Ksanadu
| Ksanadu | |
|---|---|
 | |
| Svetska baština Uneska | |
| Zvanično ime |
|
| Mesto | Kina |
| Koordinate | 42° 21′ 35″ S; 116° 10′ 45″ I / 42.359722222222° S; 116.17916666667° I |
| Površina | 2.513.127, 15.072.196 ha (2,705107×1011, 1,6223577×1012 sq ft) |
| Kriterijum | ii, iii, iv, vi |
| Referenca | 1389 |
| Upis | 2012. (36. sednica) |
| Ugroženost | ne |
Ksanadu ili Šangdi (kin: 上 都) bila je letnja prestonica Kublaj-kanovog Mongolskog carstva, koje je zauzimalo veći deo Azije. Arheološki nalazi sugerišu da se grad nalazio u današnjoj Unutrašnjoj Mongoliji (Kina), oko 275 km severno od Pekinga i 28 km severozapadno od modernog grada Duoluna.
Na njegovom mestu je postojao stariji kineski grad Kaiping kojeg je u periodu od 1252.-1256. godine urbanizirao pojednostavljeni arhitekta Liu Bingzhong, po kineskom planu zasnovanom na Feng šui ju[1]. Novi grad površine od oko 25.000 hektara je bio jedinstven pokušaj spajanja nomadske Mongolske i kulture Han Kineza. Zbog toga je područje Ksanadua upisano na UNESKO-v spisak mesta svetske baštine u Aziji 2012. godine[2].
Sastojao se od četvougaonog "Spoljašnjeg grada" (strana oko 2,2 km), "Unutrašnjeg grada" (strana oko 1,4 km) i palate, u kojoj je Kublaj-kan (stranica oko 550 m) boravio leti. Za palatu se veruje da je bila upola veličine Zabranjenog grada u Pekingu, Kina. Danas su od nje ostali samo donji delovi zidova i terasa od opeke u središtu unutrašnjeg grada. Pored njih, danas se na arheološkim ostacima mogu prepoznati i neki hramovi, grobnice, nomadske naseobine i Tiefan'gang kanal, te drugi vodovodni radovi.
Mongolski kanovi su napravili vrlo malo promena u svojoj zemlji, držeći se konfučijanske i taoističke filozofije, i remodelirajući vlast domaćih dinastija koje su pokorili. Verska rasprava u Ksanadu je dovela do mongolskog širenja tibetanskog budizma u okolini severoistočne Azije, kulturno verska tradicija koja je još snažna u mnogim oblastima. Takođe, vladari iz Ksanadua su otvorili carstvo zapadnjacima, dopuštajući putnicima poput mletačkog istraživača Marka Pola 1275. godine izveštavati o čudima istočne prestolnice Evropljanima. Njegov opis Ksanadua je najobimniji, a spominje palatu u mermeru i pozlaćenim sobama ispunjenim figurama ljudi i životinja, te Unutrašnji grad kao park prepun brojnih vrsta životinja (bez zveri) i ptica koje su služile kao hrana carskim jastrebovima i sokolovima. Nadalje, u šumovitom delu unutrašnjeg grada Marko Polo navodi još jednu prozračnu palatu na pozlaćenim drvenim stubovima i zatvorenu svilom koju je Car svake godine nakon letovanja dao rastaviti i preneti u zimsku prestonicu dadu(današnji Peking).
Godine 1614, engleski sveštenik Samjuel Purčas je opis Ksanadua Marka Pola objavio u svojoj knjizi Purčasovo Hodočašće[3].
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Nancy Shatzman Steinhardt (1999). Chinese imperial city planning. University of Hawaii Press. str. 153. ISBN 978-0-8248-2196-8.
- ^ Upis Xanadua na UNESCO-vim stranicama 29.6.2012.
- ^ Samuel Purchas, Purchas his Pilgrimage, vol. 4. poglavlje 13., pp. 415.
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |