Ajvalija
Ajvalija | |
|---|---|
 Pogled na Ajvaliju | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Autonomna pokrajina | Kosovo i Metohija |
| Upravni okrug | Kosovski |
| Stanovništvo | |
| — 2011. | 7.319[1] |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 42° 37′ 09″ S; 21° 10′ 59″ I / 42.619114° S; 21.183164° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 623 m |
.svg)  Ajvalija Ajvalija na karti Srbije | |
Ajvalija (alb. Hajvali) naseljeno je mesto u gradu Prištini na Kosovu i Metohiji.[a] Prema popisu stanovništva iz 2011. u naselju je živelo 7.319 stanovnika.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Nalazi se jugozapadno od Prištine. U neposrednoj blizini nalazi se i naselje Gračanica, sa istoimenim manastirom Srpske pravoslavne crkve. Ajvalija je organizovana kao mesna zajednica opštine Priština, a stara ambulanta u Ajvaliji redovno se koristi kao biračko mesto. Postoji ideja da se obrazuje nova opština Gračanica, a da u sastavu opštine budu Gračanica, Ajvalija, Laplje Selo, Preoce i Sušica. Albanci selo zovu Hajvali, a poštanski kod Kosovske pošte je 10510.
Istorija[uredi | uredi izvor]
U prošlosti ovde je bila i baza Vojske Jugoslavije, kao i kamp „Viktorija” švedskog KFOR-a. Takođe i baza Specijalnoj antiterorističkoj jedinici MUP-a Srbije lociranoj u ovom prištinskom naselju. U Ajvaliji se nalazio i Pokrajinski centar za obrazovanje, odmor i rekreaciju omladine i pionira „Heroji Kosova”.
Privreda[uredi | uredi izvor]
Tu se nalazi i rudnik olovo-cinkove i srebrne rude, koji je 1953. godine temeljno obnovljen. Rudnici Trepča-Priština (jama Ajvalija). Multimilioner Behđet Pacoli još 1983. godine je izgradio luksuzne vile za svoju porodicu, sa saunama, prečistivačima vode i generatorom za struju, u predgrađu Prištine Ajvaliji, a sve u italijanskom stilu.
Poreklo stanovništva po rodovima[uredi | uredi izvor]
Podaci o poreklu stanovništva iz tridesetih godina 20. veka.[2]
Doseljenici:
- Matijević (1 kuća) i Bojanić (1 kuća) 1924. iz okoline Užičke Požege, prvi iz Zaselja, a drugi iz Dražinovića.
- Milovanović (1 kuća) 1924. iz Opornice (Kragujevac)
- Popović Kosta (1 kuća) 1924. iz Batočine (okolina Kragujevca) i Vukosavljević (1 kuća) 1926. iz Gledića (Gruža).
- Đunić (3 kuće) i Panić (1 kuća) 1919, iz Velikog Suvodola (Pirot).
- Mitić (1 kuća) i Mladenović (1 kuća) 1919. iz Pirota.
- Mitrović (3 kuće) 1919. iz Ponora (Pirot).
- Ivić (1 kuća) 1932. iz Tijovca (Kuršumlija).
- Stanisavljević (1 kuća) 1926. iz Buvca (Jablanica).
- Vidojević (2 kuće) 1928. iz Mrkonje u Jablanici. Dalja starina mu je u Drobnjacima.
- Popović Avram (1 kuća) 1923. iz Vukovara u Lab kao kolonista, a 1928. u Ajvaliju na kupovinu.
- Milošević (1 kuća) 1929. iz Kikinde
- Runtić (1 kuća) 1931. iz Martinovca (Sremska Mitrovica).
- Samardžić (1 kuća) i Čolić (1 kuća) iz okoline Ljubinja, prvi 1928. iz Dole, a drugi 1929. iz Vukovića.
Iz okoline Bileće:
- Šešlija (2 kuće) 1924. iz Šobadina, Popadić (1 kuća) 1925. iz Todorića, Zvijer (1 kuća) 1927. iz Simijova i Rogan (1 kuća) 1928. iz Vatnice.
Iz okoline Nikšića:
- Inić (1 kuća) 1924. iz Vučjeg Dola i Gojković (1 kuća) 1925. iz Oraha.
- Stojanović (1 kuća) i Ljubisavljević (1 kuća) iz Jažinca u Siriniću, prvi 1921, drugi 1928.
- Milići (1 kuća) pravoslavni Cigani. Kao napoličari i momci živeli u raznim kosovskim selima. U Ajvaliji nastanjeni 1923.
Albanski muhadžirski rodovi:
- Slišan (2 kuće) i Štulc (1 kuća), od fisa Gaša, i Statovc (4 kuće), od fisa Sopa. Doselili se iz Slišana, Štulca i Statovca u Jablanici.
- Muskić (1 kuća), od fisa Krasnića. Doseljen iz Marevca 1928, inače i on muhadžir iz Jablanice, iz sela Muskića.
- Đakali (1 kuća) i Rakovic (1 kuća), od fisa Krasnića, i Sinjišta (2 kuće), od fisa Sopa, doseljeni iz Đaka, Rakovice i Svinjišta kod Kuršumlije.
- Tular (1 kuća), od fisa Gaša, doseljen iz Tulara u Toplici.
- Pištovca (2 kuće), od fisa Sopa, doseljen iz Pištovca (Leskovac).
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Prema popisu iz 2011. godine, Ajvalija ima sledeći etnički sastav stanovništva:
| Demografija[1][3] | ||
|---|---|---|
| Godina | Stanovnika | |
| 1948. | 436 | |
| 1953. | 757 | |
| 1961. | 1.192 | |
| 1971. | 1.696 | |
| 1981. | 3.027 | |
| 1991. | 3.962 | |
| 2011. | 7.391 | |
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Kosovo i Metohija je predmet teritorijalnog spora između Republike Srbije i jednostrano proglašene i delimično priznate Republike Kosovo
- ^ Popis iz 2011. na Kosovu i Metohiji sproveli su organi jednostrano proglašene i delimično priznate Republike Kosovo. Ovaj popis je bojkotovao veliki broj kosovskih Srba, pa je realan broj Srba na Kosmetu znatno veći od onog iskazanog u zvaničnim rezultatima popisa.
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Urošević, Atanasije (1965). Kosovo, naselja i poreklo stanovništva. Beograd: „Naučno delo”. COBISS.SR 25064975
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Gugl satelitska mapa (Maplandia) (jezik: engleski)
- Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain) (jezik: engleski)
