Erih Hepner

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Erih Hepner
Erih Hepner
Lični podaci
Datum rođenja(1886-09-14)14. septembar 1886.
Mesto rođenjaFrankfurt na Odri, Nemačko carstvo
Datum smrti8. avgust 1944.(1944-08-08) (57 god.)
Mesto smrtiBerlin, Nemačka
Vojna karijera
Služba1905—1942.
ČinGeneral-pukovnik
Učešće u ratovimaPrvi svetski rat
Drugi svetski rat

Erih Hepner (nem. Erich Hoepner; Frankfurt na Odri, 14. septembar 1886 — Berlin, 8. avgust 1944) je bio nemački general, jedan od najuspešnijih tenkovskih zapovednika tokom Drugog svetskog rata.

Hepner je zapovedao 4. oklopnom grupom na Istočnom frontu, tokom operacije Barbarosa, invazije na Sovjetski Savez 1941. Jedinice pod njegovim zapovedništvom su blisko sarađivale sa Ajnzacgrupama i primenjivale Komesarsko naređenje, koje je naređivalo vojnicima Vermahta da po kratkom postupku streljaju političke komesare Crvene armije odmah po zarobljavanju. Hepnerova oklopna grupa, zajedno sa 3. oklopnom grupom, je predvodila napredovanje na Moskvu u operaciji Tajfun, neuspešnom pokušaju zauzimanja sovjetskog glavnog grada.

Hepner je otpušten iz Vermahta nakon neuspeha kampanje iz 1941, a svoja prava na penziju je povratio putem tužbe. Bio je umešan u neuspešna Julsku zaveru protiv Adolfa Hitlera i pogubljen je 1944.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Mladost i Prvi svetski rat[uredi | uredi izvor]

Memorijalna tabla Erihu Hepneru i Heningu fon Treškovu u zgradi Savezne skupštine u Berlinu

Erih Hepner je rođen u Frankfurtu na Odri, u provinciji Brandenburg, kao sin vojnog lekara. U nemačku armiju stupio je 10. marta 1905. godine. Postao je poručnik 18. avgusta 1906. u šlezvig-holštajnskom dragonskom puku br. 13 u Mecu. Posle samo godinu dana provedenih u puku postao je pukovski ađutant.

Početak Prvog svetskog rata zatekao ga je na Ratnoj akademiji u Berlinu, odakle je već avgusta 1914. prekomandovan za ordonansa u XVI armijskom korpusu. Tokom rata služio je kao konjički i generalštabni oficir.

Međuratni period[uredi | uredi izvor]

Nakon rata, kao kapetan ostao je u Rajhsveru Vajmarske Republike na dužnosti komandira eskadrona u 2. konjičkom puku.[1] Kasnije su sledile prekomande na različite dužnosti, od Inspektorijata konjice u Berlinu, preko štaba 1. konjičke divizije do zapovedništva nad 4. potsdamskim konjičkim pukom. Po dolasku nacista na vlast u Nemačkoj, kao pukovnik, od februara 1933. bio je načelnik štaba 1. divizije, a od oktobra 1934. načelnik štaba I armijskog korpusa. U čin general-majora unapređen je 1936. godine. Od oktobra 1937. godine komandovao je 1. lakom brigadom koja je 1938. reorganizovana u 1. laku diviziju (kasnije 6. klopnu diviziju, ranu oklopnu jedinice koja je bila jezgro narastajućih oklopnih trupa. Klaus fon Štaufenberg je služio u Hepnerovom divizijskom štabu. Nakon Blomberg-Fričove afere početkom 1938. i dok se Sudetska kriza zahuktavala, Hepner se pridružio Osterovoj zaveri. Grupa je nameravala da ubije Hitlera i zbaci nacistički SS, ako se Hitler odluči da napadne Čehoslovačku. Hepnerova uloga je bila da povede 1. laku diviziju na Berlin i zauzme ključne ciljeve od SS trupa u gradu. Zavera je propala zbog politike popuštanja Nevila Čemberlena i Eduara Daladjea i potpisivanja Minhenskog sporazuma.

Prvo ozbiljnije vojno angažovanje general Hepner je na čelu 1. lake divizije doživeo pri zauzimanju Sudeta. Bio je jedan od prvih zagovornika oklopnog naoružanja i brzo-pokretnih jedinica (nem. Schnelle Truppen) u nemačkoj armiji. Kao komandant oklopnih jedinica kasnije se i dokazao na bojištima Drugog svetskog rata. Kada je njegov rival general Hajnc Guderijan postavljen za zapovednika XIX armijski korpus, Hepner ga je 24. novembra 1938. godine nasledio na mestu apovednika. XVI motorizovanog armijskog korpusa.

Hepner je bio na čelu korpusa i prilikom okupacije ostatka Čehoslovačke marta 1939, a sledećeg meseca je bio unapređen u generala konjice.[2]

Drugi svetski rat[uredi | uredi izvor]

„Stari konjanik“, kako su ga često nazivali, učestvovao je i u invaziji Poljske 1939. i Francuske 1940. godine, za šta je zaslužio Viteški krst gvozdenog krsta. Po uspešnom okončanju kampanje na zapadu i padu Francuske iz čina generala konjice 19. jula 1940. unapređen je u čin general-pukovnika. Dana, 22. juna 1941. postavljen za komandanta 4. oklopne grupe, spremne za napad na Sovjetski Savez.

Tokom operacije „Barbarosa“ komandovao je svojom oklopnom grupom na moskovskom pravcu gde su se njegove trupe posebno istakle u borbama oko Vjazme. Početkom decembra 1941. isturene jedinice Četvrte oklopne armije (u koju je prerasla 4. oklopna grupa) general-pukovnika Hepnera nalazile su se na samo 35 kilometara severno od sovjetske prestonice Moskve. Suočen sa velikom kontraofanzivom Crvene armije, januara 1942. bio je primoran na povlačenje kako bi sačuvao svoje trupe od totalnog uništenja usled čega je smenjen sa komandnog položaja. Na intervenciju nekolicine visokih vojnih zvaničnika nemačke armije, Hepneru je dozvoljeno da se penzioniše i ostvari sva penzionerska prava i pored Hitlerovog besa koji je na sebe navukao.

Osim toga što je bio protivnik Versajskog mirovnog sporazuma, Hepner je bio i jedan od ranih oponenata Hitlerovog političkog uspona i učesnik u nekoliko zavera koje su za cilj imale njegovo svrgavanje. Godine 1938. Hepnerove jedinice imale su zadatak da neutrališu angažovanje snaga SS-a kao deo planiranog atentata na Hitlera. Zavera je propala ali Hepnerova uloga u tom trenutku nije bila otkrivena. Poput drugih konzervativnih protivnika nacizma smatrao je Hitlerove strateške poteze pogubnim i u njima video put uništenja Nemačke. Padom Francuske Hepner je postao manje kritičan prema ovakvoj ekspanzionističkoj politici nemačke vrhuške, međutim samo godinu i nešto dana kasnije, pošto je nemački „munjeviti rat“ protiv SSSR-a doživeo krah pred vratima Moskve i pošto je ponižavajuće „najuren“ od strane Hitlera sa mesta komandanta 4. oklopne armije, njegov otpor je ponovo oživeo. Tada već „bivši“ general vratio se u Berlin i priključio krugu otpora u vojsci oko generala Fridriha Olbrihta, general-pukovnika Ludviga Beka i feldmaršala Ervina fon Viclebena.

Kao učesnika neuspele 20. julske zavere na Hitlera, u kome je imao ulogu zapovednika Rezervne armije, Hepnera je uhapsio Gestapo. Nakon kratkog montiranog suđenja zajedno sa mnogim drugim zaverenicima osuđen je od strane Narodnog suda na smrt i 8. avgusta obešen u berlinskom zatvoru „Plocenze“.

Unapređenja[uredi | uredi izvor]

Komandne dužnosti[uredi | uredi izvor]

Odlikovanja[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Tucker 2016, str. 793.
  2. ^ Fest 1997, str. 68.

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Walther-Peer Fellgiebel (2000). Die Träger des Ritterkreuzes des Eisernen Kreuzes 1939-1945. Podzun-Pallas. ISBN 978-3-7909-0284-6. 
  • Gemser, Geralf (2005). Darf eine Schule diesen Namen tragen? Zur Vorbildwirkung des Wehrmachtsgenerals Erich Hoepner. Marburg. ISBN 978-3-8288-8927-9. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Erih Hepner na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ерих_Хепнер&oldid=26553435”