Rodopske planine
| Rodopske planine | |
|---|---|
 Jezero Vača sa planine Rodopi, Bugarska | |
| Geografija | |
| Države |  Srbija Bugarska Severna Makedonija Grčka |
Rodopske planine (Rodopi) su najstariji planinski masiv na Balkanskom poluostrvu. Prostire se između reke Marice na istoku, Dinarskog i Šarsko-pindskog planinskog lanca na zapadu i Karpatsko-balkanskih planina na severoistoku.
Planine su građene od kristalastih škriljaca, sa mermerom, granitom i mlađim vulkanskim stenama.
Stare stene, nabrane u gornjem paleozoiku, kasnije erodovane i ponovo uzdignute okomitim kretanjem duž raseda.
Najveća rasprostranjenost je u južnoj Bugarskoj, gde se nalazi najstarije jezgro masiva (pravi Rodopi), sa najvišim vrhom na planini Rili (Musala 2925 m). Rodopske planine se pružaju i na teritorije Severne Makedonije i Srbije.
U Severnoj Makedoniji obuhvataju područje između doline Vardara i makedonsko-bugarske granice (Osogovska planina (2252 m), Plačkovica (1754 m), Ogražden (1744 m). Pravim Rodopima je sličan Pelagonijski masiv (Jakupica (2540 m) zapadno od Vardara.
U Srbiji između reka Ibra i Morave i u Šumadiji, preovladavaju niža rodopska pobrđa i osamljene planine od mezozojskih i tercijarnih sedimenata na staroj podlozi. Rodopske planine se pružaju sa desne i leve strane Južne i Velike Morave. Sa desne strane nalaze se planine: Dukat, Koćura, Besna Kobila, Vardenik, Čemernik, Ruj-planina, Seličevica, Stalaćka brda, Bukovik i Resavski humovi, dok se sa leve strane protežu: Kukavica, Vidojevica, Jastrebac, Juhor, Crni vrh i Azanjske planine.
Planine su bogate ležištima: hroma, olova, cinka, gvožđa, zlatonosne i drugih ruda.
Prirodna šumska vegetacija je proređena. Najviše planinske delove od 1800 do 2000 m, pokrivaju pašnjaci.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- tekst Rodopsko gorje, Opća enciklopedija Jugoslavenskog leksikografskog zavoda - Zagreb. 1981.
- Dr. Dragan P. Rodić, Geografija za I ili III razred srednje škole, Beograd 1998. (spisak planina).
- Mala enciklopedija Prosveta (3 izd.). Beograd: Prosveta. 1985. ISBN 978-86-07-00001-2.
- Marković, Jovan Đ. (1990). Enciklopedijski geografski leksikon Jugoslavije. Sarajevo: Svjetlost. ISBN 978-86-01-02651-3.
