Портал:Banja Luka

Portal je trenutno zatvoren zbog neaktivnosti, prema konsenzusu urednika.
Ukoliko želite da ponovo pokrenete ovaj portal, prvo svoju naum izložite zajednici na VP:Trg/Vikipolitika.

uredi

Dobrodošli na portal Banja Luka

Banja Luka ili Banjaluka je najveći i de facto glavni grad Republike Srpske, te drugi po veličini u Bosni i Hercegovini. U današnjoj političko-teritorijalnoj organizaciji Republike Srpske, koja se sastoji od opština i gradova, Grad Banja Luka (ranije opština) najveća je jedinica lokalne samouprave sa 1.239 km² i predstavlja politički, administrativni, finansijski, univerzitetski i kulturni centar Republike Srpske.

Banja Luka je smještena na obalama Vrbasa, koji u ovom gradu gubi osobine planinske rijeke i ulazi u niziju na svom putu ka ušću u Savu. Srednja godišnja temperatura u Banjoj Luci je 10,7 °C, srednja januarska -0,8 °C, dok je srednja julska 21,3 °C. Pod današnjim imenom se prvi put pominje 1494. godine kada ugarski kralj Vladislav II Jagelonac, u povelji upućenoj lokalnim zapovjednicima Jajačke banovine, navodi ime Juraja Mikulašića kao kaštelana Banje Luke. Prije rata (1992—1995) ovaj grad je bio snažan privredni centar sa razvijenom mašinskom, tekstilnom, prehrambenom, drvoprerađivačkom i elektroindustrijom.

više informacija o Banjoj Luci

uredi

Izabran članak

Dajak je vrsta čamca koja se koristi na rijeci Vrbas na području Banje Luke. Ranije je korišten u trgovačke svrhe, za prevoz robe sa obale na obalu, i uzvodno ili nizvodno. Vrijednost ove trgovine veže se uglavnom za lokalno stanovništvo. Pretpostavlja se da je specifičan način vožnje čamca na Vrbasu proistekao zbog konfiguracije korita rijeke, koja je u Banjoj Luci još uvijek planinska, brza i najvećim dijelom plitka sa kamenim i stjenovitim (sedra) dnom. Iz toga je upravo proistekla konstrukcija čamca, dugog, uskog i plitkog gaza, kako bi u praksi savladali brzake Vrbasa. Plićaci ne dozvoljavaju uptrebe motornih čamaca, a brzina rijeke onemogućava korištenje običnih čamaca. Sam čamac, još od svog postanka imao je specifičan izgled i oblik trupa prilagođen brzom Vrbasu. Dužine su varirale od šest do devet metara, a širine od 70 centimetara do metra u zavisnosti od namjene i majstora koji ga je pravio. Težina je varirala od 120 do 180 kilograma zbog katrana kojim je čamac premazivan radi zaštite.

dalje ...

Ostali izabrani članci

uredi

Izabrana fotografija

Ostale izabrane slike

uredi

Klima

Klima

Klima Banje Luke je umjereno kontinentalna uz uticaj klime panonskog pojasa. Srednja godišnja temperatura je 10,8 °C, srednja januarska -0,5 °C, dok je srednja julska 20,5 °C. Srednja godišnja oblačnost iznosi 62 %. Na klimu znatno utiču geografski položaj grada (kotlina), Vrbas sa pritokama te urbanizacija gradskog područja.

uredi

Kategorije

uredi

Uređivači portala

--Mstudiodf (razgovor) 00:01, 1. mart 2014. (CET)
--Slobodni umjetnik (razgovor) 20:45, 8. mart 2014. (CET)

uredi

Naseljena mjesta i mjesne zajednice Grada Banje Luke

Portal:Banja Luka/Naseljena mjesta jun

Ostala izabrana naseljena mjesta i mjesne zajednice

uredi

Klice

Ukoliko napišete neki kratak članak (klicu), molimo Vas da koristite šablon {{Klica-Banjaluka}} kako bi označili da članak nije završen i da mu treba dopuna. Nezavršene članke možete naći u kategoriji Klice Banjaluka.

uredi

Upoznajte Banju Luku

Istorija

za više o istoriji Banja Luke → Hronologija istorije Banje Luke

1224. Prvi put se pominje Vrbaški grad • 1287. Prvi put se pominje župa Zemljanik • 1404. Prvi put se pominje Zvečaj • 1446. Prvi put se pominje Bočac • 1494. (6. februara) Prvi put se pominje Banja Luka • 1521. Turci Osmanlije osvojili Banju Luku •

1579-1587. Ferhat-paša Sokolović izgradio čaršiju na ušću rijeke Crkvene u Vrbas • 1583. Banja Luka je postala sjedište Bosanskog pašaluka, što je bila sve do 1639. godine • 1617. Otvorena prva kafana u Banjoj Luci • 1639. Sjedište Bosanskog pašaluka premješteno iz Banje Luke u Sarajevo • 1688. Kratkotrajni upad austrijskih trupa u Banju Luku, poslije čega je spaljeno gradsko jezgro • 1732. Od epidemije kuge u gradu je umrlo oko 7.000 stanovnika • 1866. Izgrađen telegraf, koji je povezao Banju Luku sa Sarajevom i Bihaćem • 1869. Dozvoljena izgradnja samostana trapistima u Delibašinom selu • 1872. Trapisti izgradili veliki mlin na Vrbasu • 1873. (17. januara) Puštena u saobraćaj željeznička pruga Banja Luka – Dobrljin • 1876. Trapisti izgradili tvornicu piva • 1878. Banju Luku je okupirala Austrougarska • 1879. Izgrađena prva bolnica u gradu • 1888. Osnovana Fabrika duvana • 1895. Sa radom počela Realna gimnazija • 1895. Austrougarska vlast napravila prvi zvanični popis stanovništva prema kojem je u Banjoj Luci živjelo 13.566 stanovnika • 1907. Petar Kočić pokrenuo časopis Otadžbina • 1915. Počeo takozvani veleizdajnički proces koji je u Banjoj Luci vođen protiv 156 uglednih Srba • 1918. (11. novembra) Vojska Kraljevine Srbije oslobodila Banju Luku • 1929. (3. oktobra) Osnovana Vrbaska banovina sa sjedištem u Banjoj Luci • 1941. (aprila) Njemačka okupirala Banju Luku i pripojila je Nezavisnoj Državi Hrvatskoj • 1942. (7. februar) U banjolučkim naseljima Drakulić, Šargovac i Motike hladnim oružjem ubijeno oko 2.300 Srba • 1945. (22. aprila) NOVJ oslobodila Banju Luku • 1969. (26. i 27. oktobra) U snažnom zemljotresu poginulo 15 ljudi i porušen veliki broj zgrada u Banjoj Luci • 1992. (9. januara) Osnovana Republika Srpska (pod nazivom Srpska Republika Bosna i Hercegovina), a Banja Luka je postala njen najveći i de fakto glavni grad. (1. marta) Počeo rat na prostoru bivše Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine • 1995. (decembra) Potpisan Dejtonski sporazum, čime je okončan rat, a Republika Srpska postala jedan od dva ravnopravna entiteta u sastavu Bosne i Hercegovine •