Srpska opština Bihać
| Srpska opština Bihać | |
|---|---|
| Osnovni podaci | |
| Država |  Bosna i Hercegovina
|
| Entitet |  Republika Srpska
|
| Sjedište | Ripač |
| Stanovništvo | |
| Geografske karakteristike | |
| Ostali podaci | |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
| Veb-sajt | |
Srpska opština Bihać je bivša opština Republike Srpske, koja se nalazila u regiji Krajine, na samoj granici sa Republikom Srpskom Krajinom i opštinama Donji Lapac i Korenica. Formirana je 1991. godine na teritoriji bivše jugoslovenske opštine Bihać, a sačinjavala su je srpska naselja bihaćke opštine. Formalno je postojala je do potpisivanja Dejtonskog sporazuma, a faktički je prestala da postoji okupacijom zapadnih dijelova Republike Srpske tokom akcije Maestral.
Nastanak opštine[uredi | uredi izvor]
Prema Zakonu o teritorijalnoj organizaciji i lokalnoj samoupravi Republike Srpske iz 1994. godine, jedna od opština u Republici Srpskoj je bila i Opština Bihać koja je uključivala naseljena mjesta bivše jugoslovenske opštine Bihać, naseljena srpskim narodom.[a] Srpska opština Bihać je formirana na konstitutivnom sjednici skupštine Srpske opštine Bihać, 28. decembra 1991. godine, a službeno je konstituisana donošenjem Zakona o obrazovanju opštine Bihać.[b] Nakon formiranja Srpska opština Bihać je postala dio Autonomne regije Krajina, sa sjedištem u Banjaluci.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Srpska opština Bihać se nalazila u zapadnom dijelu Republike Srpske, na samoj granici sa Republikom Srpskom Krajinom. Graničila se sa opštinama, Grahovo, Drvar i Petrovac u Republici Srpskoj, i sa Donjim Lapcem i Korenicom u Republici Srpskoj Krajini. Najbliže veće naseljeno mjesto je bio Petrovac, koji je ujedno predstavljao i centar ove regije. Sljedeća naselja su po formiranju samo opštine, postala dio njene teritorije: Doljani, Grmuša, Gorjevac, Dubovsko, Zlopoljac, Jankovac, Kalati, Lipa, Lohovo, Pritoka, Praščijak, Račić, Rajnovci, Teočak, Srbljani, Stjenjani, Donja Gata, Bugar, veći dio naselja Ripač, Nove Četvrti, Jezero i Grabež i Klisa, kao i manji dijelovi naselja gdje su Srbi bili u manjini, poput Kulen Vakufa, Sokoca.[1]
Istorija[uredi | uredi izvor]
U Ripču je krajem 19. vijeka otkriveno i istraženo ilirsko sojeničko naselje. Među nalazima ističu se kalupi za livanje bronzanih predmeta, te glinene ljudske skulpture. Postoje ostaci rimskog i srednjovijekovnog naselja. Srednjovijekovni grad (burg) pominje se 1408. Bio je u posjedu Frankopana i Krbavskih knezova. U turske ruke pao je 1591. godine.
Ustaše su tokom Drugog svjetskog rata u selu Bugar pokupili sve mlade devojke, zatvorili ih u školu i nad njima "čitav dan vršili silovanja i orgijali". Kad se približila noć, ustaše su napustili selo a seljaci su onda došli, a devojke pustili iz škole.[2] Za vrijeme Drugog svjetskog rata u Rajnovcu je poginulo oko dvije stotine seljana. Njih stotinak, 1941. ubile su ustaše i komšije muslimani. I danas im se kosti nalaze u Oraškoj jami. Niko ih nikada nije ni pokušao izvaditi i sahraniti. Za vrijeme posljednjeg rata, uglavnom 1995. iz sela je poginulo, nestalo ili umoreno dvadesetak mještana.[3]
Srpska opština Bihać je toko odbrambeno-otadžbinskog rata bila zona odgovornosti 15. bihaćke lake pješadijske brigade Drugog krajiškog korpusa Vojske Republike Srpske.
Političko uređenje[uredi | uredi izvor]
Načelnik opštine je predstavljao i zastupao opštinu i vršio izvršnu funkciju u Srpskoj opštini Bihać. Opštinsku administraciju pored načelnika, činila je i skupština opštine. Skupština je brojala 11 odbornika iz redova stranke SDS iz Bihaća i 21 predsjednik mjesnih odbora Srpske demokratske stranke, kao legitimni predstavnici srpskog naroda. Institucionalni centar Srpske opštine Bihać je bilo naselje Ripač, gdje su bili smješteni svi opštinski organi.
Povjereništvo za Opštinu Bihać[uredi | uredi izvor]
Povjereništvo za Opštinu Bihać je formirano 1996. godine na osnovu Tačke 2. Amandmana XXXV na Ustav Republike Srpske i Tačke 2. Odluke o obrazovanju povjereništava za opštine odnosno područja koja su u cjelini ili djelimično ušla u sastav Federacije BiH. Povjereništvo opštine izvršava naloge Narodne skupštine, Predsjednika Republike i Vlade Republike Srpske i vrši poslove iz nadležnosti Skupštine opštine i Izvršnog odbora uskladu sa zakonom. Sjedište povjereništva je bilo u Banja Luci. Povjereništvo je obrazovano u sljedećem sastavu:[v]
- Đuro Grbić, predsjednik,
- Gradimir Rađenović,
- Branko Vukadinović,
- Đuro Lakić,
- Rade Zorić,
- Miroslav Maričić,
- Rade Končar.
Obrazovanje[uredi | uredi izvor]
Prema Odluci o privremenom broju i prostornom rasporedu osnovnih škola u Republici Srpskoj iz 1994. kojom se utvrđuje broj i prostorni raspored osnovnih škola kao i broj izdvojenih odjeljenja osnovnih škola u Republici Srpskoj, na teritoriji Srpske opštine Bihać, egzistirala je Osnovna škola „Stana Sučević” sa sjedištem u Ripču i izdvojenim odjeljenjima u Lipi.[g] Odlukom o privremenom broju, strukturi i prostornom rasporedu srednjih škola na teritoriji Republike Srpske iz 1995. utvrđeno je da se srednje obrazovanje na teritoriji Srpske opštine Bihać ostvaruje kroz Srednju školu Bihać-Ripač, u kojoj je nastava organizovana kroz smjer za elektrotehniku, trgovinu, ugostiteljstvo i turizam.[d]
Napomene[uredi | uredi izvor]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Stranjaković, Dragoslav (1991). Najveći zločini sadašnjice : patnje i stradanje srpskog naroda u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj od 1941-1945. Gornji Milanovac.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Osnivanje Srpske opštine Bihać 2. dio”. Jutjub. Pristupljeno 29. 1. 2017.
- ^ Stranjaković 1991, str. 230.
- ^ „Branko i koza jedini žitelji Rajnovca”. Politika. Pristupljeno 29. 1. 2017.
| Gradovi |  | ||
|---|---|---|---|
| Opštine |
| ||
| Bivše opštine |
| ||
| |||
