Nepal

Savezna Demokratska Republika Nepal संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल (nepalski)
Zastava Grb
Krilatica: Мајка и домовина су важније од небеса (nep. जननी जन्मभूमिश्च स्वर्गादपि गरीयसी)
Himna: Ми смо стотине цвећа (nep. सयौं थुँगा फूलका)
Glavni grad	Katmandu
Službeni jezik	nepalski
Vladavina
Oblik države	Savezna republika
— Predsednik	Bidja Devi Bhandari
— Potpredsednik	Nanda Kišor Pun
— Predsednik Vlade	Pušpa Kamal Dagal
Istorija
Nezavisnost	25. septembar 1768.
— Proglašenje republike	28. maj 2008.
Geografija
Površina	‍
— ukupno	147.181 km2 (93)
— voda (%)	1,8
Stanovništvo	‍
— 2012.	26.494.504 (45)
— gustina	180,01 st./km2
Ekonomija
Valuta	Nepalska rupija
— stoti deo valute	‍NPR‍
Ostale informacije
Vremenska zona	UTC +5:45
Internet domen	‍.np‍
Pozivni broj	++997

Nepal (nep. नेपाल), zvanično Savezna Demokratska Republika Nepal (nep. संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल), planinska je kontinentalna država u Himalajima na severu južne Azije. Graniči se na jugu, istoku i zapadu sa Indijom i na severu sa Kinom (Autonomnim regionom Tibet).

Površina Nepala je 147.181 km², gde je 2005. živelo 27.133.000 stanovnika. Politička i verska prestonica zemlje je njegov ubedljivo najveći grad Katmandu. Po uređenju Nepal je savezna demokratska republika.

Istorija

Glavni članak: Istorija Nepala

Nepalski vladari 1920. godine

Kroz veći deo svoje istorije Nepal je bio monarhija. Njime je od 1768. vladala dinastija Šah koja je ujedinila mala kraljevstva. U vreme britanske kolonijalne vlasti u Indiji Nepal je ostao nezavisan, ali izolovan od spoljnog sveta, plativši cenu kroz privrednu nerazvijenost i feudalnu zaostalost. Privredne reforme i delimično otvaranje prema susednoj Indiji poslednjih decenija dovele su do promena nabolje. Smetnja razvoju je bilo izbijanje građanskog rata 1996. u kojem se marksistička gerila borila protiv centralnih vlasti. Godine 2006. okončan je građanski rat dogovorom o održavanju izbora za ustavotvornu skupštinu.

Nepalski parlament je 28. maja 2008. godine izglasao ukidanje monarhije i uspostavljanje Savezne Demokratske Republike Nepal.

Geografija

Glavni članak: Geografija Nepala

Položaj

Države sa kojima se Nepal graniči su Kina i Indija. Površina države iznosi 147.181 km². Nepal je država trapezoidnog oblika na južnim padinama Himalaja, duga oko 800 i široka oko 200 km.

Geologija i reljef

Topografska mapa Nepala

Iako mala država, Nepal poseduje veliku raznovrsnost predela, od tropsko vlažne klime na jugu, do najviših vrhova sveta na severu. Obično se deli u tri fizičko-geografske regije: planine, brda i region Terai (vlažna regija). Ove ekološke zone se prostiru u pravcu istok-zapad, a vertikalno ih presecaju rečni sistemi. Sa povećanjem nadmorske visine dolazi do smanjivanja temperature.

Osam od deset najviših svetskih vrhova je u Nepalu, od kojih se najviši vrh na Zemlji Mont Everest (8.848 m, nepalski: Sagarmata) nalazi na granici sa Kinom.

Privreda

Glavna privredna delatnost i dalje je poljoprivreda, ali raste udeo uslužnih delatnosti (turizam). Država veliku pomoć prima od stranih donatora: Nemačke, Kine, Japana i SAD. Poljoprivredne kulture su: kukuruz, pšenica, pirinač, pamuk, duvan, krompir, čaj kao i aromatično bilje. Stočarstvo je razvijeno; ovaca (2,4 mil) goveda (7 mil) svinja, koza. Industrija je u začetku: tekstilna, prehrambena, duvanska, kože, obuća. Rude: zlato, bakar, gvožđe, mangan i nikl.

Stanovništvo

Glavni članak: Demografija Nepala

U Nepalu živi više od 60 različitih etničkih zajednica i kasta. Najbrojnije četiri grupe su: kšatrije (oko 16%), bramani (oko 13%), Magar (7%) i Taru (6,75%). Etnički Šerpe, poznati kao vodiči alpinističkih ekspedicija, čine svega 0,68% stanovništva. Hinduizam je najbrojnija religija (80%), sledi budizam (11%). Osnivač budizma Sidarta Gautama (Buda) je rođen u Nepalu. Nepalskim govori oko polovine stanovnika, a služi i kao lingua franca za govornike drugih jezika.

Oko polovina stanovništva živi ispod granice siromaštva (1,25 $ dnevno).

Nepalska zastava jedina je državna zastava koja nema pravougaoni oblik.

Administrativna podela

• Nepal
• 
  Kathmandu
• 
  Swayambhunath
• 
  Poznati Šiva hindu hram
• 
  Bhaktapur
• 
  Himalaya
• 
  Himalaya
• 
  Kuće u ruralnim delovima Nepala su građene od gline i kamena
• 
  Mustang
• 
  Mustang

Literatura

• Balakrishnan, T. K. (2010). „India's Foreign Policy for Nepal, Bangladesh & Sri Lanka”. Foreign Policy of India: Problems and Paradoxes (na jeziku: engleski). Mohini Publishers & Distributors. ISBN 978-81-909928-1-7 — preko Google Books. 
• Landon, Perceval (1928). Nepal, Vol. 1. Public Resource. Constable & Co. (Edinburgh). ISBN 8-120-60724-4 — preko Internet Archive. 
• „National Population and Housing Census 2011 (National Report)” (PDF). Central Bureau of Statistics (Nepal). novembar 2012. Arhivirano iz originala (pdf) 18. 4. 2013. g. Pristupljeno 26. 11. 2012. 
• Hutt, Michael, ur. (2004). Himalayan 'people's War': Nepal's Maoist Rebellion (na jeziku: engleski). C. Hurst & Co. ISBN 978-1-85065-722-4. Pristupljeno 18. 4. 2020. 
• Shaha, Rishikesh (1992). Ancient and Medieval Nepal. New Delhi: Manohar Publications. ISBN 978-81-85425-69-6. 
• Tiwari, Sudarshan Raj (2002). The Brick and the Bull: An account of Handigaun, the Ancient Capital of Nepal. Himal Books. ISBN 978-99933-43-52-3. 
• Crossette, Barbara (1995). So Close to Heaven: The Vanishing Buddhist Kingdoms of the Himalayas. New York: Vintage. ISBN 978-0-679-74363-7. 
• Dor Bahadur Bista (1967). People of Nepal. Department of Publicity, Ministry of Information and Broadcasting, Government of Nepal. ISBN 978-99933-0-418-0. 
• Murphy, Dervla (1968). The Waiting Land: A Spell in Nepal. Transatlantic Arts. ISBN 978-0-7195-1745-7. 
• Rishikesh Shaha (2001). Modern Nepal: A Political History. Manohar Publishers and Distributors. ISBN 978-81-7304-403-8. 
• Jane Wilson-Howarth (2012). A Glimpse of Eternal Snows: a family's journey of love and loss in Nepal. Bradt Travel Guides, UK. str. 390. ISBN 978-1-84162-435-8. 
• Michaels, Axel, et al. "Nepalese History in a European Experience: A Case Study in Transcultural Historiography." History and Theory 55.2 (2016): 210–232.
• Garzilli, Enrica, "A Sanskrit Letter Written by Sylvain Lévi in 1923 to Hemarāja Śarmā Along With Some Hitherto Unknown Biographical Notes (Cultural Nationalism and Internationalism in the First Half of the 21st Cent.: Famous Indologists Write to the Raj Guru of Nepal – no. 1), in Commemorative Volume for about 30 Years of the Nepal-German Manuscript Preservation Project. Journal of the Nepal Research Centre, XII (2001), Kathmandu, ed. by A. Wezler in collaboration with H. Haffner, A. Michaels, B. Kölver, M. R. Pant and D. Jackson, pp. 115–149.
• Garzilli, Enrica, "Strage a palazzo, movimento dei Maoisti e crisi di governabilità in Nepal", in Asia Major 2002, pp. 143–160.
• Garzilli, Enrica, "Il nuovo Stato del Nepal: il difficile cammino dalla monarchia assoluta alla democrazia", in Asia Major 2005-2006, pp. 229–251.
• Garzilli, Enrica, "Il Nepal da monarchia a stato federale", in Asia Major 2008, pp. 163–181.
• Garzilli, Enrica, "La fine dell'isolamento del Nepal, la costruzione della sua identità politica e delle sue alleanze regionali" in ISPI: Istituto per gli Studi di Politica Internazionali, CVII (Nov. 2008), pp. 1–7;
• Garzilli, Enrica, "Le elezioni dell'Assemblea Costituente e i primi mesi di governo della Repubblica Democratica Federale del Nepal", in Asia Maior 2010, pp. 115–126.
• Garzilli, Enrica, "Nepal, la difficile costruzione della nazione: un paese senza Costituzione e un parlamento senza primo ministro", in Asia Maior 2011, pp. 161–171.
• Garzilli, Enrica, "The Interplay between Gender, Religion and Politics, and the New Violence against Women in Nepal", in J. Dragsbæk Schmidt and T. Roedel Berg (eds.), Gender, Social Change and the Media: Perspective from Nepal, University of Aalborg and Rawat Publications, Aalborg-Jaipur: 2012, pp. 27–91.
• Garzilli, Enrica, "Nepal, stallo politico e lentezze nella realizzazione del processo di pace e di riconciliazione", in Asia Maior 2012, pp. 213–222.
• Garzilli, Enrica, "A Sanskrit Letter Written by Sylvain Lévy in 1925 to Hemarāja Śarmā along with Some Hitherto Unknown Biographical Notes (Cultural Nationalism and Internationalism in the First Half of the 20th Century – Famous Indologists write to the Raj Guru of Nepal – No. 2)", in History of Indological Studies. Papers of the 12th World Sanskrit Conference Vol. 11.2, ed. by K. Karttunen, P. Koskikallio and A. Parpola, Motilal Banarsidass and University of Helsinki, Delhi 2015, pp. 17–53.
• Garzilli, Enrica, "Nepal 2013-2014: Breaking the Political Impasse", in Asia Maior 2014, pp. 87–98.
• Tiwari, Sudarshan Raj (2002). The Brick and the Bull: An account of Handigaun, the Ancient Capital of Nepal. Himal Books. ISBN 99933-43-52-8.
• Kayastha, Chhatra Bahadur (2003).Nepal Sanskriti: Samanyajnan. Nepal Sanskriti. ISBN 99933-34-84-7.
• Stiller, Ludwig (1993): Nepal: growth of a nation, HRDRC, Kathmandu, 1993, 215pp.

Spoljašnje veze

Vlada

• Zvanični veb-sajt Vlade Nepala (jezik: engleski)(jezik: nepalski)
• Zvanični veb-sajt Nepalske turističke uprave Arhivirano na sajtu Wayback Machine (22. april 2021) (jezik: engleski)

Opšte

• Nepal na sajtu Bi-Bi-Si njuz (jezik: engleski)
• „Nepal”. The World Factbook (2024 izd.). Central Intelligence Agency. 
• Nepal na sajtu UCB Libraries GovPubs (jezik: engleski)
• Nepal na sajtu Curlie
• Nepal na sajtu Encyclopædia Britannica (jezik: engleski)
• Nepal (Vikiatlas) (jezik: engleski)
• Nepal na sajtu OpenStreetMap
• Ključne razvojne prognoze za Nepal na sajtu International Futures (jezik: engleski)