Портал:Severna Amerika

Portal Severne Američke Satelitski snimak Severne Amerike Severna Amerika je kontinent na Zemljinoj severnoj i zapadnoj hemisferi. Ona je ograničena na severu sa Severnim ledenim okeanom, na istoku sa severnim Atlanskim okeanom, na jugoistoku sa Karipskim morem, i na jugu i zapadu sa severnim Tihim okeanom; Južna Amerika leži na jugoistoku. Ona pokriva površinu od oko 24.709.000 kvadratnih kilometara, oko 4,8% površine planete ili oko 16,5% planetne kopnene površine. Prema procenama iz jula 2008. njeno stanovništvo je imalo 529 miliona ljudi. To je treći po veličini površine kontinent, nakon Azije i Afrike, i četvrti po populaciji nakon Azije, Afrike, i Evrope. Severna Amerika i Južna Amerika su kolektivno poznate kao Amerike ili jednostavno Amerika. Generalno se smatra da su Severna i Južna Amerika dobile ime po italijanskom istraživaču Amerigu Vespučiju, koji je istraživao Južnu Ameriku između 1497. i 1502. godine, i koji je bio prvi Evropljanin koji je smatrao da Amerike nisu istočna Indija. Naučnici su razvili nekoliko teorija o poreklu rane ljudske populacije u Severnoj Americi. Sami urođenički narodi Severne Amerike imaju mnoštvo kreativnih mitova, kojima tvrde da su bili prisutni na zemlji od njenog nastanka. Pre kontakta sa Evropljanima, urođenici Severne Amerike su bili podeljeni u mnoge različite oblike vladavine, od malih grupa sa nekoliko porodica do velikih imperija. Oni su živeli u nekoliko „kulturnih oblasti”, koje grubo korespondiraju geografskim i biološkim zonama i daju jasne indikacije o glavnim tipovima načina života ili zanimanjima ljudi koji su živili u njima. Zemlje i teritorije Teritorije, zavisne teritorije, i administrativne jedinice zemlje koja nije primarno locirana u Severnoj Americi su napisane kurzivom. Angvila Antigva i Barbuda Aruba Bahame Barbados Belize Bermudi Bonaire Britanska Devičanska Ostrva Kanada Kajmanska Ostrva Ostrvo Kliperton Kostarika Kuba Kurasao Dominika Dominikanska Republika Salvador Grenland Grenada Gvadelup Gvam Haiti Honduras Ostrvo Aves Jamajka Martinik Meksiko Montserat Navasa Nikaragva Panama Portoriko Saba Sent Bartelemi Sent Kits i Nevis Sveta Lucija Sveti Martin Sen Pjer i Mikelon Sent Vinsent i Grenadini San Andres i Providensija Sveti Eustahije Sveti Martin Trinidad i Tobago Terks i Kejkos SAD Američka Devičanska Ostrva Izabrani članak Sjedinjene Američke Države — skraćeno SAD (engl. United States of America — USA), ponekad kratko Sjedinjene Države — SD (engl. United States — US) ili samo Amerika (engl. America), federalna je ustavna republika koju čini pedeset država i jedan federalni okrug. Država se uglavnom prostire u centralnom delu Severne Amerike, gde se, između Tihog i Atlantskog okeana, nalazi četrdeset osam saveznih država i federalni okrug sa glavnim gradom Vašingtonom. Ovaj kontinentalni deo se na severu graniči sa Kanadom, a na jugu s Meksikom. Savezna država Aljaska nalazi se na severozapadu kontinenta i graniči se sa Kanadom na istoku i Ruskom Federacijom na zapadu, preko Beringovog moreuza, dok se savezna država Havaji nalazi u Tihom okeanu. Sjedinjenim Državama takođe pripada nekoliko ostrvskih teritorija raštrkanih širom Kariba i Pacifika. Sa 9,83 miliona km² i preko 300 miliona stanovnika, Sjedinjene Države su treća najveća zemlja na svetu po ukupnoj površini, a treća po veličini kopna i broju stanovnika. Sjedinjene Države su jedna od etnički najraznovrsnijih zemalja na svetu, što je posledica masovne imigracije iz mnogih zemalja. Američka privreda je najveća nacionalna privreda u svetu, sa nominalnim bruto domaćim proizvodom od 13 triliona dolara u 2006. godini (preko 25,5% ukupnog svetskog bruto proizvoda). Naciju je osnovalo 13 bivših kolonija Velike Britanije koje su se prostirale duž atlantske obale. Proglasivši se „državama“ 4. jula 1776. godine usvojile su Deklaraciju nezavisnosti. Pobunjeničke države pobedile su Veliku Britaniju u Američkom ratu za nezavisnost, što je bio prvi uspešni rat neke kolonije za nezavisnost. Federalna konvencija je 17. septembra 1787. godine usvojila danas važeći Ustav Sjedinjenih Država, a ratifikujući ga naredne godine, države su postale delovi jedinstvene republike. Povelja o pravima, sastavljena od deset ustavnih amandmana, ratifikovana je 1791. godine. Izabrana slika U.S. states by date of statehood Animirana slika prikazuje države SAD po datumu prijema u Uniju. Da li ste znali... ...da je konfederativni spomenik u Pivi Valiju (na slici) jedini monument u vidu obeliska u spomen Američkog građanskog rada u Kentakiju koji je izrađen od cinka? Izabrana biografija Beti Dejvis (engl. Bette Davis; Louel, 5. april 1908 — Neji sir Sen, 6. oktobar 1989) je bila američka filmska, pozorišna i televizijska glumica, neretko navođena kao Prva dama američkog filma i jedna od najvećih filmskih diva svih vremena. Prve uloge na filmu dobila je tridesetih godina, nakon nekoliko uspešnih predstava na Brodveju. Tokom svoje šezdesetogodišnje karijere odigrala je preko sto uloga u filmovima. Bila je tražena i cenjena zbog spremnosti da igra negativne likove, i toliko uspešna u tome da su filmovi u kojima je, kako je sama govorila, glumila kučku, reklamirani pod sloganom: „Ko je bolji od zle Beti?“. Bila je jedna od malobrojnih holivudskih diva koje su karijeru izgradile jedino zahvaljujući glumačkom talentu. Pored maestralno odigranih uloga, Dejvisova je takođe bila poznata po svojoj plahovitoj i egocentričnoj prirodi. Smatrali su je za ratobornu i naglu osobu zbog čestog suprotstavljanja režiserima i producentima. Na samom početku karijere, privukla je pažnju filmskih kritičara ulogama u dramama Ljudski okovi, Pobeda nad tamom i Pismo. Već početkom četrdesetih godina 20. veka bila je najtraženija, najplaćenija i najuticajnija američka filmska zvezda, sa bioskopskim i kritičkim hitom Male lisice iza sebe. Scenaristi su prepravljali scenario na njen zahtev, a režiseri joj dozvoljavali da menja njihove odluke, samo da ne bi napustila snimanje, i nastavila da pravi blokbastere poput filmova Na raskršću i Gospodin Skefington. Krajem četrdesetih Betina karijera stagnira, da bi 1950. ponovo počela vrtoglavo da raste zahvaljujući ulozi Margo Čening u kultnom filmu Sve o Evi. Ipak, bio je to vrhunac njene karijere, nakon čega njena popularnost opet opada. Iako je već bila smatrana zvezdom koja se polako gasi, dva puta je opet uspela da privuče pažnju javnosti na sebe: prvi put kada je ulogom psihopate u trileru Šta se dogodilo sa Bebi Džejn? osvojila mlađu publiku, a drugi put kao osamdesetogodišnja glumica u dirljivoj drami Avgustovski kitovi. Dejvisova, koja je bila prva predsednica Američke akademije nauka i umetnosti, dva puta je nagrađena Oskarom za najbolju glavnu glumicu — za uloge u filmovima Opasna iz 1935. i Džezebel iz 1937. godine. Beti Dejvis je bila najplaćenija i najpopularnija holivudska zvezda od 1940. do sredine pedesetih. Prva je glumica koja je dobila Nagradu za životno delo od Američkog filmskog instituta i prva osoba koja je bila nominovana za deset Oskara. Taj broj nadmašili su samo Meril Strip, Ketrin Hepbern, Lorens Olivije i Džek Nikolson. Pored Hepbernove, Beti Dejvis se smatra najboljom glumicom dvadesetog veka. Virtuoznost pred filmskim kamerama donela joj je reputaciju jedne od najpoštovanijih filmskih zvezda svih vremena, dok su joj uloge koje je birala i njeno ekscentrično ponašanje obezbedili status istinske gej ikone. Kategorije Kategorije Severne Amerike Severna Amerika Šabloni za Severnu Ameriku Američke borilačke veštine i sportovi Bahami Geografija Severne Amerike Glavni gradovi u Severnoj Americi Gradovi u Severnoj Americi Države u Severnoj Americi Istorija Severne Amerike Jezici Severne Amerike Narodi Amerike Narodi Severne Amerike Politika Severne Amerike Preduzeća iz Severne Amerike Religija u Severnoj Americi Saobraćaj u Severnoj Americi Univerziteti u Severnoj Americi Severnoamerički Indijanci Sjevernoameričke valute Sport u Severnoj Americi Srednja Amerika Tvrđave u Americi Fauna Severne Amerike Flora Severne Amerike Centralna Amerika Izabrani citat „ Čovek, plan, kanal: Panama! ” — Palindrom , Li Merser, 13. novembar 1948

Ostali vikiportali

Geografija: Evropa Beograd Latinska Amerika Niš Severna Amerika Društvene nauke: Istorija Pravo Filozofija Istorija: Antička Grčka Antički Rim Arheologija Vojna istorija Srba Egiptologija Jugosloveni u Španskom građanskom ratu Jugoslovenska vojska u otadžbini Kraljevina Jugoslavija Narodnooslobodilačka borba Prvi svetski rat Revolucionarni radnički pokret Jugoslavije Sovjetski Savez Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija Sukobi na teritoriji SFRJ Heraldika Politički entiteti: Bosna i Hercegovina Butan Grčka Evropska unija Italija Japan Kanada Mađarska Meksiko Nemačka Republika Srpska Rusija Sjedinjene Američke Države Srbija Ujedinjene nacije Ujedinjeno Kraljevstvo Francuska Crna Gora Čile Švedska Španija Prirodne nauke: Biologija Geografija Matematika Medicina Molekularna i ćelijska biologija Nauke o Zemlji Fizika Fizička hemija Hemija Sport: Biciklizam JSD Partizan Košarka Olimpijske igre SD Crvena zvezda Sport Tenis Formula 1 Fudbal Hokej na ledu Umetnost: Književnost Muzika Pozorište Rok Strip Televizija Umetnost Film Hari Poter Ostale teme: Automobili Biografija Vazduhoplovstvo Video-igre Žene Informatika i računarstvo Kulinarstvo LGBT+ Pravoslavlje Fantastika Hrišćanstvo