Musa (čelnik)
Musa ili „Mlsa” (oko 1330-pre 1388)[1] je bio srpski vlastelin iz sredine i druge polovine XIV veka.
U izvorima se javlja sa titulom čelnika i bio je rodonačelnik porodice Musića, koja je igrala značajnu ulogu u državi kneza Lazara (1371—1389). U braku sa Lazarevom sestrom Draganom (Draginjom[2]) imao je tri sina: Stefana, Lazara i Jovana. Njegova oblast obuhvatala je masiv Kopaonika (sa rudnicima na njemu), između srednjeg toka reka Ibar i Lab[3].
Ime i poreklo[uredi | uredi izvor]
O ličnosti, poreklu i za ovu sredinu netipičnom imenu čelnika Muse, ne znamo ništa [4]. Iako su pojedini istoričari sugerisali da bi mogao biti u srodstvu sa Nemanjićima[a], ova teza je neosnovana, pošto se ni Musa, niti njegovi sinovi niti jednom pozivaju na takvo poreklo, koje bi im, u tadašnjoj Srbiji, svakako bilo od koristi[4].
Samo ime sa kojim se javlja u izvorima, istočnog je porekla i najverovatnije nije njegovo pravo ime, već se radi o nadimku. Pošto se njegovo ime u poveljama javlja u obliku Мл`са, pojedini naučnici su izneli hipotezu da je njegovo pravo ime u sebi nosilo koren misl. U svakom slučaju, smatra se da je veoma mala verovatnoća da bi se on, da je bio turskog porekla, mogao u to doba, otvorene otomanske pretnje, nositi visoku titulu čelnika.
Život[uredi | uredi izvor]
Preciznih podataka o njegovom životu ima veoma malo. Smatra se da je rođen oko 1330. godine, dok se Draganom Hrebeljanović oženio najkasnije oko 1355. godine.
U izvorima se prvi put javlja 1363. godine, kao jedan od učesnika u razmeni župa Zvečana i Brvenika. Tom prilikom je on ustupio Zvečan knezu Vojislavu Vojinoviću (oko 1355—1363), u zamenu za Brvenik. Knez Vojislav je u tom trenutku bio najmoćniji velikaš u tom (raškom) delu Srpskog carstva i dobijanjem Zvečana je zaokružio svoju oblast[4]. Samu razmenu potvrdio je poveljom car Uroš (1355—1371), a kao jedan od svedoka na njoj, javlja se i Lazar Hrebeljanović, sa titulom stavioca, koja se, u hijerarhijskom pogledu, nalazila ispod titule čelnika, koju u povelji ima Musa.
Poslednji put se pominje 1381. godine, na povelju svetogorskom manastiru svetog Pantelejmona[5], a preminuo je najkasnije 1388. godine, kada se njegov sin Stefan nalazio na čelu porodice.
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Ova teza počiva na letopisnim podacima da je u Zvečanu, koji je držao Musa do 1363. godine, sahranjen sin kralja Milutina, Konstantin.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Istorijski časopis”, Beograd 33/1986.
- ^ „Glasnik Društva srpske slovesnosti”, Beograd 1868.
- ^ Mihaljčić, Rade (1975). Kraj srpskog carstva. Beograd. str. 216.
- ^ a b v Šuica, Marko (2000). Nemirno doba srpskog srednjeg veka. Beograd. str. 101-102. ISBN 86-355-0452-6.
- ^ „Stražilovo”, Novi Sad 1887.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Šuica, Marko (2000). Nemirno doba srpskog srednjeg veka. Beograd. str. 101–102. ISBN 978-86-355-0452-0.
- Mihaljčić, Rade (1975). Kraj Srpskog carstva. Beograd: Srpska književna zadruga.