Ranilug

Koordinate: 42° 29′ 32″ S; 21° 35′ 56″ I / 42.4922° S; 21.5989° I / 42.4922; 21.5989
S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Ranilug
Administrativni podaci
DržavaSrbija
Autonomna pokrajinaKosovo i Metohija
Upravni okrugKosovskopomoravski
OpštinaKosovska Kamenica
Stanovništvo
 — 2011.1258
Geografske karakteristike
Koordinate42° 29′ 32″ S; 21° 35′ 56″ I / 42.4922° S; 21.5989° I / 42.4922; 21.5989
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina603 m
Ranilug na karti Srbije
Ranilug
Ranilug
Ranilug na karti Srbije
Ostali podaci
Pozivni broj+383 (0)280

Ranilug (alb. Ranillug ili Ranillugu) je naseljeno mesto u opštini Kosovska Kamenica, u Kosovskopomoravskom okrugu, Kosovo i Metohija, Srbija.

Selo Ranilug je sedište istoimene Unmikove opštine Ranilug izdvojene iz opštine Kosovska Kamenica.

Geografija[uredi | uredi izvor]

Ranilug je ruralno naselje zbijenog tipa sa oko 844 stanovnika, koje se nalazi 15 km južno od Kosovske Kamenice i pripada istoimenoj opštini. Smešteno je na desnoj obali Binačke Morave na 603 m nmv, na dodiru moravske ravnice i podnožja preševske Crne Gore, čiji je najviši vrh Ostrovica sa 1.166 m nmv. Površina seoskog atara iznosi 1.156 ha, a u njemu se nalazi prostrani kompleks borove šume (350 ha), smešten na padinama preševske Crne Gore. Ranilug je sedište mesne kancelarije za šest naselja (Glogovce, Gornje i Donje Korminjane, Domorovce, Petrovce i Ranilug).

Po predanju, naziv potiče od ranog listanja šume (luga), samo selo sačinjava šest mahala:

  1. Tanaskovićsku,
  2. Lukarsku,
  3. Govedrovićevsku,
  4. Gulićevsku,
  5. Potočane i
  6. Bocićevsku.

Indeks demografskog starenja kreće se u rasponu od 0,1 (1961) do 0,4 (1981).

Poreklo stanovništva po rodovima[uredi | uredi izvor]

Podaci iz 1929. godine[1][2]:

Srpski rodovi:

  • Lukarci (4 kuće, Sv. Mina), starosedeoci. Oko 1770. godine izbegli od Arbanasa u Ovče polje, pa pošto tu nisu mogli da opstanu, idu u Vranje i odatle se iz istog uzorka vraćaju na starinu, gde su zatekli selo premešteno u ravnicu.
  • Pajkići (5 k., Sv. Mina), isto kao i kod Lukaraca. Ovi su u novom selu bili u gornjem kraju, pa kako su bili na krvi s Arbanasima, pređu u donji deo sela, da bi se time bolje zaklonili.
  • Govedarovići (22 k., Sv. Mina). Starina i kretanje kao kod Lukaraca.
  • Apići (4 k., Sv. Mina). Starina i kretanje kao kod Lukaraca.
  • Bocići (13 k., Sv. Mina). Starina i kretanje kao kod prednjih rodova.
  • Visići (3 k., Sv. Mina). Starina i kretanje kao kod prvih rodova. Svi ovi rodovi sa krsnom slavom Sv. Mina imaju zajedničko poreklo.
  • Krivošijići (1 k., Sv. Nikola), starinom su iz Crne Gore iz plemena Krivošije.
  • Gulići (10 k., Sv. Arhanđeo). Starinom su iz Crne Gore; od krvne osvete izbegnu oko 1680. godine u Mirdite, tu prividno prime katolicizam, a posle oko 1780. godine se zbog krvi isele u Grajovce (između Podgrađa i Bilinca. U Ranilug su doseljeni oko 1810. godine.
  • Tanaskovići (23 k., Sv. Nikola), srodnici Kovačevih u Koretištu, pa im je i starina ista (prilepski kraj). Živeli u raniluškoj planini, pa se premestili posle povratka Lukaraca.
  • Potočani (13 k., Sv. Arhanđeo), preseljeni oko 1830. godine iz Mećave (između Podgrađa i Bukovika, jer su im Arbanasi zaklali jednog ukućanina.
  • Milačići (4 k., Sv. Lazar), doseljeni oko 1830. godine iz Crne Gore.
  • Đelići (4 k., Sv. Andreja), doseljeni oko 1810. godine iz Šilova kod Gnjilana.
  • Natini (1 k., Sv. Nikola), doseljeni iz Gornjeg Livoča oko 1830. godine.
  • Osmajovići (4 k., Sv. Dimitrije), doseljeni iz Toponice oko 1850. godine kao sluge. Pošto je izumro starinački rod Kolanovića, uzeli su na čuvanje jednu devojčicu iz tog roda, pa je docnije venčali sa jednim svojim ukućaninom i nasledili imanje.
  • Živini (2 k., Sv. Nikola), doseljeni oko 1860. godine iz Gornje Morave kao sluge.
  • Krlevići (3 k., Sv. Nikola), preseljeni iz Dobrčana početkom 20. veka. Starinom su iz Srpske Kuće kod Bujanovca.
  • Zlatići (2 k., Sv. Đorđe), predak preseljen iz Donjeg Korminjana kao pastorak kod Bocića.
  • Miličić (1 k., Sv. Nikola), preseljen iz Gornjeg Korminjana 1895. god. kao čifčija. Starinom su iz Kololeča.
  • Mulić (1 k., Sv. Nikola) je nepoznate starine.
  • Tašić (1 k., Sv. Nikola), preseljen iz Tomanca.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Prvi pisani pomen o selu datira iz 1258. godine. Pripada starim srpskim raseljenim pa, kasnije, obnovljenim naseljima, pošto su se preci sadašnjeg stanovništva prvo raselili, pa su se ti isti stanovnici doselili 1770. godine i kasnije.

Srpska narodna škola je radila u mestu od 1869. godine i nije prekidala rad.[3]

U popisu iz 1912. godine navodi se da u selu ima 114 kuća.[traži se izvor]

Elektrificiran je 1959. godine, a telefonske veze dobija 1994. godine. Snabdevanje vodom se obavlja iz kopanih bunara, a u Ranilugu delimično postoji kanalizacionu mrežu. Ranije je selo bilo poznato po gajenju konoplje i po užarstvu, a od 1912. do 1960. godine sedište je istoimene opštine za 14 naselja.

Religija[uredi | uredi izvor]

Stanovništvo slavi Svetog Arhangela, Svetog Nikolu letnjeg i zimskog, Svetog Stefana, Svetog Lazara, Svetu Minu i Svetog Đorđa, dok je seoska slava je Usekovanje glave Svetog Jovana.

U selu se nalaze dve pravoslavne crkve (crkvena slava je prvi dan Duhova):

Na mestu Reljan, pored sela postoje ruševine stare srpske crkve Svetog Spasa.

Privreda[uredi | uredi izvor]

Ranilug je ratarsko-stočarsko (27,9% agrarnog stanovništva).

Obrazovanje, kultura i sport[uredi | uredi izvor]

U Ranilugu postoji osmorazredna OŠ „Veljko Dugošević“ (počela sa radom 1858. godine) koja ima oko 450 učenika, srednja Ekonomsko-trgovinska škola, dom kulture, pošta, zdravstveni centar, veterinarski punkt. Godine 2004. u Ranilugu je otvoreno istureno odeljenje Filozofskog fakulteta iz Kosovske Mitrovice (grupe za Engleski i Srpski jezik) i Viša pedagoška škola. Takođe, od 17. jula 2005. godine postoji i košarkaški klub KK „Božur“, koji okuplja preko 60 dece, uzrasta od 8 do 13 godina.

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Napomene[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Republika Kosovo (alb. Republika e Kosovës) jednostrano je proglašena država na teritoriji Republike Srbije, protivno Ustavu Srbije i Rezoluciji 1244 Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija. Prema Rezoluciji 1244, cela teritorija Kosova i Metohije, pravno gledano, nalazi se u sastavu Srbije dok ne bude postignuto konačno rešenje. Srbija ne priznaje jednostrano otcepljenje, po međunarodnom pravu, njene teritorije, preciznije autonomne pokrajine pod privremenom upravom Ujedinjenih nacija (UNMIK). Vlada sa sedištem u Prištini ima defakto vlast nad većinom teritorije, dok pojedine strukture Srbije funkcionišu na severu i u srpskim enklavama.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Atanasije Urošević — Gornja Morava i Izmornik, strana 236 i 237 (Naselja i poreklo stanovništva (knjiga 28) — Srpski etnografski zbornik (knjiga LI), Beograd 1935)[1][2]
  2. ^ Poreklo prezimena, selo Ranilug (Kosovska Kamenica) www.poreklo.rs
  3. ^ "Carigradski glasnik", Carigrad 1904. godina

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Ranilug na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ранилуг&oldid=27490930”