Jovan Ilkić

Jovan Ilkić
arhitekta Jovan Ilkić
Lični podaci
Datum rođenja	(1857-03-25)25. mart 1857.
Mesto rođenja	Zemun, Austrijsko carstvo
Datum smrti	22. januar 1917.(1917-01-22) (59 god.)
Mesto smrti	Nežider, Austrougarska

Jovan Ilkić (Zemun, 1857 — Nežider, 1917) bio je srpski arhitekta. On je je znatno uticao na razvoj arhitekture u Srbiji u poslednjoj četvrtini 19. i početkom 20. veka. Realizovao je oko sto projekata.

Biografija

Rođen je u trgovačkoj porodici u Zemunu, gde je završio osnovnu školu i nižu gimnaziju. U Beču je završio realnu gimnaziju, a zatim se upisao na studije arhitekture kod Teofila Hanzena na Akademiji lepih umetnosti. Diplomirao je 1883. godine. Do avgusta iste godine bio je zaposlen u Hanzenovom birou za graćenje Parlamenta u Beču, a zatim je došao u Srbiju, na poziv kralja Milana Obrenovića, da dovrši radove na uređenju Starog dvora. Po dolasku u Srbiju zaposlio se u Ministarstvu građevina gde je radio kao kontraktualni inženjer od 1883. do 1899. godine i kao redovni inženjer od 1900. do 1910. godine.

U Mađarsku je otišao 1910. godine i tokom 1911. i 1912. godine radio je na izgradnji kompleksa fabrike Pelman u Budimpešti. U Beograd se vratio 1912. godine.

Stvarao je u klasičnom i srpskom nacionalnom stilu i odlično je baratao i neobarokom, neoklasicizmom, romantizmom i secesijom.

Smatra se da je kao izuzetno plodan graditelj uspeo da ostvari stotinak projekata.

Projekti

Projektovao je mnoga značajna zdanja u Beogradu:

• kuću Alekse Krsmanovića na Terazijama 31 (1885),
• kuću Milana Piroćanca u Francuskoj 7 (oko 1885),
• kuću Milorada Pavlovića u Kralja Petra 13-15 (oko 1890),
• Oficirski dom u Kralja Milana 48 (1895, sa Miloradom Ruvidićem),
• zgradu Ministarstva vojske u Kneza Miloša 35 (1895), zgrada je stradala u Aprilskom bombardovanju a srušena 1945. godine,
• Dom Društva Svetog Save u Cara Dušana 13 (1889/1890),
• Narodnu skupštinu (1902—1936),
• zgradu osiguravajućeg društva Rossija (danas hotel Moskva) (1906) u saradnji sa sankt peterburgskim arhitektima.

Među značajna Ilkićeva dela u Srbiji spadaju i

• crkva Svete Trojice u Paraćinu (1894),
• zgrada Načelstva i zgrada Okružnog suda u Valjevu (početak 20. veka),
• zvonik i priprata stare crkve Svetog Duha u Kragujevcu (1907) i dr.

Jovan Ilkić je bio oženjen Paulinom-Paulom Kneper iz Beča. Imali su petoro dece: sinove Pavla i Đorđa-Đuru i ćerke Angelinu, Jelisavetu-Elu i Jovanku. Njihov sin Pavle bio je, takođe, arhitekta i dovršio je zdanje Narodne skupštine u Beogradu, započeto prema očevom projektu.

Jovan Ilkić, otprilike u vreme kada se vratio iz Beča u Srbiju

Kuća koju je podigao za sopstvene potrebe, oko 1900-te, u Beogradu

Hotel Moskva u Beogradu

Narodna skupština u Beogradu

Vidi još

• Kuća Jovana Ilkića
• Kuća Alekse Krsmanovića
• Kuća Milana Piroćanca
• Kuća Milorada Pavlovića
• Studentski kulturni centar Beograd
• Kuća trgovca Crvenčanina

Literatura

• Alfirević, Đorđe. Ekspresionizam u srpskoj arhitekturi. Beograd: Orionart, 2016.
• Divna Đurić-Zamolo, Graditelji Beograda 1815-1914, Beograd 1981.
• Miodrag Jovanović, Teofil Hanzen, „hanzenatika“ i hanzenovi srpski učenici, Zbornik za likovne umetnosti Matice srpske 21, Novi Sad 1986, 235-258.
• Aleksandar Kadijević. (1997). Jedan vek traženja nacionalnog stila u srpskoj arhitekturi. Sredina XIX – sredina XX veka. Beograd. ISBN 978-86-395-0339-0. 
• Ljiljana Miletić-Abramović. (2002). Arhitektura rezidencija i vila Beograda 1830-2000. Beograd. ISBN 978-86-7594-005-0. 
• Draginja Maskareli, „Ilkićev projekat za Eparhijski dom u Nišu – primer neovizantijskih stremljenja u novijoj srpskoj arhitekturi“, in: Niš i Vizantija. Zbornik radova I, Niš 2003, 141-152. ISBN 978-86-7455-575-0.
• Draginja Maskareli, Hotel „Moskva“ u Beogradu, DaNS 55, Novi Sad 2006, 70-71.

Spoljašnje veze

• Priče o Beogradu - Kuće kao svedoci uspona građanske klase na sajtu YouTube