Skupština Kosova (PIS)
Skupština Kosova (PIS) je predstavničko telo, odnosno skupština u sistemu privremenih institucija samouprave (PIS) na Kosovu i Metohiji. Ustanovljena je Ustavnim okvirom za privremenu samoupravu od 15. maja 2001. godine, koji je doneo UNMIK. Sastoji se od 120 poslanika, koji se biraju na neposrednim izborima. Od tog broja, 10 poslaničkih mesta je garantovano za predstavnike srpskog naroda na Kosovu i Metohiji, dok je još 10 poslaničkih mesta garantovano za predstavnike raznih manjinskih zajednica. Prema tekstu Ustavnog okvira, zvaničan naziv ovog tela glasio je samo „Skupština” (engl. Assembly), ali vremenom se u javnosti odomaćio i naziv „Skupština Kosova”, koji je postao kolokvijalan.[1]
Istorija[uredi | uredi izvor]
 |
| Ovaj članak je dio serije o političkom sistemu Kosova i Metohije |
| Politički sistem Srbije |
Nakon usvajanja Rezolucije 1244 Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija (1999), područje Autonomne Pokrajine Kosovo i Metohija stavljeno je pod upravu Privremene administrativne misije Ujedinjenih nacija na Kosovu (UNMIK).
Rezolucija 1244 definisala je Kosovo[a] kao deo teritorije Savezne Republike Jugoslavije, koja je 2003. godine transformisana u Državnu zajednicu Srbije i Crne Gore, a čiji je kontinuitet 2006. godine nasledila Republika Srbija.
Krajem 1999. godine UNMIK je uspostavio Zajedničku privremenu administrativnu strukturu (ZPAS), a potom je 15. maja 2001. godine proglasio Ustavni okvir za privremenu samoupravu. Tim dokumentom su na području Kosova i Metohije uspostavljene privremene institucije samouprave (PIS), među kojima je bila i jednodomna Skupština Kosova.
U periodu od 2001. do 2008. godine, pitanje o učestvovanju ili neučestvovanju u skupštinskim izborima i radu skupštinskih saziva bilo je jedno od najznačajnijih političkih pitanja za kosovsko-metohijske Srbe.
Odlukom UNMIK-a od 4. oktobra 2007. godine doneta je Uredba o izmenama i dopunama Ustavnog okvira za privremenu samoupravu, koja se odnosila na preciziranje prava manjinskih zajedica u Skupštini Kosova.[2]
Poslanici albanske narodnosti u Skupštini jednostrano su 17. februara 2008. godine proglasili nezavisnost Republike Kosovo,[b] a potom je 15. juna iste godine usvojen i Ustav Republike Kosovo, čime je albanska strana prestala da primenjuje prvobitni Ustavni okvir iz 2001. godine, a dotadašnja Skupština Kosova transformisana je u Skupštinu Republike Kosovo.[3]
Izbori[uredi | uredi izvor]
Na osnovu Ustavnog okvira iz 2001. godine održana su tri izborna ciklusa za Skupštinu u sistemu privremenih institucija samouprave:
- Izbori za Skupštinu Kosova (PIS) 2001.
- Izbori za Skupštinu Kosova (PIS) 2004.
- Izbori za Skupštinu Kosova (PIS) 2007.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Zajednička privremena administrativna struktura
- Ustavni okvir za privremenu samoupravu
- Privremene institucije samouprave
- Politički status Kosova i Metohije
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Ujedinjene nacije su izbacile reč „Metohija” iz naziva, ostavivši samo „Kosovo”
- ^ Republika Kosovo (alb. Republika e Kosovës) jednostrano je proglašena država na teritoriji Republike Srbije, protivno Ustavu Srbije i Rezoluciji 1244 Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija. Prema Rezoluciji 1244, cela teritorija Kosova i Metohije, pravno gledano, nalazi se u sastavu Srbije dok ne bude postignuto konačno rešenje. Srbija ne priznaje jednostrano otcepljenje, po međunarodnom pravu, njene teritorije, preciznije autonomne pokrajine pod privremenom upravom Ujedinjenih nacija (UNMIK). Vlada sa sedištem u Prištini ima defakto vlast nad većinom teritorije, dok pojedine strukture Srbije funkcionišu na severu i u srpskim enklavama.
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Bataković, Dušan T. (2008). „Srpska zajednica na Kosovu i Metohiji 1999-2005: Od konstitutivnog naroda do nametnute minorizacije”. Položaj nacionalnih manjina u Srbiji. Beograd: SANU. str. 227—243.
- Bataković, Dušan T. (2014). A Turbulent Decade: The Serbs in Post-1999 Kosovo: Destruction of Cultural Heritage, Ethnic Cleansing, and Marginalization (1999-2009). Paris: Dialogue.
- Bataković, Dušan T. (2015). „The Serbs of Kosovo and Metohija 1999-2007: Surviving in Ghetto-like Enclaves”. The Christian Heritage of Kosovo and Metohija: the Historical and Spiritual Heartland of the Serbian People. Los Angeles: Sebastian Press. str. 935—945.