Pećina Ljubačevo

Pećina Ljubačevo je pećina koja se nalazi u selu Ljubačevo, na teritoriji opštine Banjaluka, udaljena 14 kilometara je od centra grada Banjaluke, u Republici Srpskoj, BiH. Nalazi se na nadmorskoj visini od 420 metara. Do otvaranja kamenoloma dužina pećine je bila 700 metara, a sada iznosi svega 338 metara, pošto je deo podzemnog sistema trajno uništen zbog radova.

Jedinstvena je po izuzetno rijetkim oblicima ekscentričnog nakita (heliktitima), koji suprotno fizičkim zakonima i zemljinoj teži vise u svim pravcima kao naelektrisana kosa. Osim u pećini su pronađeni veliki salivi, stalagmiti, stalaktiti, pećinski stubovi i bigrene kade.

Pećina se sastoji od:

• Ulaznog kanala malog nagiba, sa vertikalno izduženim otvorom orijentisan prema jugoistoku i je sa jedne strane pregrađen velikim salivom. Ulaz je širine 1,20 m visine 3 m.
• Visoke dvorane najviša morfološka cjelina u pećini visine do 10 m, prosečne širine od 6-9 m. Dno je prekriveno raskvašenom glinom, koja svojim oblikom ukazuje na činjenicu da je tokom morfološke evolucije tuda cirkulisala velika količina podzemnih voda.
• Slijepog kanala se nalazi u nastavku sjeverozapadno od Visoke dvorane i ima mali uspon na svom početnom delu. Njegovo dno prekriveno je kalcitnom korom i raskvašenom ilovačom. Tavanica i strane kanala prekrivene su pećinskim nakitom.
• Dvorane stalagmita u koju se ulazi iz Visoke dvorane, preko teže prohodnog suženja visine 0,5 m. Dobila je naziv po atraktivnoj grupi masivnih stalagmita, pronađenih tokom prvih poseta speleologa, od kojih je danas u dvorani prisutno samo nekoliko primeraka, jer je jedan deo stalagmita rastrješen usled detonacije, dok su najatraktivnije primerke veoma masivnih stalagmita odnijeli „posjetioci“, pre nego što je postavljena kapija na ulazu. Dno dvorane pokriveno je kalcitnim naslagama i mavim bigrenim kadama, dok se na bočnim stranama nalaze se heliktiti i krupnih kristali kalcita
• Kalcitne dvorane (sa sjeverozapadnim i jugoistočnim krakom) je najduža i najinteresantnija dvorana, ukupne dužine 103 m.
• Kolapsa sa spustom od 6 m, je hidrološki najaktivniji, najinteresantniji i najneprohodniji deo pećine, u koji je prilaz moguć samo spustom i usponom, preko gotovo vertikalnih strana
• Dvorane Posljednji horizont nalazi se u nastavku Kolapsa i kao završni deo pećine. Najveće visina mu je 8 m, sa velikom koncentracijom tavaničnog pećinskog nakita, posebno heliktitima

Iako samo delimično sačuvana u izvornom obliku pećina u kamenolomu Ljubačevo po svojim dimenzijama i karakteristikama spada u 15 najznačajnijih speleoloških objekata u Republici Srpskoj, koja pokazuje prirodu razvoja ovog kraškog predjela. Pošto nije hidrološki aktivna djelimično uređivana, zbog čega je očuvane većina njenih prirodnih karakteristika.

Nalazi se pod zaštitom Zavoda za zaštitu kulturno istorijskog i prirodnog nasljeđa Republike Srpske i spada u prirodno dobro I i II kategorije. Proglašena je za spomenik prirode u aprilu 2008. godine.

Vidi još

• Pećine u Republici Srpskoj
• Zavod za zaštitu kulturno istorijskog i prirodnog nasljeđa Republike Srpske

Spoljašnje veze

• Zavod za zaštitu kulturno istorijskog i prirodnog nasljeđa Republike Srpske: Zaštita speleoloških objekata Republike Srpske