Lebensborn

Jedan od domova da decom dobijenom od Lebensborna

Lebensborn (Izvor života) bila je nacistička organizacija, osnovana 1935. godine, koja je za svoj cilj imala podizanje stope rođenih “arijevaca” (osobe koje je nacistička stranka klasikovaala kao “rasno čiste i zdrave”). Osnovala ju je organizacija SS i za to dobijala konstantnu podršku nacističke same države.

Lebensborn je svoje delovanje usmeravao prema neudatim mladim ženama koje su podsticali da u tajnosti rode decu i daju ih na usvajanje nemačkim porodicama, odnosno “rasno čistim roditeljima”. Te porodice su uglavnom bile porodice službenika SS-a i drugih nacističkih organizacija, a sam SS se od trenutka rođenja brinuo oko dece (pronalazak porodice i briga za ostala prava).

Organizacija je osnovana 1935. godine, da bi tokom rata proširila svoje delovanje i na države i regije s većinskim nemačkim stanovništvom. Organizacija nije priznavala decu koja su rođena od oca “arijevca” i majke koja je bila nearijevskog porekla. Takva deca nisu se smatrala “rasno čistima”. Tokom rata, mnoga deca su bila žrtve otmice ovog odreda. Oteta deca bila su podvrgnuta kategorizaciji i kontroli s ciljem zadovoljavanja “arijevskih kriterijuma” da bi se odredila podobnost za predaju na čuvanje i vaspitanje nekoj od nemačkih porodica.

Pozadina

Lebensborn je osnovan 12. decembra 1935. godine u Minhenu. 13. septembra 1936. godine Hajnrih Himler, tadašnji zapovednik SS-a, napisao je pismo pripadnicima ovog odreda:

“Organizacija Lebensborn služi vođama SS-a u selekciji i posvajanju kvalifikovane dece. Organizacija Lebensborn je pod mojom ličnom komandom i deo je Ureda za rasu i rasno poravnanje (nap. prev.) SS-a te ima sledeće obveze: 1. Pružanje podrške rasno, biološki i nasledno čistim (vrednim) porodicama s mnogo dece. 2. Briga o rasno, biološko i nasledno vrednim trudnicama od kojih se očekuje da nakon genetske procene Ureda za rasu i rasno poravnanje rađaju decu. 3. Briga o deci. 4. Briga za rodilje.”[4] 1939. godine organizacija ima oko 8000 službenika od kojih je preko 3500 SS-ovih visokih činovnika.

Delovanje

Procenjuje se da je oko 60% rodilja bilo neudato, a udate rodilje bile su žene pripadnika SS-a. Program je neudatim ženama omogućavao rođenje deteta izvan braka bez osude društva. U slučaju da majke žele odustati od daljnjeg odgoja dece, organizacija je nudila usluge sirotišta i posredovanja pri usvajanju.

Prva kuća osnovana je 1936. godine u Štajnheringu (pod nazivom Heim Hokland), malom selu u blizini Minhena. Prva kuća izvan Nemačke otvorena je 1941. godine u Norveškoj. Velika većina kuća uspostavljena je u bivšim domovima zdravlja koje su vodili jevreji, a manji broj njih poklonila je nacistička stranka.

Organizacija je imala ili je planirala imati kuće i ogranke u sljedećim državama:

• Nemačka (10)
• Austrija (3)
• Poljska (6 + 2)
• Norveška (9)
• Danska (2)
• Francuska (1)
• Belgija (1)
• Nizozemska (1)
• Luksemburg (1)

Oko 8000 dece rođeno je u kućama koje su bile raspoređene na samom teritoriju Nemačke, dok je u Norveškoj rođeno između 8000 i 12000 dece. U drugim zemljama broj je bio znatno manji.

Literatura

• Albanese, Patrizia; Albanese, Professor Department of Sociology Patrizia (2006). Mothers of the Nation: Women, Families and Nationalism in Twentieth-century Europe. University of Toronto Press. str. 37. ISBN 978-0-8020-9015-7.