Портал:Crna Gora
Portal Crna Gora
 |
 |
 |
|
Crna Gora je država koja se nalazi u jugoistočnoj Evropi (na Balkanskom poluostrvu). Na jugu izlazi na Jadransko more, a graniči se sa Hrvatskom na zapadu, Bosnom i Hercegovinom na sjeverozapadu, Srbijom na sjeveroistoku i Albanijom na jugozapadu.
Kao Duklja, stekla je nezavisnost od Vizantije 1042. a pod vlašću Vojislavljevića uzdignuta je na stepen kraljevine, čiji je prvi kralj bio Mihailo I Vojislavljević. Naslijedio ga je Konstantin Bodin, nakon čije smrti je prestala da postoji kraljevina. Tokom 12. vijeka, Stefan Nemanja je osvojio oblast koja se nakon Vojislavljevića nazivala Zeta i u sastavu Nemanjića bila je sve do smrti cara Uroša nejakog, nakon čega je vlast preuzela dinastija Balšića. Teritorijom su kasnije vladali srpski despoti Stefan Lazarević i Đurađ Branković, nakon čega je vlast preuzela dinastija Crnojevića. Godine 1496. Zeta je pala pod vlast Osmanskog carstva, gdje je imala poseban status, ali je narod izazivao razne bune odbijajući da prihvati osmansku vlast. Godine 1697. na vlast je došao Danilo Petrović Njegoš, rodonačelnik dinastije Petrovići Njegoši, čime je počeo period vladavine cetinjskih mitropolita. Za vrijeme vladavine Danila I Petrović Njegoša, Crna Gora je uzdignuta na stepen knjaževine, a za vrijeme Nikole Petrović Njegoša nakon što je pobijedila osmansku vojsku u bitkama kod Vučjeg dola i na Fundini, na Berlinskom kongresu 1878. priznata joj je nezavisnost.
Godine 1905. donesen je prvi Ustav, a 1910. Crna Gora je postala kraljevina. Tokom Prvog svjetskog rata kralj Nikola je pobjegao u egzil 1916. a nakon završetka rata, na Podgoričkoj skupštini je doneseno nekoliko odluka: zbacivanje kralja Nikole i dinastije Petrovića Njegoša u korist dinastije Karađorđevića, ujedinjenje Crne Gore sa Kraljevinom Srbijom i iskazivanje podrške ujedinjenju svih Srba, Hrvata i Slovenaca. Prvobitno je bila u sastavu Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, dok je država kasnije promijenila naziv u Kraljevina Jugoslavija, a zatim u Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija. Nakon otcjepljenja drugih država tokom 1990-ih, ostala je u zajednici sa Srbijom u Saveznoj Republici Jugoslaviji, koja je kasnije promijenila naziv u Srbija i Crna Gora. Nakon referenduma iz 2006. postala je nezavisna država.
Glavni grad Crne Gore je Podgorica, dok je Cetinje prijestonica.
Biografija
Petar Ivanov Ivelić (Venecija, 1772 - ?, Rusija, ?) je bio ruski general-major i grof poreklom iz Risna.
U njegovoj biografiji stoji: „Srpske nacionalnosti, grčke veroispovesti, iz venecijanske grofovske porodice, ruski podanik“. U ruskim knjigama se vodi kao Пётр Иванович Ивелич.
Svoje školovanje i vojnu karijeru započeo je u vojsci Mletačke republike. Tu je dobio čin poručnika. 5. jula 1788. godine prelazi u Rusku armiju. Učestvovao je u rusko-turskom ratu 1787-91 godine, postao je komandant novoformiranog Brestovskog pešadijskog puka 1806. godine, sa kime je ratovao protiv Francuza 1807. godine u sastavu rezervnog korpusa grofa Benigsena. 1808. godine učestvovao je u ratu protiv Švedske.
Učestvovao je u Otadžbinskom ratu protiv Napoleonove armije 1812. godine. Komandovao je najpre Prvom a onda Drugom brigadom 17. pešadiske divizije. Učestvovao je u bitkama pod Vitebskom, Smolenskom i Borodinom. Ranjen je u Borodinskoj bitki ali je ozdravio i nakon kraćeg odmora vraćen je u jedinici. Dobitnik je ordena Ane I i II stepena i Ordena sv. Vladimira 3. stepena i Medalje iz 1812. godine. 1813. godine učestvovao je u borbama kod Drezdena i Baucena, a 1814. godine u borbama kod grada Eperne u Francuskoj.
Vojnu službu napustio je je 5. decembra 1816. godine. Dobio je titulu Grofa 1825. godine. Posle dužeg odsustvovanja vratio se u Risan, da bi odradio poslove oko upravljanja imovinom, o čemu ga je obaveštavao brat Savo.
Bio je oženjen Tatjanom, rođenom Nerpina. Imao je sina Nikolu i ćerke Aleksandru, Jelisavetu i Nadeždu.
Da li ste znali
- ... da je Oktoih, najstarija štampana knjiga u južnih Slovena, štampan na Cetinju 1494?
- ... da je Crna Gora kao ruski saveznik objavila rat Japanu 1904?
- ... da je Crna Gora proglašena za ekološku državu 1992?
- ... da je Cetinje najkišniji grad u Evropi?
- ... da je Stefan Nemanja rođen u Ribnici, današnjoj Podgorici?
- ... da je Mitropolija crnogorsko-primorska preseljena na Cetinje 1485?
- ... da je prvi Južni Sloven koji je oplovio svijet bio Stevan Vukotić iz Bratešića (Grbalj)?
- ... da se u Risnu nalazila prestonica ilirske kraljice Teute?
Urednici
- EmiliaITČA
- — Sadko
- -- Vux33
Pomozite i Vi
- Potrebni članci: Miodrag Vlahović, Bombardovanje Murina 1999., Tološi, Beran-krš, Kovač (planina), Dečić, Nahije Crne Gore, Hidroelektrana Mratinje, Konik
- Potrebne slike: Andrijevica, Bijelo Polje, Dokleja, Dobrota, Šavnik, Plužine, Sutorman, Miločer, Grbalj, Petnjica.
Informacije
- Ukoliko napišete neki kratak članak (klicu) vezan za Crnu Goru na dno dodajte šablon {{klica-Crna Gora}}
