Branislav Petronijević
| Branislav Petronijević | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 6. april 1875. |
| Mesto rođenja | Sovljak, Kneževina Srbija |
| Datum smrti | 4. mart 1954. (78 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, FNR Jugoslavija |
Branislav Petronijević (Sovljak kod Uba, 25. mart/6. april 1875 — Beograd, 4. mart 1954) bio je srpski doktor filozofije, akademik, matematičar i paleontolog.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Unuk protojereja Petronija Jeremića, po kome je prezime Petronijević dobio njegov otac, bogoslov, koji nije bio sveštenik. Branislav Petronijević je završio Valjevsku nižu gimnaziju u Valjevu, a nakon toga Prvu gimnaziju u Beogradu. 1894. godine, nakon završetka gimnazije, u svojoj 19. godini života odlazi u Beč na studije medicine, ne toliko zbog tog studija koliko zbog mogućnosti da se posveti studijama filozofije. Za studiranje u Beču je dobio stipendiju tamnavskog sreza.[1]
Tokom 4. semestra na medicini, upisao se na Filozofski fakultet u Lajpcigu. U Lajpcigu se upoznao sa niškim vladikom Nikanorom Ružičićem, kome je davao časove iz nemačkog. Početkom 1897. objavio je prvi filozofski rad o ontološkom dokazu postojanja apsoluta, a vladika mu je onda kod ministra prosvete Andre Nikolića isposlovao stipendiju za studij filozofije. U Lajpcigu je novembra 1897. diplomirao filozofiju, a samo dva dana nakon toga predao je rukopis disertacije, pa je doktorirao januara 1898. godine. Iste godine postavljen je za učitelja jezika u Trećoj beogradskoj gimnaziji, gde istovremeno predaje i filozofsku propedevtiku. Krajem te godine postavljen je za docenta Velike škole, a već naredne, 1899. godine, postaje vanredni profesor.
Godine 1903. postavljen je za redovnog profesora Velike škole, a kada je ova prerasla u Univerzitet opet postaje vanredni profesor, da bi 1919. godine bio izabran za redovnog profesora. Godine 1921. Petronijević postaje redovan član Srpske kraljevske akademije. Već tada je veliki deo vremena proveo je na odsustvu po stranim bibliotekama i na studijskom radu.[2]
Oktobra 1938. godine je osnovao Srpsko filozofsko društvo i bio je izabran za prvog predsednika društva.
Umire u 78. godini života, 4. marta 1954. godine u Beogradu.
Proglašen je za najvažniju ličnost valjevskog kraja svih vremena. Uneo je 52 novine u naučni svet. Bista Branislava Petronijevića nalazi se u ubskom gradskom parku.[3]
Odabrana dela[uredi | uredi izvor]
- Spiritizam. Beograd, 1900. str. 74
- Fridrih Niče. N. Sad, 1902. str. 99
- O slobodi volje, moralnoj i krivičnoj odgovornosti. Beograd, 1906. str. 178+1
- Eduard Hartman. Život i filozofija. Beograd, 1907. str. 43
- Filozofija u „Gorskom Vijencu“ N. Sad, 1908. str. 60
- Osnovi empirijske psihologije. Beograd, 1910. str. 318
- Članci i studije. Knj. I-III. Beograd, 1913-22.
- Šopenhauer, Niče i Spenser. Beograd, 1922. str. 316
- Istorija novije filozofije. I deo od Renesanse do Kanta. Beograd, 1922. str. 389
- Osnovi empirijske psihologije. II izd. Knj. I-III. Beograd, 1923-6. str. 12+172
- Osnovi teorije saznanja sa 19 sl. u tekstu. Beograd, 1923. str. 187
- Hegel i Hartman. Beograd, 1924. str. 151
- Članci i studije. Nova serija. Beograd, 1932. str. 1932
- Principi metafizike - I, II, Beograd, 1998.
Reference[uredi | uredi izvor]
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Biografija na sajtu SANU
- Biografija Branislava Petronijevića
- Branislav Petronijević na stranicama SANU(jezik: engleski)
- Narodna enciklopedija, St. Stanojević, Zagreb, 1925.- 1929.
