Operacija Kupres
 | Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
| Kupres 92 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo rata u BiH | |||||||
 Operacija Kupres 92 | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
JNA |
 Hrvatska  Herceg-Bosna  HOS | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
 Slavko Lisica Momir Talić |
Željko Glasnović Ivan Mamić Marinko Beljo | ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
| 85 poginulih, 154 ranjenih[traži se izvor] | 160 poginulih, 23 zarobljeno[traži se izvor] | ||||||
Operacija Kupres 92 je kodni naziv za operaciju Jugoslovenske narodne armije u aprilu 1992. godine, u Bosanskoj krajini, čiji je cilj bio oslobađanje opštine Kupres od hrvatskih snaga.
Opis događaja[uredi | uredi izvor]
Po otpočinjanju rata u Hrvatskoj u leto 1991. godine, nacionalno sukobljavanje Srba, Hrvata i Bošnjaka (tada Muslimana) u Bosni i Hercegovini doseglo je tačku ključanja. Kupres se, kao opština od posebnog strategijskog značaja (kroz opštinu prolazi jedan od tri puta koji povezuju srednju Bosnu i Hercegovinu), na samom početku rata u Bosni našao na udaru; međunacionalni sukobi Srba i Hrvata dodatno su bili zaoštreni s obzirom na nacionalnu izmešanost teritorije (51% Srbi, 39% Hrvati).[1]
Hrvati (HOS), sa područja Kupresa i opština zapadne Hercegovine, uz pomoć nekih jedinica MUP-a i vojske Republike Hrvatske (ZNG), od 3. aprila 1991. vojnim napadima na Srbe u Kupresu i srpskim naseljima oko Kupresa pokušali su uzeti punu kontrolu i pri tome su ubili nekoliko desetina civila Srba, a Života Panić, tada zamenik načelnika Generalštaba JNA, tražio je da se uspostavi kontrola JNA na Kupreškoj visoravni.[2]
Komanda Banjalučkog korpusa i 30. partizanske divizije početkom aprila pokreću akciju oslobađanja opštine Kupres. Od 6. do 9. aprila 1992. na području Kupresa, pod komandom pukovnika Slavka Lisice, JNA, srpski borci potisnuli su hrvatsku vojsku.[2] Mada je Vojska Republike Srpske zvanično osnovana tek 12. maja 1992. godine, borci i jedinice JNA koji su učestvovali u oslobađanju Kupresa bili su gotovo kompletno nosioci borbenih delovanja VRS tokom narednih godina rata.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Kočović 2019, str. 484-485. Muslimana je bilo 7%, a Jugoslovena 2%.
- ^ a b Logos 2019, str. 147.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Milutinović, M. Rat je poćeo rijećima. — Banja Luka: Grafid, — p. 495 2010. ISBN 978-99955-41-15-6.
- David C. Isby. Balkan Battlegrounds: A Military History of the Yugoslav Conflict, 1990-1995 — Washington: Diane Publishing Company — Vol. 1 — p. 501 2003. ISBN 978-0-7567-2930-1.
- Thomas, Nigel; Mikulan, Krunoslav (2006). The Yugoslav Wars (2): Bosnia, Kosovo and Macedonia 1992—2001. Osprey Publishing. ISBN 978-1-84176-964-6.[mrtva veza]
- Kočović, Bogoljub (1998). Etnički i demografski razvoj Jugoslavije od 1921. do 1991. Pariz.
- Logos, Aleksandar A. (2019). Istorija Srba 1, Dopuna 4; Istorija Srba 5 (PDF). Beograd. ISBN 978-86-85117-46-6.
