Sibilarizacija u novoštokavskim dijalektima
Sibilarizacija je glasovna promena u srpskom jeziku gde se zadnjonepčani suglasnici K, G i H u nekim oblicima ispred I menjaju u piskave suglasnike C, Z i S. Ranije se u srpskoj filologiji ova pojava zvala druga palatalizacija.
Situacije u kojima se pojavljuje sibilarizacija su:
- u nominativu i vokativu množine imenica muškog roda:
- k > c – junak > junaci
- g > z – nalog > nalozi
- h > s – orah > orasi
- u dativu, lokativu i instrumentalu množine imenica muškog roda:
- k > c – junak > junacima
- g > z – nalog > nalozima
- h > s – orah > orasima
- u dativu i lokativu jednine imenica ženskog roda:
- k > c – ruka > ruci
- g > z – noga > nozi
- h > s – svrha > svrsi
- u imperativu:
- k > c – peći > peci
- g > z – leći > lezi
- kod nesvršenih glagola:
- g > z – dignuti > dizati
- h > s – uzdahnuti > uzdisati
Odstupanja od sibilarizacije[uredi | uredi izvor]
- U dativu i lokativu vlastitih imenica na -ka koje označavaju vlastita imena:
Milka - Milki, Branka - Branki
- U dativu i lokativu reči od milja (hipokoristika):
baka - baki, zeka - zeki
- Kod stranih reči:
liga - ligi, klika - kliki
- Kada su u pitanju suglasničke grupe: zg, ck, ćk, čk, tk, šk:
mazga - mazgi, kocka - kocki, praćka - praćki, tačka - tački, motka - motki, puška - puški
