Milorad Pantović
Milorad Pantović | |
|---|---|
| Datum rođenja | 23. septembar 1910. |
| Mesto rođenja | Zaječar, Kraljevina Srbija |
| Datum smrti | 17. novembar 1986. (76 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, SFR Jugoslavija |
| Zanimanje | Arhitekta |
| Značajni radovi | Kompeks Beogradskog sajma |
| Nagrade | Oktobarska nagrada grada Beograda (1957), Velika nagrada Saveza arhitekata Jugoslavije (1982) |
Milorad Pantović (Zaječar, 23. septembar 1910. — Beograd, 17. novembar 1986) bio je srpski arhitekta, profesor na Arhitektonskom fakultetu u Beogradu i redovni član SANU.[1] Bio je jedan od projektanata prema čijem projektu je izgrađen Kompleks Beogradskog sajma u razdoblju od 1954. do 1957. godine, u čemu je imao ključan doprinos.[1][2] Zbog svog profesionalnog rada u oblasti arhitekture bio je dobitnik mnogih priznanja poput Oktobarske nagrade grada Beograda 1957. godine i Velike nagrade Saveza arhitekata Jugoslavije 1982. godine.[1]
Biografija[uredi | uredi izvor]
Milorad Pantović je rođen u Zaječaru 23. septembra 1910. godine.[1][3] Diplomirao je na arhitektonskom odseku Tehničkog fakulteta u Beogradu 1934. godine, a potom je nastavio studije u Berlinu. Posle Berlina, 1936. godine svoje studije nastavlja u Parizu kod Le Korbizjea kod koga je radio na mnogim projektima, a čija će pristup modernoj arhitekturi ostaviti uticaj na deo njegovog rada. Sledeće godine je boravio u Londonu gde je pohađao slikarsku akademiju, a sledeće 1938. godine se dalje usavršavao u Njujorku.[1][3]
Nakon završetka studija i usavršavanja, 1939. godine se vratio u Beograd gde je nastavio svoj profesionalni rad.[1]
Godine 1970. postaje redovni profesor Arhitektonskog fakulteta u Beogradu, a 12. decembra 1985. godine i redovni član Srpske akademije nauka i umetnosti.[1][4]
Rad[uredi | uredi izvor]
U periodu njegovog rada je jasan bio uticaj Le Korbizjeovog pristupa modernoj arhitekturi, što se može primetiti u Pantovićevom pobedničkom projektu urbanog plana za grad Novi Sad iz 1937. godine, kao i u studiji grada Beograda. Još u ovom periodu pre Drugog svetskog rata, Pantović se istakao u oblasti arhitekture svojim savremenim koncepcijama koje su se znatno razlikovale od dotadašnje graditeljske prakse u Srbiji, što je delom bilo rezultat njegovog školovanja po različitim zemljama. Svojim arhitektonskim idejama Pantović je uveo moderni pristup u beogradsku graditeljsku sredinu kroz principe funkcionalizma.[4]
Pantović je na konkursu za izgradnju starog beogradskog sajmišta, kao i nekoliko drugih urbanističkih javnih konkursa za Smederevo, Vranje, Vrnjačku i Nišku Banju. U saradnji sa Božidarom Obradovićem, pobedio je na konkursu za projekat Državne opere u Beogradu 1940. godine.[4]
Nakon Drugog svetskog rata, nastavlja da učestvuje na konkursima. Projektovao je Serovakcionalni institut u Torlaku 1947. godine, a 1953. učestvuje na urbanističkom konkursu za Trg partizana u Užicu gde deli prvu nagradu sa Stankom Mandićem. Osim toga, projektovao je i unutrašnjost Radničkog univerziteta 1958. godine. U periodu između 1964-1965. godine i podzemni pešački prolaz do nekadašnjeg Bulevara Lenjina (danas Bulevar Mihajla Pupina) na Novom Beogradu. Ubrzo nakon toga, 1967-1968. godine projektuje i enterijer hotela Jugoslavija na Novom Beogradu.[4]
Beogradski sajam[uredi | uredi izvor]
Vrhunac svog rada Milorad Pantović dostiže učešćem u razvoju Kompleksa Beogradskog sajma kojim je Beogradski sajam dobio svoj sadašnji izgled i prebačen sa leve obale Save gde je danas Staro sajmište na desnu obalu gde je izgrađen nov kompleks. Ovaj projekat predstavlja jedan od najznačajnijih ostvarenja srpske arhitekture nakon Drugog svetskog rata. Uz Olgu Divac, Vladetu Maksimovića, Branka Žeželja i Milana Krstića, Milorad Pantović je bio deo projektantskog tima prema čijem projektu je izgrađen Beogradski sajam u razdoblju od 1954. do 1957. godine.[2] Treba istaći da je Pantović još 1936. godine, kao tek svršeni arhitekta na specijalizaciji u Berlinu, učestvovao upravo na Konkursu za generalno uređenje Starog sajmišta, gde je već tada njegov rad bio zapažen po svojoj savremenoj koncepciji koja se razlikovala od tadašnje građevinske prakse u Srbiji.[2]
Početku izgradnje je prethodio konkurs na kojem je prva nagrada dodeljena projektu Milorada Pantovića i Vladete Maksimovića. Nakon toga, doneta je inicijativa za izgradnju novog sajma, ali se na inicijativu investitora odustalo od prvobitnog projekta, zbog želje da novi sajam bude ostvaren kroz monumentalniju arhitekturu. Zbog toga, Milorad Pantović obilazi najmodernije evropske sajmove i sa novim timom saradnika koji čine inženjeri Branko Žeželj i Milan Krstić, izrađuje projekat koji je u potpunosti odgovarao propozicijama konkursa. Tim projektom je Pantović prvobitnu ideju izgradnje jednostavnih kubičnih građevina povezanih pasarelama zamenio sa potpuno novim prostornim i arhitektonskim konceptom sajamskih objekata i celine. Time je sledio principe italijanske kulture građenja sportskih i izložbenih hala iz sredine dvadesetog veka. Ovakvim pristupom Pantović je osmislio moderne sajamske hale i prateće objekte koji su se razlikovali od svega do tada izgrađenog u arhitekturi Beograda. Usvajanjem sfernih oblika hala ostvareni su imponzantni unutrašnji prostori, bez mrtvih uglova, čime je Pantović sproveo ideju o jedinstvenom zatvorenom prostoru koja aludira na nebeski svod.[2]
Zbog originalnosti ovakvih rešenja, Pantović je sa timom dobio pohvale domaće javnosti i značajnih svetskih stručnjaka, a Beogradski sajam je postao jedna od znamenitosti grada čime je dat veliki doprinos uobličenju izgleda Beograda kao metropole.[2]
Izdvojene nagrade i priznanja[uredi | uredi izvor]
- Oktobarska nagrada grada Beograda (1957)
- Sedmojulska nagrada (1966)
- Velika nagrada Saveza arhitekata Jugoslavije (1982)
- Orden rada sa zlatnim vencem (1965)
- Orden Republike sa srebrnim vencem (1980)
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d đ e „Milorad Pantović”. Srpska akademija nauka i umetnosti. Pristupljeno 29. 4. 2023.
- ^ a b v g d Mišić, Biljana (2007). „Beogradski sajam” (PDF). Nasleđe. VII: 127—149.
- ^ a b Monografija 80 godina Beogradskog sajma, Mesto koje je video ceo svet. Beograd: Beogradski sajam. 2007. str. 17—22.
- ^ a b v g „Milorad Pantovic”. Arhitecuul. Pristupljeno 29. 4. 2023.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- „Milorad Pantović”. Srpska akademija nauka i umetnosti. Pristupljeno 29. 4. 2023.
- Mišić, Biljana (2007). „Beogradski sajam” (PDF). Nasleđe. VII: 127—149.
- Monografija 80 godina Beogradskog sajma, Mesto koje je video ceo svet. Beograd: Beogradski sajam. 2007.
- „Milorad Pantovic”. Arhitecuul. Pristupljeno 29. 4. 2023.