Prilužje
Prilužje | |
|---|---|
 | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Autonomna pokrajina | Kosovo i Metohija |
| Upravni okrug | Kosovskomitrovački |
| Opština | Vučitrn |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  558 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 42° 43′ 58″ S; 21° 01′ 33″ I / 42.7328° S; 21.0258° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 516 m |
.svg)  Prilužje Prilužje na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 38213 |
| Pozivni broj | +383 (0)28 |
| Registarska oznaka | KM |
Prilužje (alb. Prelluzhë) je naselje u Opštini Vučitrn na Kosovu i Metohiji. Atar naselja se nalazi na teritoriji katastarske opštine Prilužje površine 745 ха. Kroz Prilužje protiču dve reke: Lab i Sitnica. Selo je povezano sistemom za navodnavanje sa vodovodom iz Obilića, kroz selo su asfaltirane ulice. U selu radi zdravstvena ambulanta, veterinarska stanica, apoteka i pošta kao i srpska osmogodišnja škola Vuk Karadžić i srednja tehnička škola Nikola Tesla koje ukupno broje oko 500 učenika.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Selo je zbijenog tipa u ravnici između reku Sitnice i Laba. Oranice plodna lukinja na kojoj uspevaju sve žitarice i povrće. Smešteno oko 14 km jugoistično od Vučitrna.
Istorija[uredi | uredi izvor]
U turskom popisu oblasti Brankovića iz 1455. pominje se kao veliko selo Priluža sa 53 srpske kuće. U pomeniku manastira Deviča upisani su 1761. i 1775.[1] Srbi darodavci iz Priluža. U ovom selu postoji jedan starinački rod koji ne pamti kada su njihovi preci doseljeni, te se smatraju da su od postanka sela njihovi žitelji, a ostali su mahom došljaci iz raznih krajeva u toku vladavine turske imperije. Na seoskom groblju, koje je staro koliko i selo, podignuta je manja crkva 1969. posvećena sv. Nedelji. Smatra se da u selu i okolini postoje još dva crkvišta, jer postoje tragovi.[1] Selo je bilo čifluk Mehmudbegovića iz Peći.
Poreklo stanovništva po rodovima[uredi | uredi izvor]
Srpski rodovi[2]
- Dikići (1.1 k., sv. Vrači). Preselili se iz Kovačice (Kopaonička Šalja) oko 1830, kada je Glavotina imala samo sedam kuća; u Prilužje prešli oko 1960. Dalja starina im je u Crnoj Gori.
- Mašići (3 k., Sv. Jovan Krstitelj), starinci.
- Čungići (4 k., Sv. Petka)
- Bugarići (2 k., Sv. Nikola). Doseljeni od Skoplja kad i Terentići.
- Parlići (6 k., Sv. Petka). Doseljeni iz Brazde (Skopska Crna gora) u Bivoljak da izbegnu krvnu osvetu. Tu su dugo živeli i namnožili se jako, pa jedni odatle otišli u Vučitrn, a drugi (oko 1840) prešli u Prilužje. Tad su u selu živeli neki Srbi Rockomanovići, koji su se docnije otselili u Srbiju.
- Rakići (18 k., Mitrovdan). Doselili se iz Laba posle Parlića.
- Popovići (6 k., Sv. Nikola). Potiču od Sekulića u Gračanici, odakle su se oko 1860. preselili u Prilužje da izbegnu krvnu osvetu, jer su ubili nekog pravoslavnog Ciganina što im je na pričešću u gužvi zgazio dete. Da bi prikrili poreklo promenili su slavu (u Gračanici slavili Mitrovdan). Dalja starina im je u Pologu.
- Minići (2 k., Sv. Nikola). Preselili se iz Leskovčića oko 1890.
- Tominčići (1 k., Sv. Arhanđeo). Dovedeni davno odnekud kao pastorci.
Romi muslimani
- Eminovići (3 k.) i – Šabanovići (1 k.). Preseljeni iz Novog Sela Mađunskog, prvi oko 1895, a drugi 1933.
- Kurtići (2 k.). „Šetali svuda“. U Prilužju nastanjeni 1919. Poslednji rod se bavio kovaštvom, a ostali bili nadničari. Ovi nadničari 1934. nisu imali ni zemlje ni kuće. Stanovali su u kolibama od busenja.
Demografija[uredi | uredi izvor]
Broj stanovnika na popisima:
| Godina | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stanovništvo | 856 | 996 | 1.228 | 1.524 | 1.958 | 2.175 | 558 |
 |
- Nacionalni sastav stanovništva 2011.[a]
| Nacionalnost | broj |
| Albanci | 267 |
| Srbi | 215 |
| Romi | 67 |
| Aškalije | 8 |
| nepoznato/drugo[3] | 1 |
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Popis iz 2011. na Kosovu i Metohiji su sproveli organi samoproglašene Republike Kosovo. Ovaj popis je bio bojkotovan od strane velikog broja Srba, tako da je realan broj Srba na Kosmetu znatno veći od onog iskazanog u zvaničnim rezultatima ovog popisa.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b „Zadužbine Kosova, (spomenici srpskog naroda)”. Prizren : Eparhija raško-prizrenska ; Beograd : Bogoslovski fakultet u Beogradu, 1987.
- ^ Urošević, Atanasije (1965). Kosovo. Beograd: Naučno delo. COBISS.SR 155363340
- ^ Etnički sastav stanovništva Kosova i Metohije 2011. godine pop-stat.mashke.org (jezik: albanski)
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Aritonović, Ivana (2010). „Svakodnevni život i samoorganizovanje meštana u srpskoj enklavi Prilužje na Kosovu i Metohiji” (PDF). Baština. Institut za srpsku kulturu Priština — Leposavić (29): 187—205.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- 17 godina posle: Prilužje (RTK 2) na sajtu Jutjub
