva zaštićena biljka je bila Runolist, 1936. godine.

Ime Slovački raj prvi put se pojavljuje 1921. godine u časopisu Lepota Slovačke. Prva zaštićena zona na području današnjeg nacionalnog parka osnovana je 21. avgusta 1964. godine. Oblast je preklasifikovana u nacionalni park 18. januara 1988. godine.

Geografija[uredi | uredi izvor]

Nacionalni park je situiran u Banskobistričkom kraju, Breznu, Prešovskom kraju, Popradu i u regionu Košičkog kraja, a pripada dikstriktima Spiška Nova Ves i Rožnjava).

Reke i potoci su formirali mnoge klisure, kanjone, doline, pećine i vodopade u Slovačkom raju, pri čemu je reka Hornad najvažnija za područje. Najpoznatija klisura je Velki Sokol, koja je sa 4,5 km dužine ujedno i najduža. U nacionalnom parku nalaze se još Suha Bela, Piecki i klisura Kisel, kao i brojni vodopadi. Prielom Hornad je najduži kanjon sa 11,7 km, a sadrži i najveću raznolikost vrsta.[2] Najviši vodopad je Zavojov vodopad, visine 70 m.[3] Najveći vodeni rezervoar je Palcmanska Maša, formiran 1956. godine, koji pokriva površinu od 0,85 km² ,a koristi se za plivanje, vodeni sport, ribolov i druge rekreativne aktivnosti.

Najviši vrh je Prednja rupa sa 1.545 m visine. Stena poznata pod imenom Tomašovski, visine 680 m je izuzetno popularna za planinare i ostale posetioce, jer se sa nje pruža jedinstveni pogled. Najniža tačka u nacionalnom parku je Hornada, koja se nalazi na visini od 470 m.

Biologija i ekologija[uredi | uredi izvor]

Slovački raj je mesto sa najvećim brojem leptira na prostoru Slovačke, sa 6.6 leptira na 1 km².[2] Predeo Koapanečke luki izuzetno je bogat vaskularnim biljkama, sa 75 jedinki po 1m2.

U nacionalnom parku se nalazi oko 4000 vrsta beskičmenjaka, zajedno sa 2100 vrsta leptira, 400 vrsta buba i 150 vrsta sisara, uključujući medvede, lisice, vukove, divlje mačke, jelene, divlje svinje i kune. Nacionalni park je dom 65 ugroženih životinja, uključujući stepskog sokola i evropsku tekunicu.[4][5]
Šuma prekriva 90% parka, a najrasprostranjenije vrste drveća su bukva, smrča, jela i bor. U parku se nalazi 930 vrsta biljaka, a 35 njih su zaštićene zakonom. Pored toga, park je dom za šest endemskih biljaka.[6][7]

Turizam[uredi | uredi izvor]

Najpoznatija turistička mesta i odmarališta su Čingo i Podlesok na zapadu, Djedinki na jugu i Klaštorisko, stacioniran u srcu nacionalnog parka. Najposećenija mesta u parku su Dobrinska ledena pećina[8] i Suča Bela Džordž.

Park nudi oko 300 km planinarskih staza i nekoliko biciklističkih staza. Jedna od najposećenijih ruta je Prielom Hornadu. U severnom delu Slovenskog raja nalaze se dva glavna turistička centra ovog kraja: Čingov i Podlesok. Povezani su sa markiranom trasom dužine 15 km, koja vodi kroz kanjon duž reke Hornad.[9]

Galerija[uredi | uredi izvor]


Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „National Park of Slovenský raj”. Slovak Tourist Board. n.d. Arhivirano iz originala 23. 10. 2007. g. Pristupljeno 25. 5. 2007. 
  2. ^ a b „Naj v Slovenskom raji (Records of the Slovak Paradise)” (na jeziku: Slovak). mKs. n.d. Arhivirano iz originala 22. 05. 2023. g. Pristupljeno 25. 5. 2007. 
  3. ^ „Waterfalls: Slovak Paradise”. Slovak Tourist Board. n.d. Arhivirano iz originala 23. 6. 2007. g. Pristupljeno 25. 5. 2007. 
  4. ^ „Fauna” (na jeziku: Slovak). mKs. n.d. Arhivirano iz originala 27. 9. 2007. g. Pristupljeno 25. 5. 2007. 
  5. ^ „Rastlinstvo (Plants)” (na jeziku: Slovak). Správa Národného parku Slovenský raj. n.d. Arhivirano iz originala 1. 7. 2007. g. Pristupljeno 25. 5. 2007. 
  6. ^ „Flóra” (na jeziku: Slovak). mKs. n.d. Arhivirano iz originala 27. 9. 2007. g. Pristupljeno 25. 5. 2007. 
  7. ^ „Živočístvo (Animals)” (na jeziku: Slovak). Správa Národného parku Slovenský raj. n.d. Arhivirano iz originala 1. 7. 2007. g. Pristupljeno 25. 5. 2007. 
  8. ^ 9 Sights You Have to See at Slovak Paradise National Park
  9. ^ „Slovak paradise”. Arhivirano iz originala 19. 05. 2018. g. Pristupljeno 21. 03. 2018. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Nacionalni park Slovački raj na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Национални_парк_Словачки_рај&oldid=26948331”