Izbori u Republici Srpskoj

Ovaj članak je dobar. Kliknite ovde za više informacija.
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Republika Srpska
Ovaj članak je dio serije o
političkom sistemu Republike Srpske
Ustav
Ustavni sud
Dejtonski sporazum
Državljanstvo
Zakonodavna vlast
Narodna skupština
Predsjednik: Nenad Stevandić (US)
Vijeće naroda
Predsjedavajući: Nada Tešanović (SNSD)
Izvršna vlast
Predsjednik
Milorad Dodik (SNSD)
Potpredsjednici: Ćamil Duraković (nezavisni), Davor Pranjić (HDZ BiH)

Vlada

Predsjednik: Radovan Višković (SNSD)
Sudska vlast
Vrhovni sud
Okružni sudovi
Osnovni sudovi
Viši privredni sud
Okružni privredni sudovi
Republičko javno tužilaštvo
Okružna javna tužilaštva
Pravobranilaštvo
Opštine i gradovi
Brčko Distrikt
Naseljena mjesta
Izbori
Opšti 2022.
Lokalni 2020.
Političke stranke
Referendumi
Spoljni odnosi
Predstavništva u inostranstvu
Sporazum o specijalnim paralelnim odnosima

Izbori u Republici Srpskoj se održavaju u skladu sa ustavima i izbornim zakonima Republike Srpske i Bosne i Hercegovine. Građani tajnim glasanjem na direktnim izborima biraju srpskog člana Predsjedništva Bosne i Hercegovine, jednu trećinu poslanika Predstavničkog doma Parlamentarne skupštine BiH, predsjednika i potpredsjednike Republike Srpske, narodne poslanike Narodne skupštine Republike Srpske, odbornike skupština gradova ili opština, načelnike opština ili gradonačelnike, te članove savjeta mjesnih zajednica. Delegati Doma naroda Parlamentarne skupštine BiH iz Republike Srpske, delegati Vijeća naroda RS, odbornici Skupštine Grada Istočnog Sarajeva, gradonačelnici Istočnog Sarajeva i Brčko Distrikta biraju se indirektno od strane izabranih narodnih poslanika ili odbornika.

Prvi izbori na prostoru današnje Republike Srpske i BiH održani su za vrijeme austrougarske vlasti 1910. godine za Zemaljski sabor Bosne i Hercegovine. Za vrijeme Kraljevine Jugoslavije održano je ukupno sedam izbora za Narodnu skupštinu te države. Prvi višestranački izbori nakon Drugog svjetskog rata održani su tek 1990. godine. Tada su birani članovi predsjedništva i skupštine na republičkom nivou, te odbornici skupština opština i grada Sarajeva. Nakon rata (1992—1995) u Bosni i Hercegovini, 1996. godine su održani prvi izbori na kojima su građani Republike Srpske direktno birali svoje predstavnike za institucije ovog entiteta.

Mandat svih izabranih predstavnika traje četiri godine. Opšti i lokalni izbori se održavaju naizmjenično svake dvije godine. Svi predstavnici se biraju u jednom krugu izbora. Na izborima za Predstavnički dom Parlamentarne skupštine BiH u Republici Srpskoj postoje 3 izborne jedinice, a bira se 14 od ukupno 42 poslanika (ostali se biraju u Federaciji BiH). Na izborima za Narodnu skupštinu RS postoji 9 izbornih jedinica, a biraju se ukupno 83 poslanika. Raspodjela poslaničkih mandata vrši se po Sent Lagijevom metodu sa izbornim pragom od 3%. U Narodnoj skupštini RS moraju biti zastupljena najmanje 4 poslanika iz reda svakog od tri konstitutivna naroda (Srba, Bošnjaka i Hrvata). Predsjednik i potpredsjednici Republike Srpske se biraju iz različitih naroda.

Biračko pravo ima svaki punoljetni državljanin RS i BiH koji je upisan u centralni birački spisak. Organi za sprovođenje izbora su Centralna izborna komisija Bosne i Hercegovine, Republička izborna komisija, gradske izborne komisije, opštinske izborne komisije i birački odbori. Glasanje se može vršiti na redovnim biračkim mjestima ili putem mobilnog tima (u RS), u odsustvu (u Federaciji BiH), te poštom ili u diplomatsko-konzularnim predstavništvima (u inostranstvu).

Opšti izbori[uredi | uredi izvor]

Odziv birača na opštim izborima 2014.

Opšti izbori u Republici Srpskoj održavaju se u okviru opštih izbora u Bosni i Hercegovini, a obuhvataju izbore za Narodnu skupštinu Republike Srpske, izbore za predsjednika i potpredsjednike Republike Srpske, izbore za Predstavnički dom Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine, te izbore za Predsjedništvo Bosne i Hercegovine. Do sada su održani sedam puta (1996, 1998, 2000, 2002, 2006, 2010. i 2014). Godine 2000. nisu održani izbori za Predsjedništvo BiH, jer je mandat članovima predsjedništva ranije produžen na 4 godine.

Opšti izbori Br. birača sa pravom glasa Br. birača koji su glasali Odziv (%)
2000. 1.104.969 676.989 61,27%
2002. 1.018.051 538.365 52,88%
2006. 1.036.731 591.926 57,10%
2010. 1.194.622 671.296 56,19%
2014. 1.243.265 706.711 56,84%
Izvori: Stat. god. Rep. Srpske, 2014[1] i CIK[2]

Izbori za Narodnu skupštinu Republike Srpske[uredi | uredi izvor]

Izborne jedinice za Narodnu Skupštinu Republike Srpske 2014. godine.

Od ukupno 83 poslanička mandata u Narodnoj skupštini Republike Srpske, njih 63 (direktna mandata) se dodjeljuju srazmjerno broju osvojenih glasova na otvorenim listama u svakoj od 9 izbornih jedinica. Preostalih 20 (kompenzacionih) mandata se dodjeljuju srazmjerno ukupnom broju glasova koji politički subjekti osvoje u cijeloj Republici Srpskoj.[3] Kompenzacioni mandati se pojedinačnim kandidatima dodjeljuju prema redoslijedu koji politički subjekti odrede prije izbora (zatvorene liste). Raspodjela mandata se od 1998. godine vrši po Sent Lagijevom metodu.[4] Od 2000. godine glasa se na otvorenim listama, kada su uvedene i višečlane izborne jedinice.[5] Zastupljenost svih konstitutivnih naroda od 2002. godine[6] obezbijeđena je članom 71. Ustava Republike Srpske, po kojem najmanje po 4 poslanika moraju biti iz reda svakog od ta tri naroda.[7] Iste godine je mandat poslanika produžen sa dvije na četiri godine. Od izbora 2006. godine uveden je izborni prag od 3% na nivou entiteta.[8]

U izbornoj jedinici 1 bira se 7 poslanika, a sastoji se od grada Prijedora i opština: Krupa na Uni, Novi Grad, Kozarska Dubica, Oštra Luka i Kostajnica. U izbornoj jedinici 2 bira se takođe 7 poslanika, a sastoji se od opština: Gradiška, Laktaši, Srbac i Prnjavor. U izbornoj jedinici 3 bira se 12 poslanika, a sastoji se od grada Banje Luke i opština: Petrovac, Čelinac, Istočni Drvar, Ribnik, Mrkonjić Grad, Jezero, Kneževo, Kotor Varoš, Šipovo i Kupres. U izbornoj jedinici 4 biraju se 4 poslanika, a sastoji se od opština Derventa, Brod, Vukosavlje i Modriča. U izbornoj jedinici 5 bira se 6 poslanika, a sastoji se od grada Doboja i opština: Petrovo i Teslić. U izbornoj jedinici 6 bira se 9 poslanika, a sastoji se od grada Bijeljine i opština: Šamac, Donji Žabar, Pelagićevo, Lopare, Ugljevik, te birača iz Brčko Distrikta koji su registrovani za glasanje u Republici Srpskoj. U izbornoj jedinici 7 bira se 7 poslanika, a sastoji se od opština: Osmaci, Zvornik, Šekovići, Vlasenica, Bratunac, Srebrenica i Milići. U izbornoj jedinici 8 biraju se 4 poslanika, a sastoji se od opština: Sokolac, Han Pijesak, Istočna Ilidža, Istočni Stari Grad, Istočno Novo Sarajevo, Trnovo, Pale i Rogatica. U izbornoj jedinici 9 bira se 7 poslanika, a sastoji se od grada Trebinja i opština: Višegrad, Istočni Mostar, Nevesinje, Kalinovik, Gacko, Foča, Novo Goražde, Čajniče, Rudo, Berkovići, Ljubinje i Bileća.[3]

Izbori 2014.[uredi | uredi izvor]

Glavni članak: Izbori za narodne poslanike Republike Srpske 2014.
Legenda:
Sastav Narodne skupštine Republike Srpske prema rezultatima izbora 2014.

Na posljednjim izborima za Narodnu skupštinu Republike Srpske, koji su održani 2014. godine, najviše glasova dobili su kandidati Saveza nezavisnih socijaldemokrata, zatim slijede kandidati koalicija predvođenih Srpskom demokratskom strankom i Demokratskim narodnim savezom, a mandate su još osvojili kandidati Partije demokratskog progresa, Koalicije Domovina, Narodnog demokratskog pokreta i Socijalističke partije.[9]

Politički subjekat Broj glasova % Broj mandata
Direktnih Kompenzacionih Ukupno +/–
Savez nezavisnih socijaldemokrata 213.665 32,28 24 5 29 Pad 8
SDS — PUP — SRS RS 173.824 26,26 20 4 24 Rast 4
DNS — NS — SRS 61.016 9,22 6 2 8 Rast 2
Partija demokratskog progresa 48.845 7,38 6 1 7 Stagnacija 0
Koalicija Domovina 34.583 5,22 3 2 5 Rast 3
Narodni demokratski pokret 33.977 5,13 3 2 5 Stagnacija 0
Socijalistička partija 33.695 5,09 1 4 5 Rast 2
Ostali 62.305 9,42 - - - Pad 3
Ukupno 661.910 100 63 20 83 Stagnacija 0
Nevažeći glasovi 44.801 - - - - -
Izvor: CIK[9]

Prethodni izbori[uredi | uredi izvor]

Do sada je održano ukupno 8 izbora za parlament Republike Srpske. Od toga su 7 bili redovni i jedni vanredni (1997. godine). Prvi od dosadašnjih 9 saziva činila su 83 poslanika[10] koja su izabrana u Skupštinu SR BiH na izborima 1990. godine.[11] Narednih 8 saziva birano je na direktnim izborima za Narodnu skupštinu Republike Srpske, a broj poslanika je ostao isti.

Do sada je samo 9 političkih subjekata uspijevalo na bar jednim izborima da osvoji 10 i više poslaničkih mandata. Od toga 7 su bile političke partije (SDS, SNSD, PDP, SRS RS, SP, SDA i SNS RS) a preostala 2 su bile koalicije u čijim sastavima su tada bile neke od navedenih partija (Koalicija za cjelovitu i demokratsku BiH, te Narodni savez za slobodan mir). Najbolje rezultate ostvarili su SDS 1996. godine osvojivši apsolutnu većinu od 45 mandata i SNSD deset godina kasnije osvojivši 41 mandat.[12][9]

(dobijeni mandati)
%
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
54,22%
(−32,53%)
16,87%
(n. k.)
12,05%
(n. k.)
7,23%
(n. k.)
2,41%
(n. k.)
2,41%
(n. k.)
2,41%
(n. k.)
2,41%
(−10,84%)
1990.

1996.

Vorlage:Wahldiagramm/Wartung/Primjedbaen
Napomene:
g SDP BiH je na izborima 1996. nastupila u koaliciji sa UBSD, HSS I MBO;
(dobijeni glasovi)
%
50
40
30
20
10
0
43,31%
(+21,51%)
18,27%
(−12,93%)
6,86%
(−3,84%)
4,04%
(+0,04%)
4,01%
(+0,41%)
3,55%
(−0,65%)
3,39%
(−3,71%)
2,92%
(−1,48%)
13,65%
(+0,65%)
2002.

2006.

Broj mandata
Politički subjekat 1996. 1997. 1998. 2000. 2002. 2006. 2010. 2014.
SDS 45 24 19 31 26 17 18 24*
SNSD - 2 6 11 19 41 37 29
PDP - - - 11 9 8 7 7
SRS RS 6 15 11 - 4 2 1 *
SP - 9 10 4 3 3 4* 5
SDA 14 - - 6 6 3 2 -
KCD BiH - 16 15 - - - - -
SNS RS - 15 12 2 1 - - -
DNS - - - 3 3 4 6 8*
SDP BiH 2* 2 2 4 3 1 3 -
SzBiH 2 - - 4 4 4 - -
NSzSM 10 - - - - - - -
KD - - - - - - - 5
NDP - - - - - - - 5
DSP - - - 4 - - - -
DPS 2 - - - 1 - - -
RS RS - - 3 - - - - -
NHI - - 1* 1 1 - - -
DP - - - - - - 3 -
SKzRS - - 2 - - - - -
PSRS - - - 1 1 - - -
DSRS - - - 1 1 - - -
NDS - - - - - - 2 -
SSK 1 - - - - - - -
SPaS 1 - - - - - - -
HDZ BiH - - 1 - - - - -
KzKiO - - 1 - - - - -
SNP - - - - 1 - - -
Napomene:
  • Godine 1996. SDP BiH je nastupila u koaliciji sa UBSD, HSS i MBO;
  • Godine 1998. NHI je nastupila u koaliciji sa HKDU;
  • Godine 2010. SP je nastupila u koaliciji sa PUP;
  • Godine 2014. SDS je nastupila u koaliciji sa SRS RS i PUP;
  • Godine 2014. DNS je nastupila u koaliciji sa NS i SRS;

Izvori: Stat. god. Rep. Srpske, 2013[12] i CIK[9]

Izbori za predsjednika i potpredsjednike Republike Srpske[uredi | uredi izvor]

Do 2002. godine Republika Srpska je imala predsjednika i jednog potpredsjednika, čiji mandati su trajali po dvije godine. Predsjednik i potpredsjednik su do tada kandidovani zajedno na istoj listi, kao kandidati istog političkog subjekta. Od izbora 2002. godine se biraju dva potpredsjednika RS, a mandati su produženi na četiri godine.[13] Birač može da glasa samo za jednog kandidata, a svaki kandidat za predsjednika je istovremeno i potencijalni kandidat za potpredsjednika. Biraju se tri kandidata iz redova različitih naroda koji dobiju najveći broj glasova. Predsjednik postaje onaj kandidat koji dobije najveći broj glasova, a preostala dva kandidata postaju potpredsjednici.

Izbori 2014.[uredi | uredi izvor]

Glavni članak: Izbori za predsjednika Republike Srpske 2014.
Rezultati izbora za predsjednika Republike Srpske 2014. godine

Na posljednjim izborima za Predsjednika i potpredsjednike Republike Srpske, koji su održani 2014. godine, pobijedio je kandidat koalicije predvođene Savezom nezavisnih socijaldemokrata Milorad Dodik, a potpredsjednici su postali Ramiz Salkić, kandidat koalicije Domovina i Josip Jerković, kandidat koalicije predvođene Hrvatskom demokratskom zajednicom BiH.[9]

Kandidat Politički subjekat Broj glasova % Izabran / Nije izabran
Milorad Dodik SNSD — DNS — SP 303.496 45,39 Predsjednik izabran
Ognjen Tadić Savez za promjene 296.021 44,28 nije izabran
Ramiz Salkić Koalicija Domovina 24.994 3,63 Potpredsjednik izabran
Sejfudin Tokić Stranka demokratske aktivnosti 11.312 1,69 nije izabran
Dragomir Jovičić Stranka pravedne politike 7.569 1,13 nije izabran
Enes Suljkanović Socijaldemokratska partija BiH 6.809 1,02 nije izabran
Josip Jerković HDZ BiH — HSS — HKDU — HSP HB 6.562 0,98 Potpredsjednik izabran
Emil Vlajki Partija ekonomske i socijalne pravde 3.202 0,47 nije izabran
Amir Horić Bosanskohercegovačka patriotska stranka 2.216 0,33 nije izabran
Ostali Ostali 7.047 1,05 nisu izabrani
Ukupno važeći glasovi 668.528 100,00 -
Nevažeći glasovi 38.108 - -
Izvor: CIK[9]

Prethodni izbori[uredi | uredi izvor]

Prvi predsjednik Republike Srpske bio je Radovan Karadžić, koji je izabran indirektno, od strane poslanika prvog saziva Narodne skupštine. Nakon toga je održano 8 direktnih predsjedničkih izbora u Republici Srpskoj, od kojih su 7 bili redovni i jedni prijevremeni (2007. godine). Najubjedljiviju pobjedu ostvarila je Biljana Plavšić 1996. godine sa 59,2% osvojenih glasova, zatim Milorad Dodik 2010. godine sa 50,5%, pa Mirko Šarović 2000. godine sa 49,8% glasova. Najneizvjesniji izbori bili su 2014. godine kada je razlika između dva kandidata sa najvećim brojem glasova iznosila 1,1%, te 1998. godine 4,9%.[12][9]

Izbori Kandidati sa više od 10% glasova Izabrani predsjednik Izabrani potpredsjednici
1996. Biljana Plavšić (59,2%), Abid Đozić (18,3%), Živko Radišić (15,6%) Biljana Plavšić Dragoljub Mirjanić
1998. Nikola Poplašen (43,9%), Biljana Plavšić (39,0%) Nikola Poplašen Mirko Šarović
2000. Mirko Šarović (49,8%), Milorad Dodik (25,7%) Mirko Šarović Dragan Čavić
2002. Dragan Čavić (35,9%), Milan Jelić (22,1%) Dragan Čavić Adil Osmanović,
Ivan Tomljenović
2006. Milan Jelić (48,9%), Dragan Čavić (29,4%) Milan Jelić Adil Osmanović,
Davor Čordaš
2007. Rajko Kuzmanović (41,3%), Ognjen Tadić (33,8%), Mladen Ivanić (16,9%) Rajko Kuzmanović -
2010. Milorad Dodik (50,5%), Ognjen Tadić (35,9%) Milorad Dodik Enes Suljkanović,
Emil Vlajki
2014. Milorad Dodik (45,4%), Ognjen Tadić (44,3%) Milorad Dodik Ramiz Salkić,
Josip Jerković
Izvori: Stat. god. Rep. Srpske, 2013[12] i CIK[9]

Izbori za Parlamentarnu skupštinu Bosne i Hercegovine[uredi | uredi izvor]

Izborne jedinice za Parlamentarnu skupštinu Bosne i Hercegovine u Republici Srpskoj.

Pravila za izbor poslanika u Predstavnički dom Parlamentarne skupštine BiH su slična kao za izbor poslanika u Narodnu skupštinu RS. Najveće razlike su u broju mandata i izbornih jedinica. U Republici Srpskoj se za ovu instituciju na direktnim izborima bira 14 poslanika. Od toga njih 9 (direktni mandati) se bira na otvorenim listama u 3 izborne jedinice, a preostalih 5 (kompenzacioni mandati) se dodjeljuju sa zatvorenih lista srazmjerno ukupnom broju glasova koji politički subjekti osvoje na nivou cijelog entiteta.[14] Slično kao i za Narodnu skupštinu RS, raspodjela mandata se od 1998. godine vrši po Sent Lagijevom metodu, otvorene liste i višečlane izborne jedinice su uvedene 2000. godine, a cenzus od 3% na nivou Republike od 2006. godine.

U svim izbornim jedinicama biraju se po 3 poslanika. Izborna jedinica 1 sastoji se od gradova i opština koje pripadaju izbornim jedinicama 1, 2 i 3 za Narodnu skupštinu Republike Srpske. Izborna jedinica 2 sastoji se od gradova i opština koje pripadaju izbornim jedinicama 4, 5 i 6, a izborna jedinica 3 od gradova i opština koje pripadaju izbornim jedinicama 7, 8, i 9 za Narodnu skupštinu Republike Srpske.[15]

Izbori 2014.[uredi | uredi izvor]

Glavni članak: Izbori za Predstavnički dom Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine 2014. (Republika Srpska)

Na posljednjim izborima za Predstavnički dom Parlamentarne skupštine BiH, koji su održani 2014. godine, najviše glasova u Republici Srpskoj dobili su kandidati Saveza nezavisnih socijaldemokrata i kandidati Srpske demokratske stranke. Mandate su još osvojile koalicije predvođene Partijom demokratskog progresa i Demokratskim narodnim savezom, te Stranka demokratske akcije.[9]

Partija Broj glasova % Broj mandata
Direktnih Kompenzacionih Ukupno +/–
Savez nezavisnih socijaldemokrata 249.182 38,48 5 1 6 Pad 2
Srpska demokratska stranka 211.562 32,67 4 1 5 Rast 1
PDP — NDP 50.322 7,77 - 1 1 Stagnacija 0
DNS — NS — SRS 37.052 5,72 - 1 1 Stagnacija 0
Stranka demokratske akcije 31.337 4,84 - 1 1 Rast 1
Ostali 68.160 10,52 - - - Stagnacija 0
Ukupno 647.615 100 9 5 14 0
Nevažeći glasovi 58.809 - - - - -
Izvor: CIK[9]

Prethodni izbori[uredi | uredi izvor]

Raspodjela mandata za Predstavnički dom Parlamentarne skupštine BiH iz Republike Srpske

Do sada je u Republici Srpskoj održano 7 izbora za Predstavnički dom Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine. Jedina politička partija koja je uspijevala da osvoji mandate na svih 7 izbora je Srpska demokratska stranka. Pored njih, najviše uspjeha do sada imali su Savez nezavisnih socijaldemokrata, Stranka demokratske akcije i Partija demokratskog progresa, koje su osvajale mandate više od 4 puta. Mandate je osvajalo još 7 političkih partija i 3 koalicije u čijim sastavima su tada bile neke od ovih partija (Koalicija Sloga, Koalicija za cjelovitu i demokratsku BiH i Narodni savez za slobodan mir). Najviše mandata osvojila je SDS 1996. godine (9), zatim SNSD 2010. godine (8) i 2006. godine (7).[12][9]

Broj mandata
Politički subjekat 1996. 1998. 2000. 2002. 2006. 2010. 2014.
SDS 9 4 6 5 3 4 5
SNSD - - 1* 3 7 8 6
SDA 3 - 1 1 1 - 1
PDP - - 2 2 1 1 1*
KS - 4 - - - - -
SRS RS - 2 - 1 - - -
KCD BiH - 3 - - - - -
SzBiH - - 1 1 1 - -
DNS - - - - 1 1 1*
NSzSM 2 - - - - - -
SP - - 1 1 - - -
RS RS - 1 - - - - -
SDP BiH - - 1 - - - -
SNS RS - - 1 - - - -
Napomene:
  • Godine 2000. SNSD je nastupila u koaliciji sa DSP;
  • Godine 2014. PDP je nastupila u koaliciji sa NDP;
  • Godine 2014. DNS je nastupio u koaliciji sa NS i SRS;

Izvori: Stat. god. Rep. Srpske, 2013[12] i CIK[9]

Izbori za Predsjedništvo Bosne i Hercegovine[uredi | uredi izvor]

U Republici Srpskoj se bira jedan od tri člana Predsjedništva Bosne i Hercegovine. U Federaciji BiH se biraju po jedan bošnjački i hrvatski član, a u RS srpski. Mandat (srpskog) člana iz Republike Srpske dobija kandidat koji osvoji najviše glasova na direktnim izborima u ovom entitetu. Članovi Predsjedništva se od 1998. godine biraju na mandat od četiri godine, a samo 1996. godine su birani na dvije.[4] Četvorogodišnji mandat je prvo uveden za ovu funkciju, a tek u narednim godinama za ostale. Predsjedavajući član se mijenja svakih 8 mjeseci po principu rotacije.

Izbori 2014.[uredi | uredi izvor]

Glavni članak: Izbori za srpskog člana Predsjedništva Bosne i Hercegovine 2014.
Grafički prikaz‍
Mladen Ivanić
  
 317.799 48,70%
Željka Cvijanović
  
 310.867 47,64%
Goran Zmijanjac
  
 23.936 3,67%

Na posljednjim izborima za srpskog člana Predsjedništva BiH, koji su održani 2014. godine, pobijedio je kandidat koalicije Savez za promjene, Mladen Ivanić.[9]

Kandidat Politički subjekat Broj glasova % Izabran / Nije izabran
Mladen Ivanić Savez za promjene 317.799 48,70 izabran
Željka Cvijanović SNSD — DNS — SP 310.867 47,64 nije izabrana
Goran Zmijanjac Stranka pravedne politike 23.936 3,67 nije izabran
Ukupno važeći glasovi 652.602 100 -
Nevažeći glasovi 53.952 - -
Izvor: CIK[9]

Prethodni izbori[uredi | uredi izvor]

U Republici Srpskoj je održano ukupno 6 izbora za člana Predsjedništva BiH. Na svim dosadašnjim izborima su samo po dva kandidata uspijevala da osvoje više od 10% glasova. Najubjedljiviju pobjedu ostvario je Momčilo Krajišnik na prvim izborima 1996. godine (67,3%). Natpolovičnu većinu glasova dobili su još Nebojša Radmanović 2006. godine (53,3%) i Živko Radišić 1998. godine (51,3%). Najneizvjesniji izbori su bili 2014. godine kada je razlika između dva najbolje plasirana kandidata iznosila 1,1%, te 2010. godine 1,6%.[12][9]

Izbori Kandidati sa više od 10% glasova Izabrani član
1996. Momčilo Krajišnik (67,3%), Mladen Ivanić (30,0%) Momčilo Krajišnik
1998. Živko Radišić (51,3%), Momčilo Krajišnik (44,8%) Živko Radišić
2002. Mirko Šarović (35,5%), Nebojša Radmanović (19,9%) Mirko Šarović
2006. Nebojša Radmanović (53,3%), Mladen Bosić (24,2%) Nebojša Radmanović
2010. Nebojša Radmanović (48,9%), Mladen Ivanić (47,3%) Nebojša Radmanović
2014. Mladen Ivanić (48,7%), Željka Cvijanović (47,6%) Mladen Ivanić
Izvori: Stat. god. Rep. Srpske, 2013[12] i CIK[9]

Lokalni izbori[uredi | uredi izvor]

Lokalni izbori u Republici Srpskoj, kao i u cijeloj Bosni i Hercegovini, održavaju se svake četvrte godine, ali sa razmakom od dvije godine u odnosu na opšte izbore. Izabrani predstavnici od 2000. godine imaju četvorogodišnji mandat, a samo na prvim lokalnim izborima nakon Dejtonskog sporazuma, njihov mandat je bio kraći. Do 2004. godine načelnici svih opština i gradonačelnici su birani indirektno od strane odbornika, a od tada se većina njih bira direktno na lokalnim izborima.[16] Izuzeci su gradonačelnik Istočnog Sarajeva i gradonačelnik Brčko Distrikta. Odbornici gradske skupštine Istočnog Sarajeva se takođe biraju indirektno od strane odbornika 6 istočnosarajevskih opština, koji su izabrani na direktnim izborima. Građani na direktnim izborima biraju ukupno 57 načelnika opština, 6 gradonačelnika i odbornike za ukupno 64 opštine ili grada u Republici Srpskoj uključujući Brčko Distrikt.

Načelnik opštine ili gradonačelnik postaje onaj kandidat koji osvoji najviše glasova. Raspodjela odborničkih mandata se vrši po Sent Lagijevom metodu sa izbornim pragom od 3%, kao što je to slučaj i sa entitetskim i državnim parlamentom. Svi odbornici se biraju na otvorenim listama od 2000. godine.[17] Najmanje jedno odborničko mjesto je zagarantovano pripadnicima nacionalnih manjina svake izborne jedinice (opštine ili grada) u kojoj prema zadnjem popisu pripadnici svih nacionalnih manjina zajedno učestvuju s više od 3% u ukupnom stanovništvu.[18] Prema izbornom zakonu Republike Srpske broj odbornika skupština opština, odnosno gradova je sljedeći:

  • po 11 odbornika za opštine koje imaju do 1.000 birača,
  • po 13 odbornika za opštine koje imaju od 1.000 do 3.000 birača,
  • po 15 odbornika za opštine koje imaju od 3.001 do 5.000 birača,
  • po 17 odbornika za opštine koje imaju od 5.001 do 8.000 birača,
  • po 19 odbornika za opštine koje imaju od 8.001 do 11.000 birača,
  • po 21 odbornik za opštine koje imaju od 11.001 do 13.000 birača,
  • po 23 odbornika za opštine koje imaju od 13.001 do 15.000 birača,
  • po 25 odbornika za opštine koje imaju od 15.001 do 20.000 birača,
  • po 27 odbornika za opštine koje imaju od 20.001 do 30.000 birača,
  • po 29 odbornika za opštine koje imaju od 30.001 do 50.000 birača i
  • po 31 odbornik za gradove i odnosno opštine koje imaju više od 50.000 birača upisanih u Centralni birački spisak.[19]

Pored redovnih, u nekim opštinama Republike Srpske su održavani i prijevremeni lokalni izbori. Najčešće se radi o prijevremenim izborima za načelnike opština usljed prestanka mandata prije isteka vremena na koje su izabrani, tj. prije sljedećih redovnih lokalnih izbora. Jedan od najčešćih razloga ranijeg prestanka mandata je opoziv načelnika od strane skupštinske većine u lokalnom parlamentu. Mandat načelnika izabranog na prijevremenim izborima traje do isteka tekućeg mandata organa izabranih na redovnim izborima, tj. do sljedećih redovnih lokalnih izbora.[20]

Izbori 2016.[uredi | uredi izvor]

Glavni članak: Lokalni izbori u Bosni i Hercegovini 2016.
Rezultati izbora za načelnike opština i gradonačelnike u BiH 2016. godine

Na posljednjim lokalnim izborima u Republici Srpskoj, koji su održani 2016. godine, najviše načelničkih mandata dobili su kandidati Saveza nezavisnih socijaldemokrata (30), zatim slijede kandidati Srpske demokratske stranke (11), pa kandidati koalicije Savez za promjene (8), kandidati Demokratskog narodnog saveza (5), kandidati Socijalističke partije (4) itd. U 38 lokalnih skupština najveći broj odborničkih mandata osvojio je Savez nezavisnih socijaldemokrata, a u 16 Srpska demokratska stranka, dok su u preostalih 10 lokalnih skupština najveći broj mandata osvojili kandidati koalicija i drugih političkih partija.[9]

Sastav Skupštine Grada Banje Luke prema rezultatima izbora 2016.
11
4
4
3
3
3
2
1
11 4 4 3 3 3 2 1 
Od ukupno 31 mandata na pojedine partije otpada:
      SNSD: 11
      NDP: 4
      DNS: 4
      SP: 3
      SDS: 3
      PDP: 3
      US: 2
      Nezavisni: 1
Politički
subjekat 		Br. osvojenih
načelničkih mandata 		Br. opština/gradova sa najviše
osvojenih glasova za odbornike
SNSD 30 38
SDS 11 16
DNS 5 3
SP 4 -
ZSD 1 -
PDP - 2
HDZ 1990 - 1
Koalicije i
nezavisni kandidati		 12 4
Ukupno 63 64
Izvor: CIK[9]

Prethodni izbori[uredi | uredi izvor]

Redovni lokalni u Republici Srpskoj do sada su održani šest puta. Prva dva puta su direktno birani samo odbornici lokalnih skupština, a od 2004. godine se, pored odbornika, direktno biraju i načelnici opština ili gradonačelnici. Načelnička mjesta su na direktnim izborima osvajali kandidati 11 političkih partija, te nezavisni i kandidati raznih koalicija. Od političkih partija najviše uspjeha imale su Savez nezavisnih socijaldemokrata i Srpska demokratska stranka. Pored ove dvije partije, još samo su kandidati Demokratskog narodnog saveza osvajali načelničke mandate na svim do sada održanim direktnim izborima za ove funkcije. Na lokalnim izborima koji su održani 1997. i 2000. godine najveći broj odborničkih mandata osvojili su kandidati Srpske demokratske stranke.[9]

Broj osvojenih načelničkih mandata
Politički subjekat 2004. 2008. 2012. 2016.
SNSD 15 36 17 30
SDS 34 16 27 11
DNS 1 3 2 5
SP 5 1 - 4
SDA 2 - 1 -
PDP 2 - - -
SDP BiH 1 1 - -
NDS 1 - 1 -
SRS RS - - 1 -
SNS - - 1 -
ZSD - - - 1
Nezavisni i kandidati koalicija 1 5 12 12
Ukupno 62 62 62 63
Izlaznost birača 49,28% 58,36% 57,04% 59,49%
Napomena:
  • Na lokalnim izborima 1997. i 2000. godine načelnici nisu birani na direktnim izborima;

Izvor: CIK[9]

Izbori savjeta mjesnih zajednica[uredi | uredi izvor]

Mjesne zajednice u Republici Srpskoj imaju svoje savjete. Mandat članova savjeta traje četiri godine, a broj članova se kreće od 5 do 11 u zavisnosti od broja birača u svakoj mjesnoj zajednici. Biraju se tajnim glasanjem na zborovima građana, a potreban broj prisutnih građana na zboru propisuje se statutom grada ili opštine. Izbore za članove savjeta raspisuju skupštine opština ili gradova najkasnije 90 dana od konstituisanja lokalnih organa vlasti.[21]

Referendumi[uredi | uredi izvor]

Prema zakonu o referendumu i građanskoj inicijativi u Republici Srpskoj prijedlog za raspisivanje referenduma mogu podnijeti predsjednik Republike, Vlada Republike Srpske, najmanje 30 narodnih poslanika ili najmanje 10.000 birača. Odluku o raspisivanju donosi Narodna skupština Republike Srpske većinom glasova ukupnog broja narodnih poslanika. Organi za sprovođenje referenduma su komisija i glasački odbor. Referendum je punovažan ako je na njemu glasala natpolovična većina građana koji imaju biračko pravo, a referendumsko pitanje je dobilo podršku ako se za njega izjasnila natpolovična većina građana koja je glasala. Rok za donošenje odgovarajućeg akta nadležnog organa je šest mjeseci nakon održavanja referenduma.[22]

Do sada su u Republici Srpskoj održana tri referenduma, a prije njih je 1991. godine održan referendum srpskog naroda u Bosni i Hercegovini, koji je prethodio nastanku Republike. Organizovala ga je tadašnja Skupština srpskog naroda u BiH, koja je kasnije promijenila naziv u Narodna skupština Republike Srpske. Nakon toga, za vrijeme rata održani su referendumi o Vens — Ovenovom planu 1993. godine i o mirovnom planu Kontakt grupe 1994. godine, a 2016. godine održan je referendum o Danu Republike Srpske. Na referendumu 1991. većina (98%) od oko 1.350.000 izašlih birača se izjasnila za ostanak u zajedničkoj državi Jugoslaviji, dok su oba prijedloga mirovnih planova odbijena sa više od 90% glasova protiv.[23] Na referendumu o Danu Republike Srpske 99,8% od 679.021 izašlih glasača izjasnilo se da se 9. januar obilježava i slavi kao Dan Republike Srpske.[24]

Političke kampanje[uredi | uredi izvor]

Mladen Ivanić na mitingu Saveza za promjene u Banjoj Luci 2014. godine

Prema izbornom zakonu Republike Srpske političke stranke, koalicije, liste nezavisnih kandidata i nezavisni kandidati imaju pravo voditi izbornu kampanju u mirnom okruženju, organizovati i održavati javne skupove na kojima mogu slobodno iznositi svoje stavove kako bi stekli podršku birača, štampati i dijeliti plakate, postere i druge materijale u vezi sa izbornom kampanjom.[25] Za javne skupove nije potrebno odobrenje nadležnog organa, već ga je dovoljno samo o tome obavijestiti 24 sata ranije. Nadležni opštinski organi dužni su obezbijediti ravnopravan tretman političkim subjektima u njihovim zahtjevima da javna mjesta i javne objekte koriste u svrhu kampanje. U periodu koji počinje 24 časa prije otvaranja biračkih mjesta i traje do njihovog zatvaranja, političkim subjektima je zabranjeno učestvovanje u javnim političkim aktivnostima.[26]

Finansiranje[uredi | uredi izvor]

Prema izbornom zakonu Bosne i Hercegovine politička stranka i nezavisni kandidat koji učestvuju na izborima za organe vlasti Bosne i Hercegovine na svim nivoima dužni su podnijeti finansijske izvještaje Centralnoj izbornoj komisiji BiH za period koji počinje tri mjeseca prije dana podnošenja prijave za ovjeru i za period od dana podnošenja prijave za ovjeru za izbore do dana ovjere rezultata izbora. Maksimalno dozvoljeni iznos za finansiranje troškova izborne kampanje izračunava se srazmjerno broju birača u svakoj izbornoj jedinici.[27] Dio sredstava za pokriće troškova izborne kampanje za izbor poslanika obezbjeđuje se u budžetu Republike, a za izbor odbornika u budžetu opštine. Raspodjela tih sredstava vrši se tako što jedna trećina sredstava pripada strankama koje imaju poslanike, odnosno odbornike u skupštinama, i to od toga 50% sredstava se raspoređuje u jednakim iznosima svim strankama, a ostatak sredstava srazmjerno broju poslaničkih, odnosno odborničkih mandata. Druga trećina sredstava dijeli se svim političkim strankama kojima su potvrđene izborne liste, a preostala trećina političkim strankama koje osvoje poslaničke, odnosno odborničke mandate, srazmjerno broju osvojenih mandata u Narodnoj skupštini, odnosno skupštini opštine ili grada.[28]

Medijska pokrivenost i promocija[uredi | uredi izvor]

Igor Radojičić na skupu Saveza nezavisnih socijaldemokrata u Banskom dvoru

Mediji u BiH su obavezni pravedno, profesionalno i stručno pratiti izborne aktivnosti uz dosljedno poštivanje novinarskog kodeksa i demokratskih principa i pravila, posebno osnovnog principa slobode izražavanja. U izbornom zakonu BiH pojedini članovi zakona posvećeni su isključivo elektronskim medijima, koji su dužni posebno voditi računa o tome da se principi uravnoteženosti, poštenja i nepristrasnosti poštuju u informativnim emisijama, pogotovo u emisijama aktuelnih vijesti, zatim u intervjuima, te u raspravama o aktuelnim političkim temama, poput okruglih stolova i slično, koje tematski nisu u direktnoj vezi sa izbornim aktivnostima političkih subjekata, ali bi mogle imati uticaj na raspoloženje birača. Pri objavljivanju rezultata istraživanja javnog mnjenja potrebno je da mediji navedu naziv institucije ili ime lica koje je naručilo i platilo istraživanje, naziv i sjedište institucije koja je sprovela istraživanje, ispitni uzorak i mogućnost odstupanja u ishodu istraživanja, te period u kojem je provedeno istraživanje. Rezultati takvih istraživanja se ne smiju objavljivati 48 sati prije otvaranja biračkih mjesta.[29]

Glasanje i posmatrači[uredi | uredi izvor]

Da bi učestvovala na izborima, politička stranka mora biti registrovana kod nadležnog organa. Pored toga, važan uslov za ovjeru u Centralnoj izbornoj komisiji BiH je i dostavljanje prijave za učestvovanje na izborima, koja sadrži najmanje: 3.000 potpisa birača upisanih u Centralni birački spisak za članove Predsjedništva Bosne i Hercegovine i isto toliko za poslanike Predstavničkog doma Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine, 2.000 potpisa za izbore narodnih poslanika skupštine Republike Srpske ili za izbor predsjednika i potpredsjednika Republike Srpske. Za učešće na lokalnim izborima potrebno je 200 potpisa u gradovima i opštinama koje imaju preko 10.000 birača, dok je za one koje imaju manje potrebno 100 potpisa. Ako je broj birača manji od 1.000, onda je potrebno 5% potpisa.[30]

Biračka mjesta određuje opštinska izborna komisija najkasnije 65 dana prije dana izbora. Određuje se prema broju birača, uzimajući u obzir udaljenost birača od biračkog mjesta. Biračko mjesto u pravilu ima do 800 birača, a ne može imati više od 1.000. Svi članovi biračkog odbora ili njihovi zamjenici moraju biti prisutni tokom cijelog procesa glasanja, uključujući utvrđivanje rezultata glasanja. Glasanje traje neprekidno u toku dana, sa početkom u 7.00 sati i završetkom u 19.00 sati. Državljanin RS i BiH koji ima biračko pravo, a koji je u inostranstvu, ima pravo glasati poštom. Centralna izborna komisija BiH donosi propise za glasanje državljana BiH koji imaju biračko pravo, a koji su vezani za domove zbog starosti, bolesti ili invaliditeta, koji su zatvorenici ili su vezani za ustanove. Nakon što od biračkih odbora dobije svu dokumentaciju i materijale za izbore, opštinska izborna komisija utvrđuje objedinjene zbirne rezultate glasanja provedenog na teritoriji te opštine za organe na svim nivoima vlasti za koje su provedeni izbori i o tome sastavlja zapisnik, koji se podnosi Centralnoj izbornoj komisiji BiH u roku od 24 sata nakon zatvaranja biračkih mjesta. Nakon što Centralna izborna komisija BiH utvrdi i objavi izborne rezultate, opštinska izborna komisija ili politički subjekti mogu zahtijevati da Centralna izborna komisija BiH ponovno broji glasačke listiće u određenim izbornim jedinicama. Zaštitu izbornog prava osiguravaju izborne komisije i Apelacioni odjel Suda Bosne i Hercegovine.[31]

Predstavnici međunarodnih posmatrača, udruženja građana, političkih stranaka, koalicija, listi nezavisnih kandidata i nezavisnih kandidata mogu posmatrati sve izborne aktivnosti u Bosni i Hercegovini, pod uslovom da se akredituju. Posmatrači imaju pristup svim relevantnim dokumentima i javnim sastancima izbornih komisija, mogu u toku cijelog perioda izbornog procesa u bilo koje vrijeme kontaktirati bilo koje lice i imaju pristup svim centrima za birački spisak, biračkim mjestima i centrima za brojanje i drugim relevantnim mjestima, kako je utvrdila Centralna izborna komisija BiH. Posmatrač može stavljati obrazložene primjedbe na rad organa nadležnih za provođenje izbora u pisanoj formi koje se prilažu u zapisnik o radu organa nadležnog za provođenje izbora, na osnovu čega politički subjekt može uložiti prigovor nadležnom organu.[32]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Statistički godišnjak Republike Srpske, 2014.”. str. 39—58. Pristupljeno 8. 1. 2015. 
  2. ^ „Izborni pokazatelji 2002-2012. godina” (PDF). CIK BiH, Izbori.ba. 12. 12. 2012. Pristupljeno 8. 1. 2015. 
  3. ^ a b Narodna skupština Republike Srpske, 29. 11. 2011. Zakon o izmjenama i dopunama Izbornog zakona Republike Srpske (na jeziku: srpski). (član 11) — preko Vikizvornika. 
  4. ^ a b „Transcript: OSCE Press Conference”. 25. 9. 1998. Pristupljeno 3. 1. 2015. 
  5. ^ „Pravila i propisi Privremene izborne komisije Bosne i Hercegovine (član 1103)” (PDF). CIK BiH, Sarajevo, Izbori.ba. 2000. Pristupljeno 3. 1. 2015. 
  6. ^ „Amandman LXXVIII na Ustav Republike Srpske” (PDF). Službeni glasnik RS. 25. 4. 2002. Arhivirano iz originala (PDF) 04. 03. 2016. g. Pristupljeno 7. 1. 2015. 
  7. ^ Narodna skupština Republike Srpske (Službeni glasnik Republike Srpske, broj 21/92). Ustav Republike Srpske — Prečišćeni tekst (na jeziku: srpski). (član 71) — preko Vikizvornika. 
  8. ^ „Zakon o izmjenama i dopunama izbornog zakona BiH (član 74)” (PDF). CIK BiH, Sarajevo, Izbori.ba. 2006. Pristupljeno 4. 1. 2015. 
  9. ^ a b v g d đ e ž z i j k l lj m n nj o p r „Centralna izborna komisija Bosne i Hercegovine”. CIK BiH, Sarajevo, Izbori.ba. Pristupljeno 6. 1. 2015. 
  10. ^ Tadić S, Kulaga V. (7. 1. 2012). „U zanosu i naporu temelj izgradili u kamenu”. Glassrpske.com. Pristupljeno 7. 1. 2015. 
  11. ^ „Narodna skupština Republike Srpske 1991 — 2011. (fotomonografija)” (PDF). Narodna skupština Republike Srpske. 2011. str. 49—51. Arhivirano iz originala (PDF) 06. 01. 2015. g. Pristupljeno 6. 1. 2015. 
  12. ^ a b v g d đ e ž „Statistički godišnjak Republike Srpske, 2013.”. str. 44—60. Pristupljeno 18. 12. 2014. 
  13. ^ Narodna skupština Republike Srpske, 30. 5. 2002. Izborni zakon Republike Srpske (na jeziku: srpski). (član 41) — preko Vikizvornika. 
  14. ^ „Izborni zakon BiH (član 9.6), neslužbeni prečišćeni tekst zaključno sa izmjenom i dopunom objavljenim u Službenom glasniku BiH broj: 7/14” (PDF). CIK BiH, Sarajevo, Izbori.ba. 2014. Pristupljeno 6. 1. 2015. 
  15. ^ „Izborni zakon BiH (član 9.2a), neslužbeni prečišćeni tekst zaključno sa izmjenom i dopunom objavljenim u Službenom glasniku BiH broj: 7/14” (PDF). CIK BiH, Sarajevo, Izbori.ba. 2014. Pristupljeno 6. 1. 2015. 
  16. ^ Bosna i Hercegovina, opštinski izbori 02. 10. 2004, OEBS/ODIHR Izvještaj izborne posmatračke misije. Osce.org. 10. 2. 2005. str. 3. Pristupljeno 12. 1. 2015. 
  17. ^ Konačni izvještaj, Opštinski izbori u BiH, April 2000. Centri civilnih inicijativa, Cci.ba. 2000. str. 4. Pristupljeno 17. 12. 2014. 
  18. ^ „Izborni zakon BiH (član 13.14), neslužbeni prečišćeni tekst zaključno sa izmjenom i dopunom objavljenim u Službenom glasniku BiH broj: 7/14” (PDF). CIK BiH, Sarajevo, Izbori.ba. 2014. Pristupljeno 10. 1. 2015. 
  19. ^ Narodna skupština Republike Srpske, 29. 11. 2011. Zakon o izmjenama i dopunama Izbornog zakona Republike Srpske (na jeziku: srpski). (član 15) — preko Vikizvornika. 
  20. ^ Narodna skupština Republike Srpske, 29. 11. 2011. Zakon o izmjenama i dopunama Izbornog zakona Republike Srpske (na jeziku: srpski). (član 18) — preko Vikizvornika. 
  21. ^ Narodna skupština Republike Srpske, 29. 11. 2011. Zakon o izmjenama i dopunama Izbornog zakona Republike Srpske (na jeziku: srpski). (član 20) — preko Vikizvornika. 
  22. ^ „Zakon o referendumu i građanskoj inicijativi (član 36)”. Narodna skupština Republike Srpske, Banja Luka, Narodnaskupstinars.net. 2010. Arhivirano iz originala 05. 01. 2015. g. Pristupljeno 5. 1. 2015. 
  23. ^ „Bosnien-Herzegowina, serbischer Teil, 10. November 1991 : Unabhängige Serbische Republik in Bosnien-Herzegowina”. Direct Democracy, Sudd.ch. 10. 11. 1991. Pristupljeno 5. 1. 2015. 
  24. ^ „Republika Srpska (Bosnien-Herzegowina), 25. September 2016 : 9. Januar als Staatsfeiertag”. Direct Democracy, Sudd.ch. 25. 9. 2016. Pristupljeno 24. 11. 2016. 
  25. ^ Narodna skupština Republike Srpske, 30. 5. 2002. Izborni zakon Republike Srpske (na jeziku: srpski). (član 21) — preko Vikizvornika. 
  26. ^ „Izborni zakon BiH (član 7.4), neslužbeni prečišćeni tekst zaključno sa izmjenom i dopunom objavljenim u Službenom glasniku BiH broj: 7/14” (PDF). CIK BiH, Sarajevo, Izbori.ba. 2014. Pristupljeno 6. 1. 2015. 
  27. ^ „Izborni zakon BiH (član 15.10), neslužbeni prečišćeni tekst zaključno sa izmjenom i dopunom objavljenim u Službenom glasniku BiH broj: 7/14” (PDF). CIK BiH, Sarajevo, Izbori.ba. 2014. Pristupljeno 6. 1. 2015. 
  28. ^ Narodna skupština Republike Srpske, 30. 5. 2002. Izborni zakon Republike Srpske (na jeziku: srpski). (član 35) — preko Vikizvornika. 
  29. ^ „Izborni zakon BiH (član 16.10), neslužbeni prečišćeni tekst zaključno sa izmjenom i dopunom objavljenim u Službenom glasniku BiH broj: 7/14” (PDF). CIK BiH, Sarajevo, Izbori.ba. 2014. Pristupljeno 6. 1. 2015. 
  30. ^ „Izborni zakon BiH (član 4.4), neslužbeni prečišćeni tekst zaključno sa izmjenom i dopunom objavljenim u Službenom glasniku BiH broj: 7/14” (PDF). CIK BiH, Sarajevo, Izbori.ba. 2014. Pristupljeno 6. 1. 2015. 
  31. ^ „Izborni zakon BiH (član 6.1), neslužbeni prečišćeni tekst zaključno sa izmjenom i dopunom objavljenim u Službenom glasniku BiH broj: 7/14” (PDF). CIK BiH, Sarajevo, Izbori.ba. 2014. Pristupljeno 6. 1. 2015. 
  32. ^ „Izborni zakon BiH (član 17.9), neslužbeni prečišćeni tekst zaključno sa izmjenom i dopunom objavljenim u Službenom glasniku BiH broj: 7/14” (PDF). CIK BiH, Sarajevo, Izbori.ba. 2014. Pristupljeno 6. 1. 2015. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Избори_у_Републици_Српској&oldid=27688372”