Novohetitske države
Novohetitske države, takođe poznate i kao sirijsko-hetitske države, zajednički je izraz za niz malih kneževina u severnoj Siriji, Kilikiji i južnoj i centralnoj Anadoliji, nastalih nakon pada Hetitskog carstva (oko 1200. godine p. n. e.). U gornjoj Mesopotamiji i Siriji preovlađivale su aramejske države, a duž libanske obale su neki kananski gradovi preživeli kao feničanske kneževine.
Pojam[uredi | uredi izvor]
Naučnici koriste naziv "hetitske" pošto su ove države nekada činile deo Hetitskog carstva te su nakon njegovog raspada zadržale izvesne hetitske odlike. Ove odlike ogledaju se u sledećem: sličnost u stilovima u arhitekturi i vajarstvu, korišćenju huritskih imena karakterističnih za hetitsku državu. Pismo koje je korišćeno u novohetitskim državama direktno je proisteklo iz hetitskih hijeroglifa poznog hetitskog carstva. Jezik koji je pisan hetitskim pismom nije bio hetitski već luvijski - jezik znatnog dela stanovništva u hetitskoj Anadoliji. Stanovništvo novohetitskih država predstavlja mešavinu različitih naroda: Kananci, Aramejci, Huriti, Hetiti, Luvijci.
Novohetitske države ležale su duž glavnih puteva i kontrolisale su važne rečne prelaze. Zbog toga su sve one bile bogati trgovački centri. Obezbeđivale su vezi između Urartua i Asirije na istoku i Frigije, Lidije i mediteranske obale na zapadu. Uprkos kulturnim i lingvističkim sličnostima, ove države nisu bile međusobno politički ujedinjene.
Države[uredi | uredi izvor]
Kraljevstvo Hamat sa središtem u istoimenom gradu nalazilo se u današnjoj Hami na Orontu. Prestonica Unki-Patine, države u oblasti ravnice Amuka i donjeg Oronta, bio je grad Kinalua. U državi Ain Dara otkriven je hram sa kamenim sklupturama. Samala je bila prestonica istoimenog kraljevstva. Severozapadno od Samala ležala je kneževina Gurgum sa pretonicom u Markasu. Istočno od Samale nalazila se država Kumuh sa centrom u Samsatu. Severno, na obali Eufrata do granice sa Urartuom, nalazila se Melida, Melitena klasičnog perioda. Kilikija je bila podeljena na Kve i Hilaku. Tabal je bila opšta odrednica za jugoistočni deo Anadolije. Bio je podeljen na mnoge manje države koje su delimično ujedinjene pod kneževinom Bit Burutaš.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- Kurt, Ameli (2012). Stari istok. Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva. ISBN 978-8617180872.
