Spisak dobitnika Nobelove nagrade za fiziologiju ili medicinu

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Prednja strana medalje dodeljene Edvardu Viktoru Epltonu (1947)

Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu dodeljuje se svake godine naučnicima koji rade na raznim poljima fiziologije ili medicine. Jedna je od pet Nobelovih nagrada koje su osnovane 1895. godine po testamentu Alfreda Nobela, a dodeljuje je Institut Karolinska za izuzetne doprinose u fiziologiji ili medicini.[1] Kako je nastala voljom Alfreda Nobela, nagradom upravlja Nobelova fondacija, a dodeljuje ju odbor koji se sastoji od pet članova izabranih od strane Švedske kraljevske akademije nauka. Iako se često naziva Nobelovom nagradom za medicinu, Nobel je u svom testamentu izričito naveo da se nagrada dodeljuje za „fiziologiju ili medicinu”, te se tako nagrada može dodeliti za širi spektar polja.[2] Dodeljuje se u Stokholmu na godišnjoj ceremoniji 10. decembra, na godišnjicu smrti Alfreda Nobela. Svaki dobitnik dobija medalju, diplomu i novčanu nagradu koja se menjala tokom godina.

Statistika[uredi | uredi izvor]

Do 2009. godine, 8 Nobelovih nagrada za fiziologiju i medicinu dodeljeno je za doprinose na polju prenosa signala G proteina i sistema sekundarnih glasnika, 13 za doprinose na polju neurobiologije i 13 za doprinose na polju metabolizma.[2] Gerhardu Domagu, dobitniku Nobelove nagrade, njegova vlada nije dozvolila da primi nagradu. Kasnije je dobio medalju i diplomu, ali ne i novac.[3] Do 2018. godine, ovu nagradu dobilo je 216 osoba, od čega je 12 žena: Gerti Kori (1947), Rozalin Jalou (1977), Barbara Maklintok (1983), Rita Levi-Montalčini (1986), Gertruda Elajon (1988), Kristijana Nislajn-Folhard (1995), Linda B. Bak (2004), Fransoaz Bare Sinusi (2008), Elizabet Blekbern (2009), Mej-Brit Mozer (2014) i Juju Tu (2015). Nagrada nije dodeljivana 9 puta (1915, 1916, 1917, 1918, 1921, 1925, 1940, 1941 i 1942).

Nobelovci[uredi | uredi izvor]

1900-e · 1910-e · 1920-e · 1930-e · 1940-e · 1950-e · 1960-e · 1970-e · 1980-e · 1990-e · 2000-e · 2010-e · 2020-e

1900-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 1900-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1901 Emil Adolf fon Bering  Nemačko carstvo „za serumsku terapiju u lečenju difterije” [4]
1902 Ronald Ros  Ujedinjeno Kraljevstvo

 Britanska Indija

„za proučavanje malarije” [5]
1903 Nils Riberg Finsen  Danska

 Farska Ostrva

„za lečenje bolesti lupus vulgaris svetlošću” [6]
1904 Ivan Petrovič Pavlov  Rusko carstvo „za rad na fiziologiji sistema za varenje” [7]
1905 Robert Koh  Nemačko carstvo „za otkriće uzročnika tuberkuloze” [8]
1906 Kamilo Golđi  Kraljevina Italija „za istraživanje nervnog sistema” [9]
Santijago Ramon i Kahal  Španija
1907 Šarl Luj Alfons Laveran  Francuska „za istraživanje protozoa kao izazivača bolesti” [10]
1908 Ilja Iljič Mečnikov  Rusko carstvo „za proučavanje imunskog sistema” [11]
Paul Erlih  Nemačko carstvo
1909 Emil Teodor Koher  Švajcarska „za rad na štitastoj žlezdi” [12]

1910-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 1910-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1910 Albreht Kosel  Nemačko carstvo „za istraživanja u ćelijskoj biologiji, naročito proteina i nukleinskih kiselina” [13]
1911 Alvar Gulstrand  Švedska „za istraživanje načina na koji očno sočivo stvara sliku u oku” [14]
1912 Aleksis Karel  Francuska „za rad na hirurškim šavovima na krvnim sudovima i transplantaciji” [15]
1913 Šarl Rober Riše  Francuska „za otkriće anafilakse” [16]
1914 Robert Baranj  Austrougarska „za istraživanje vestibularnog aparata u unutrašnjem uhu” [17]
1915 Nagrada nije dodeljivana
1916
1917
1918
1919 Žil Borde  Belgija „za otkriće komplementa u imunskom sistemu” [18]

1920-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 1920-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1920 August Krog  Danska „jer je pokazao da se razmena gasova u plućima odvija običnom difuzijom” [19]
1921 Nagrada nije dodeljivana
1922 Arčibald Vivijan Hil  Ujedinjeno Kraljevstvo „za istraživanje mišića, naročito njihovog stvaranja toplote i odnosa između potrošnje kiseonika i metabolizma mlečne kiseline” [20]
Oto Fric Majerhof  Nemačka
1923 Frederik Grant Banting  Kanada „za otkriće insulina” [21]
Džon Džejms Ričard Maklaud  Ujedinjeno Kraljevstvo
1924 Vilem Ajnthoven  Holandija „za oktkriće mehanizma elektrokardiograma (EKG-a)” [22]
1925 Nagrada nije dodeljivana
1926 Johanes Andreas Grib Fibiger  Danska „za objašnjenje Spiroptera carcinoma i veštačko izazivanje raka kod životinje.” [23]
1927 Julijus Vagner-Jaureg  Austrija „za lečenje progresivne paralize namernom infekcijom malarije” [24]
1928 Šarl Žil Anri Nikol  Francuska „za rad na tifusu” [25]
1929 Kristijan Ajkman  Holandija „za otkriće različitih vitamina” [26]
Ser Frederik Gauland Hopkins  Ujedinjeno Kraljevstvo

1930-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 1930-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1930 Karl Landštajner  Austrija „za otkriće ljudskih krvnih grupa” [27]
1931 Oto Hajnrih Varburg  Nemačka „za istraživanje o citohromima u ćelijskoj respiraciji” [28]
1932 Ser Čarls Skot Šerington  Ujedinjeno Kraljevstvo „za rad o funkciji neurona, uključujući činjenicu da snažniji stimulusi rezultuju višom frekvencijom nervnih impulsa” [29]
Edgar Daglas Adrijan  Ujedinjeno Kraljevstvo
1933 Tomas Hant Morgan  Sjedinjene Američke Države „za otkriće uloge hromozoma u nasleđivanju” [30]
1934 Džordž Hojt Vipl  Sjedinjene Američke Države „za otkriće terapije za anemiju” [31]
Džordž Ričards Majnot  Sjedinjene Američke Države
Vilijam Pari Merfi  Sjedinjene Američke Države
1935 Hans Špeman  Treći rajh „za otkriće organizacionih centara u ranom razvoju organizama” [32]
1936 Ser Henri Halet Dejl  Ujedinjeno Kraljevstvo „za rad o prenošenju nervnih impulsa putem neurotransmitera” [33]
Oto Levi  Austrija

 Treći rajh

1937 Albert Sent Đerđi fon Nađrapolt  Mađarska „za opis vitamina C, i otkriće da se kiseonik vezuje sa vodonikom u ćelijskoj respiraciji” [34]
1938 Kornej Hejmans  Belgija „za otkriće uloge sinusa i aorte u regulaciji disanja” [35]
1939 Gerhard Domak  Treći rajh „za otkriće sulfonamida prontozila, prvog leka, efikasnog protiv bakterijskih infekcija” [36]

1940-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 1940-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1940 Nagrada nije dodeljivana
1941
1942
1943 Henrik Karl Peter Dam  Danska „za otkriće vitamina K i njegove hemijske strukture” [37]
Edvard Adalbert Dojzi  Sjedinjene Američke Države
1944 Džozef Erlanger  Sjedinjene Američke Države „za otkriće različitih tipova nervnih vlakana” [38]
Herbert Spenser Gaser  Sjedinjene Američke Države
1945 Ser Aleksander Fleming  Ujedinjeno Kraljevstvo „za otkriće penicilina i njegovih svojstava u lečenju infektivnih bolesti” [39]
Ernst Boris Čejn  Ujedinjeno Kraljevstvo
ser Hauard Volter Flori  Australija
1946 Herman Džozef Mjuler  Sjedinjene Američke Države „za otkriće da mutacije mogu biti uzrokovane iks-zracima” [40]
1947 Karl Ferdinand Kori  Sjedinjene Američke Države „za otkriće kako se glikogen pretvara u glukozu u telu, i efekata hormona hipofize na metabolizam šećera” [41]
Gerti Tereza Kori (rođena Radnic)  Sjedinjene Američke Države
Bernard Albert Husej  Argentina
1948 Paul Herman Miler  Švajcarska „za otkriće insekticida DDT” [42]
1949 Valter Rudolf Hes  Švajcarska „za mapiranje različitih funkcija srednjeg mozga” [43]
Antonio Kaetano De Abreu Frejre Egas Monic  Portugal „za otkriće tarapeutskog efekta lobotomije”

1950-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 1950-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1950 Edvard Kalvin Kendal  Sjedinjene Američke Države „za otkriće hormona adrenalnog korteksa, njihove strukture i funkcije” [44]
Tadeus Rajhštajn  Švajcarska

 Poljska

Filip Šovolter Henč  Sjedinjene Američke Države
1951 Maks Tajler  Južnoafrička Unija „za razvoj vakcine protiv žute groznice” [45]
1952 Selman Abraham Vaksman  Sjedinjene Američke Države „za otkriće prvog antibiotika efikasnog protiv tuberkuloze - streptomicina” [46]
1953 Hans Adolf Krebs  Ujedinjeno Kraljevstvo „za otkriće ciklusa limunske kiseline u ćelijskom disanju” [47]
Fric Albert Lipman  Sjedinjene Američke Države „za otkriće i istraživanje koenzima A”
1954 Džon Frenklin Enders  Sjedinjene Američke Države „jer su pokazali kako kultivisati virus poliomijelitisa u epruveti” [48]
Tomas Hakl Veler  Sjedinjene Američke Države
Frederik Čapman Robins  Sjedinjene Američke Države
1955 Aksel Hugo Teodor Teorel  Švedska „za istraživanje enzima i njihovih dejstava, naročito enzima koji vrše oksidaciju” [49]
1956 Andre Frederik Kurnan  Sjedinjene Američke Države „jer su pokazali kako plasirati kateter u srce i za proučavanje različitih srčanih oboljenja” [50]
Verner Forsman  Zapadna Nemačka
Dikinson V. Ričards  Sjedinjene Američke Države
1957 Danijel Bove  Italija „za otkriće sintetskih lekova kao što su antihistaminici koji blokiraju dejstvo bioloških amina” [51]
1958 Džordž Vels Bidl  Sjedinjene Američke Države „jer je pokazao da geni kontrolišu pojedinačne korake u metabolizmu” [52]
Edvard Lori Tejtum
Džošua Lederberg
1959 Severo Očoa  Sjedinjene Američke Države „za sintetisanje nukleinskih kiselina RNK i DNK” [53]
Artur Kornberg

1960-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 1960-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1960 Ser Frenk Makfarlan Bernet  Australija „za otkriće da imunski sistem fetusa uči da razlikuje strano od sopstvenog” [54]
Piter Brajan Medavar  Brazil
 Ujedinjeno Kraljevstvo
1961 Đerđ fon Bekeši  Sjedinjene Američke Države „za razjašnjenje kohlee u uhu” [55]
1962 Fransis Hari Kompton Krik  Ujedinjeno Kraljevstvo „za otkriće molekularne strukture DNK” [56]
Džejms Djui Votson  Sjedinjene Američke Države
Moris Hju Frederik Vilkins  Novi Zeland
 Ujedinjeno Kraljevstvo
1963 Ser Džon Karu Ekls  Australija „za opis električnog prenosa impulsa duž nerava” [57]
Alan Lojd Hodžkin  Ujedinjeno Kraljevstvo
Endru Filding Haksli
1964 Kondrad Blok  Sjedinjene Američke Države „za istraživanje metabolizma holesterola i masnih kiselina” [58]
Feodor Linen  Zapadna Nemačka
1965 Fransoa Žakob  Francuska „za otkriće informacione RNK, ribozoma, i gena koji kontrolišu ekspresiju drugih gena” [59]
Andre Luof
Žak Mono
1966 Pejton Raus  Sjedinjene Američke Države „za otkriće virusa koji uzrokuju tumore” [60]
Čarls B. Hagins „za otkriće hormonske terapije za rak prostate”
1967 Ragnar Granit  Finska
 Švedska 		„za opis različitih tipova ćelija osetljivih na svetlost u oku i načina na koji svetlost intereaguje sa njima” [61]
Haldan Kefer Hartlajn  Sjedinjene Američke Države
Džordž Vold
1968 Robert V. Holi  Sjedinjene Američke Države „za opis genetičkog koda i načina na koji on upravlja sintezom proteina” [62]
Har Gobind Korana  Indija
 Sjedinjene Američke Države
Maršal V. Nirenberg  Sjedinjene Američke Države
1969 Maks Delbrik  Sjedinjene Američke Države „za rad o replikacionom mehanizmu i genetici virusa” [63]
Alfred Herši
Salvador E. Lurija  Italija
 Sjedinjene Američke Države

1970-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 1970-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1970 Bernard Kac  Ujedinjeno Kraljevstvo „za rad na neurotransmiterima” [64]
Ulf fon Ojler  Švedska
Džulijus Akselrod  Sjedinjene Američke Države
1971 Erl V. Saderland Mlađi.  Sjedinjene Američke Države „za otkriće dejstva hormona, naročito noradrenalina, putem sekundarnih glasnika” [65]
1972 Džerald M. Edelman  Sjedinjene Američke Države „za otkriće hemijske strukture antitela” [66]
Rodni R. Porter  Ujedinjeno Kraljevstvo
1973 Karl fon Friš  Zapadna Nemačka „za proučavanje društvenog ponašanja životinja, naročito za objašnjenje „plesnog jezika“ pčela i načina na koji mlade ptice postaju vezane za majku” [67]
Konrad Lorenc  Austrija
Nikolas Tinbergen  Holandija
1974 Albert Klod  Belgija „za opis strukture i funkcije organela u ćelijama” [68]
Kristijan de Div
Džordž E. Palade  Rumunija
1975 Dejvid Baltimor  Sjedinjene Američke Države „za opis načina na koji onkogeni virusi deluju na genetički materijal ćelije” [69]
Renato Dulbeko  Italija
 Sjedinjene Američke Države
Hauard Martin Temin  Sjedinjene Američke Države
1976 Baruk S. Blumberg  Sjedinjene Američke Države „za otkriće hepatitis B virusa” [70]
Danijel Karlton Gajdusek „za opis bolesti kuru, prouzrokovane kanibalizmom ”
1977 Rože Gijmen  Sjedinjene Američke Države „za rad na peptidnim hormonima proizvedenim u mozgu” [71]
Endru V. Šali  Kanada
 Poljska
 Sjedinjene Američke Države
Rozalin Jalou  Sjedinjene Američke Države „za stvaranje Jalo-Berson metoda za merenje i najmanjih količina peptidnih hormona korišćenjem antitela”
1978 Verner Arber  Švajcarska „za otkriće restrikcionih enzima koji su od izuzetne važnosti u molekularnoj biologiji” [72]
Danijel Nejtans  Sjedinjene Američke Države
Hamilton O. Smit  Sjedinjene Američke Države
1979 Alan M. Kormak  Južnoafrička Republika „za razvoj kompjuterizovane tomografije” [73]
Godfri N. Haunsfild  Ujedinjeno Kraljevstvo

1980-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 1980-e
Godina Slika Država Dobitnik Razlog Ref
1980 Baruh Benaseraf  Venecuela „za otkriće gena za Glavni kompleks tkivne podudarnosti, koji enkodiraju molekule na površini ćelije bitne za sposobnost imunskog sistema da razlikuje strano od sopstvenog” [74]
Žan Dose  Francuska
Džordž D. Snel  Sjedinjene Američke Države
1981 Rodžer V. Speri  Sjedinjene Američke Države „za istraživanje moždanih hemisfera” [75]
Dejvid H. Hjubel  Kanada „za rad na obradi vizuelnih informacija u mozgu”
Torsten N. Vizel  Švedska
1982 Sune Bergstrom  Švedska „za otkriće prostaglandina” [76]
Bent I. Samuelson
Džon R. Vejn  Ujedinjeno Kraljevstvo
1983 Barbara Maklintok  Sjedinjene Američke Države „za otkriće pokretnih genetičkih elemenata ili transpozona u kukuruzu” [77]
1984 Nils K. Jern  Danska „za rad na imunskom sistemu i proizvodnji monoklonskih antitela” [78]
Žorž J. F. Keler  Zapadna Nemačka
Sezar Milstajn  Argentina
 Ujedinjeno Kraljevstvo
1985 Majkl S. Braun  Sjedinjene Američke Države „za opis regulacije metabolizma holesterola” [79]
Džozef L. Goldstajn
1986 Stenli Koen  Sjedinjene Američke Države „za otkriće faktora rasta” [80]
Rita Levi-Montalčini  Italija
1987 Susumu Tonegava  Japan „za oktriće genetičkog načina na koji se stvara velika raznolikost antitela” [81]
1988 Ser Džejms V. Blek  Ujedinjeno Kraljevstvo „za razvoj beta blokatora i blokatora histamin-2 receptora” [82]
Gertruda Elajon  Sjedinjene Američke Države „za razvoj lekova korišćenih u terapiji raka i supresiji odbacivanja transplantata”
Džordž H. Hičings „za razvoj raznih antibiotika”
1989 Dž. Majkl Bišop  Sjedinjene Američke Države „za otkriće ćelijskog porekla retrovirusnih onkogena” [83]
Harold E. Varmus

1990-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 1990-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1990 Džozef E. Mari  Sjedinjene Američke Države „za rad na transplantaciji ćelija i organa” [84]
E. Donal Tomas
1991 Ervin Neher  Nemačka „za razvoj tehnika koje pokazuju da u ćelijskoj membrani postoje jonski kanali, i koje omogućavaju proučavanje njihovih svojstava” [85]
Bert Sakman
1992 Edmond H. Fišer  Švajcarska
 Sjedinjene Američke Države 		„za otkriće načina na koji se fosforilacija proteina koristi za regulisanje bioloških procesa” [86]
Edvin G. Krebs  Sjedinjene Američke Države
1993 Ričard Dž. Roberts  Ujedinjeno Kraljevstvo „za otkriće da geni u eukariotima nisu neprekidni nizovi, već da sadrže introne, kao i da se splajsing informacione RNK za brisanje tih introna može izvesti na različite načine, dajući različite proteine iz iste DNK sekvence” [87]
Filip A. Šarp  Sjedinjene Američke Države
1994 Alfred G. Gilman  Sjedinjene Američke Države „za otkriće G proteina i njihove uloge u signalnoj transdukciji u ćelijama” [88]
Martin Rodbel
1995 Edvard B. Luis  Sjedinjene Američke Države „za otkriće gena uključenih u razvojni program voćne mušice, homeobox gena” [89]
Kristijana Nislajn-Folhard  Nemačka
Erik F. Vajshaus  Sjedinjene Američke Države
1996 Piter C. Doerti  Australija „za opis načina na koji bela krvna zrnca koriste molekule glavnog kompleksa tkivne podudarnost (MHC molekule) da otkriju i unište ćelije inficirane virusom” [90]
Rolf M. Cinkernagel  Švajcarska
1997 Stenli B. Pruziner  Sjedinjene Američke Države „za otkriće priona, infektivnih proteinskih partikula” [91]
1998 Robert F. Ferčgot  Sjedinjene Američke Države „za otkriće glasničkih svojstava azot-monoksida” [92]
Luis Ignaro
Ferid Murad
1999 Ginter Blobel  Nemačka
 Sjedinjene Američke Države 		„za otkriće da novosintetisani proteini sadrže „adresne oznake“ koje ih usmeravaju ka odgovarajućem delu ćelije” [93]

2000-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 2000-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
2000 Arvid Karlson  Švedska „jer je dokazao da je dopamin neurotransmiter u mozgu čije smanjenje dovodi do simptoma Parkinsonove bolesti” [94]
Pol Gringard  Sjedinjene Američke Države „jer je pokazao kako neurotransmiteri deluju na ćeliju, uz aktiviranje centralnog molekula poznatog kao DARPP-32”
Erik R. Kandel „za opis formiranja kratkoročnog i dugoročnog pamćenja na molekularnom nivou”
2001 Liland H. Hartvel  Sjedinjene Američke Države „za otkriće ciklina i ciklin zavisnih kinaza, centralnih molekula u regulaciji ćelijskog ciklusa” [95]
Ričard Timoti Hant  Ujedinjeno Kraljevstvo
ser Pol M. Ners
2002 Sidni Brener  Južnoafrička Republika „za utvrđivanje tačnog reda kojim se ćelije crva C. elegans dele i umiru, i za razjašnjenje procesa programirane ćelijske smrti, ili apoptoze” [96]
H. Robert Horvic  Sjedinjene Američke Države
Džon E. Salston  Ujedinjeno Kraljevstvo
2003 Pol Loterber  Sjedinjene Američke Države „za otkrića u vezi sa slikanjem magnetnom rezonancijom” [97]
ser Piter Mensfild  Ujedinjeno Kraljevstvo
2004 Linda B. Bak  Sjedinjene Američke Države „za otkrića mirisnih receptora i organizacije olfaktivnog sistema” [98]
Ričard Aksel
2005 Bari Dž. Maršal  Australija „za otkriće bakterije Helikobakter pilori i njene uloge u gastritisu i ulkusnoj bolesti” [99]
Robin Voren
2006 Endru Fajer  Sjedinjene Američke Države „za dostignuća na području molekularne biologije o upotrebi dvočlane RNK u regulisanju transmisije genetičkih informacija” [100]
Krejg Melo
2007 Mario Kapeki  Sjedinjene Američke Države
 Italija 		„za otkriće principa za predstavljanje specifičnih modifikacija gena kod miševa korišćenjem embrionalnih matičnih ćelija” [101]
ser Martin Evans  Ujedinjeno Kraljevstvo
Oliver Smitiz  Sjedinjene Američke Države
2008 Harold cur Hauzen  Nemačka „za otkriće humanih papiloma virusa koji izazivaju rak grlića materice” [102]
Fransoaz Bare Sinusi  Francuska „za otkriće virusa humane imunodeficijencije”
Lik Montanje
2009 Elizabet Blekbern  Sjedinjene Američke Države
 Australija 		„za otkriće kako telomere i enzim telomeraza štite hromozome” [103]
Kerol Grajder  Sjedinjene Američke Države
Džek Šostak

2010-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 2010-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
2010 Robert Edvards  Ujedinjeno Kraljevstvo „za razvoj postupka vantelesne oplodnje” [104]
2011 Brus Bojtler  Sjedinjene Američke Države „za unapređenje razumevanja imunskog sistema” [105]
Žil Ofman  Francuska
Ralf Stajnman  Kanada
2012 Džon Gerdon  Ujedinjeno Kraljevstvo „za transformaciju diferenciranih u matične ćelije” [106]
Shinya Yamanaka Šinja Jamanaka  Japan
2013 Džejms Rotman  Sjedinjene Američke Države „za otkriće mehanizma koji reguliše saobraćaj vezikula, glavni transportni sistem u ljudskim ćelijama” [107]
Rendi Šekman
Tomas Zidhof  Sjedinjene Američke Države
 Nemačka
2014 Džon O’Kif  Sjedinjene Američke Države
 Ujedinjeno Kraljevstvo 		„za otkriće ćelija koje čine sistem pozicioniranja u mozgu” [108]
Mej Brit Moser  Norveška
Edvard Moser
2015 Vilijem Kembel  Sjedinjene Američke Države
 Irska 		„za zajednički rad na otkrićima u terapiji protiv infekcija izazvanih crvima parazitima” [109]
Satoši Omura  Japan
Juju Tu  Kina „za otkrića u oblasti protiv malarije”
2016 Jošinori Osumi  Japan „za otkriće mehanizma autofagije” [110]
2017 Džefri Hol  Sjedinjene Američke Države „za njihova otkrića molekularnih mehanizama koji kontrolišu cirkadijalni ritam” [111]
Majkl Rosbaš
Majkl Jang
2018 Džejms P. Elison  Sjedinjene Američke Države „za otkriće terapije karcinoma inhibicijom negativne imunološke regulacije” [112]
Tasuku Hondžo  Japan
2019 Greg L. Semenza  Sjedinjene Američke Države „za otkriće kako ćelije osećaju i prilagođavaju se na dostupnost kiseonika” [113]
Vilijam Kelin ml.
Piter Dž. Ratklif  Ujedinjeno Kraljevstvo

2020-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 2010-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
2020 Harvi Alter  Sjedinjene Američke Države „za otkriće virusa hepatitisa C” [114]
Čarls Rajs
Majkl Hoton  Ujedinjeno Kraljevstvo
2021 Dejvid Džulijus  Sjedinjene Američke Države „za otkriće receptora za temperaturu i dodir” [115]
Ardem Pataputijan  Sjedinjene Američke Države Liban
2022 Svante Pebo  Švedska „za svoja otkrića u vezi sa genomima izumrlih hominina i evolucijom čoveka” [116]
2023 Katalin Kariko  Mađarska
 Sjedinjene Američke Države 		„za njihova otkrića u vezi sa modifikacijama nukleozidnih baza koje su omogućile razvoj efikasnih iRNK vakcina protiv bolesti Kovid 19” [117]
Dru Vajsman  Sjedinjene Američke Države

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „The Nobel Prize Awarders”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  2. ^ a b „The Nobel Prize in Physiology or Medicine, 1901-2000*”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  3. ^ „Nobel Laureates Facts”. web.archive.org. 2. 2. 2007. Arhivirano iz originala 02. 02. 2007. g. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  4. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1901”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  5. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1902”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  6. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1903”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  7. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1904”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  8. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1905”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  9. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1906”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  10. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1907”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  11. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1908”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  12. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1909”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  13. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1910”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  14. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1911”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  15. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1912”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  16. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1913”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  17. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1914”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  18. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1919”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  19. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1920”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  20. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1922”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  21. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1923”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  22. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1924”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  23. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1926”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  24. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1927”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  25. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1928”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  26. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1929”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  27. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1930”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  28. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1931”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  29. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1932”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  30. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1933”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  31. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1934”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  32. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1935”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  33. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1936”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  34. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1937”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  35. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1938”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  36. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1939”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  37. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1943”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  38. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1944”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  39. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1945”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  40. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1946”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  41. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1947”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  42. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1948”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  43. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1949”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  44. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1950”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  45. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1951”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  46. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1952”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  47. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1953”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  48. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1954”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  49. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1955”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  50. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1956”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  51. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1957”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  52. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1958”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  53. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1959”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  54. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1960”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  55. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1961”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  56. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1962”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  57. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1963”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  58. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1964”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  59. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1965”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  60. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1966”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  61. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1967”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  62. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1968”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  63. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1969”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  64. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1970”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  65. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1971”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  66. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1972”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  67. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1973”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  68. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1974”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  69. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1975”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  70. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1976”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  71. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1977”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  72. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1978”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  73. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1979”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  74. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1980”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  75. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1981”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  76. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1982”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  77. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1983”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  78. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1984”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  79. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1985”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  80. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1986”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  81. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1987”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  82. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1988”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  83. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1989”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  84. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1990”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  85. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1991”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  86. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1992”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  87. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1993”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  88. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1994”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  89. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1995”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  90. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1996”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  91. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1997”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  92. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1998”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  93. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1999”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  94. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2000”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  95. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2001”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  96. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2002”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  97. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2003”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  98. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2004”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  99. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2005”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  100. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2006”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  101. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2007”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  102. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2008”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  103. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2009”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  104. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2010”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  105. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2011”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  106. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2012”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  107. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2013”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  108. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2014”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  109. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2015”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  110. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2016”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  111. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2017”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  112. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2018”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  113. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2019”. Nobel Foundation. Pristupljeno 8. 10. 2019. 
  114. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2020”. Nobel Foundation. Pristupljeno 6. 10. 2020. 
  115. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2021”. Nobel Foundation. Pristupljeno 6. 10. 2021. 
  116. ^ „The 2022 Nobel Prize in Physiology or Medicine” (PDF). Nobel Foundation. Pristupljeno 3. 10. 2022. 
  117. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2023”. Pristupljeno 3. 10. 2023. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Spisak dobitnika Nobelove nagrade za fiziologiju ili medicinu na Vikimedijinoj ostavi.

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Списак_добитника_Нобелове_награде_за_физиологију_или_медицину&oldid=26614088”