Ljubomir Micić

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Ljubomir Micić
Srpski pesnik i književnik
Datum rođenja(1895-11-16)16. novembar 1895.
Mesto rođenjaJastrebarsko, Austrougarska
Datum smrti14. jun 1971.(1971-06-14) (75 god.)
Mesto smrtiPančevo, SFR Jugoslavija

Ljubomir Micić (Jastrebarsko, 16. novembar 1895 — Kačarevo kod Pančeva, 14. jun 1971) bio je srpski pesnik, prozni pisac, književni kritičar, glumac i osnivač srpskog avangardnog pokreta zenitizam i pokretač časopisa Zenit, jednog od najznačajnijih avangardnih časopisa koji je izlazio na teritoriji Jugoslavije.[1]

Biografija[uredi | uredi izvor]

Najznačajniji segment njegovog rada predstavlja pokretanje i uređivanje časopisa Zenit[2], mesečne internacionalne revije za umetnost i kulturu, koji je izlazio od februara 1921. do aprila 1924. u Zagrebu, potom od 1924. do decembra 1926. u Beogradu.

Objavljena su 43 broja ovog časopisa, koji je tokom godina donosio brojne manifeste, različita likovna rešenja, saradnike i tekstove.

U početku je Micić sledio ideje ekspresionizma, o čemu svedoči i programski tekst koji izlazi u prvom broju časopisa, Čovek i umetnost, kao i tekstovi Crnjanskog, Vinavera, Petrovića, Matića, koji su povremeno pisali za Zenit, sve do juna 1921, kada je Micić, zajedno sa Ivanom Golom i Boškom Tokinom, objavio Manifest zenitizma.[2]

Micićev značajan saradnik postao je njegov brat Branislav Micić, poznatiji pod pseudonimom Branko Ve Poljanski, koji je u Ljubljani pokrenuo časopis Svetokret, nakon čijeg gašenja se priključio Zenitu. Ubrzo su došli u sukob i sa dadaistima, želeći da zenitizam odvoje od drugih avangardnih pokreta.

Zenit je bio časopis internacionalnog karaktera, u kome su mnogi istaknuti umetnici tog vremena objavljivali svoje radove na francuskom, nemačkom, holandskom, mađarskom, esperantu... Posebno su značajne veze sa italijanskim futuristima, pre svega sa njihovim idejnim tvorcem Filipom Tomazom Marinetijem, što govori o afirmativnom odnosu zenitista prema novim tehničkim i tehnološkim dostignućima.

Zenitizam predstavlja izvorno srpski avangardni pokret, koji jedini uspeva da pređe granice tadašnje Jugoslavije i postane poznat i cenjen u Evropi.

S druge strane, nakon raskida sa ekspresionistima, Micić je počeo da zastupa drugačije ideje, koje postaju osnova poetike zenitizma: ideja Barbarogenija, zalaganje za balkanizaciju i varvarizaciju Evrope. Ovakve težnje ka primitivnom i izvornom javljaju se nakon Prvog svetskog rata, nastaju iz razočaranja u zapadnoevropske vrednosti i zasićenosti zapadnoevropskom kulturom.

Kuća u Beogradu u kojoj je živeo Ljubomir Micić, opština Vračar.
Spomen-ploča na kući.

Micić je smatrao da Balkan, kao još uvek neistraženo područje, nudi svežinu, neiskvarenost, sposobnost regenerizacije klonulog zapadnoevropskog čoveka.

Pored svih protivrečnosti, nacionalizma, s jedne, i saradnje s evropskim umetnicima, s druge strane, pored različitih saradnika, želje za raskidom sa ostalim avangardnim školama, Zenit sve vreme svog postojanja ostaje okrenut novinama, novijim medijima i granama umetnosti (radiju, filmu, džezu), zastupajući antitradicionalizam i antimilitarizam, sa čovekom u središtu pažnje.

Pokrenut idejama ruskih avangardnih umetnika, Micić je zastupao konstruktivistički pristup stvaralaštvu, koji ne priznaje nadahnuće i zanos, već svestan umetnički rad, s jasno određenim ciljem i namerom.

Na takvom pristupu zasnivali su se i likovni radovi na Međunarodnoj Zenitovoj izložbi nove umetnosti, održanoj 1924. godine u Beogradu.

Nakon 1926. godine Micić i Poljanski otišli su u Pariz i u tom postzenitističkom periodu njihova aktivnost se pre svega usmerila na likovnu umetnost i saradnju sa slovenačkim avangardistima, kao i sa slovenačkim avangardnim časopisom Tank.

Micićev književni i publicistički rad možda na sadržinskom planu ne donosi bitne pomake i vrednosti, dok su oni izuzetno zastupljeni na planu forme, koja se približava likovnoj umetnosti, veštini izrade plakata, filmu, o čemu govori kasnija afirmacija ovih umetnosti.

Odabir pisama iz prepiske Micića i njegove partnerke Anuške (rođene Kon) objavila je Narodna Biblioteka Srbije u knjizi „Strašna komedija: prepiska 1920-1960” Anuške i Ljubomira Micića.[3]

Njegovi radovi prevođeni su na nekoliko evropskih jezika i objavljivani u tadašnjim avangardnim časopisima. Takođe je objavio i nekoliko romana na francuskom jeziku.

Sahranjen je na Novom groblju u Beogradu.[4]

Dela[uredi | uredi izvor]

Pored brojnih manifesta i programskih tekstova objavljenih mahom u Zenitu, ali i drugim časopisima, njegova značajna dela predstavljaju i zbirke pesama:

  • Ritmi mojih slutnja (1919)
  • Ritmi bez sjaja (1919)
  • Istočni greh (1920)
  • Misterij za bezbožne ljude čiste savesti (1920)
  • Spas duše (1920)
  • Stotinu vam bogova (1922), koja biva zabranjena iste godine, te se pojavljuje pod nazivom *Kola za spasavanje, takođe zabranjena,
  • Aeroplan bez motora (1925)
  • Antievropa (1926)

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Zenit 1921-1926”. Knjižara.com. Pristupljeno 17. 11. 2020. 
  2. ^ a b Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 492. 
  3. ^ O, P. „Prepiska Anuške i Ljubomira Micića”. Politika Online. Pristupljeno 2021-12-17. 
  4. ^ Mirković, Marina (28. 2. 2021). „VRAĆAMO DUG ZABORAVLjENOM GENIJU: U godini jubileja, veka avangardne umetnosti, obnova groba Ljubomira i Anuške Micić”. Večernje novosti. Pristupljeno 28. 2. 2021. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Gojko Tešić, Antologija pesništva srpske avangarde 1902—1934., Svetovi, Novi Sad, 1994.
  • Irina Subotić, Od avangarde do arkadije, Klio, Beograd, 2000.
  • Miloš Crnjanski, Ljubomir Micić: Ritmi mojih slutnja, Riječ SHS, I/273, 1919.
  • Ilija Jakovljević, Spas duše. Pjesme Ljubomira Micića, Narodna politika, III/76, 1920.
  • Božidar Borko, Antievropa, Jutro, VII/246, Ljubljana, 1926.
  • Radovan Vučkovičć, AVANGARDNA POEZIJA, Banja Luka, 1984.
  • Julijan Kornhauzer, Dadaistička poezija zenitista u krugu srpske avangarde, Savremenik, XXIV/4, 1978.
  • Lюbomir Micič. Varvarogeniй decivilizator: Roman / Sost. i obщ. red. S. Kudrяvceva, per. s fr. M. Lepilovoй, komment. i primeč. S. Kudrяvceva i M. Lepilovoй. M.: Gileя, 2021

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Љубомир_Мицић&oldid=27809393”