Pređi na sadržaj

Spisak dobitnika Nobelove nagrade za hemiju

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Prednja strana medalje dodeljene Edvardu Viktoru Epltonu (1947)

Nobelova nagrada za hemiju je nagrada koju godišnje dodeljuje Kraljevska švedska akademija nauka naučnicima raznih polja hemije. To je jedna od pet Nobelovih nagrada uspostavljenih po testamentu Alfreda Nobela 1895. godine, koje se dodeljuju za izuzetne doprinose u hemiji, fizici, književnosti, miru, i fiziologiji ili medicini. Ovom nagradom upravlja Nobelova zadužbina, a dodeljuje je Kraljevska švedska akademija nauka po predlogu Nobelovog komiteta za hemiju koji se sastoji od pet članova koje je akademija izabrala. Nagrada se dodeljuje u Stokholmu na godišnjoj ceremoniji 10. decembra, godišnjici Nobelove smrti. Svaki dobitnik dobija medalju, diplomu i novčanu nagradu koja se menjala tokom godina.[1]

Statistika[uredi | uredi izvor]

Prva Nobelova nagrada za hemiju je dodeljena 1901. Jakobusu Henrikusu van ’t Hofu, iz Holandije, „za otkriće zakona hemijske dinamike i osmotskog pritiska u rastvorima”, a dobio je 150.782 švedske krune. Najmanje 25 Nobelovaca dobilo je nagradu za doprinose na polju organske hemije, što je više nego na bilo kojem drugom polju hemije.[2] Ričardu Kunu (1938) i Adolfu Butenantu (1939) njihove vlade nisu dozvolile da prihvate nagradu. Kasnije su dobili medalju i diplomu, ali ne i novac. Frederik Sanger je jedan od dva Nobelovca koja su dobila Nobelovu nagradu za istu oblast, i to 1958. i 1980. godine. Drugi je Džon Bardin koji je dobio Nobelovu nagradu za fiziku 1956. i 1972. godine. Dvoje drugih Nobelovaca su dobili nagradu dvaput, za hemiju i za neku drugu oblast: Marija Kiri (za fiziku 1903. i za hemiju 1911.) i Lajnus Poling (za hemiju 1954. i za mir 1962.).[3] Do 2018. godine, nagrada je dodeljena 180 osoba, uključujući pet žena: Marija Kiri, Irena Žolio-Kiri (1935), Doroti Hodžkin (1964), Ada Jonat (2009) i Frensis Arnold (2018).[4][5]

Nagrada nije dodeljivana osam puta. Devet puta je dodela nagrade odgođena za sledeću godinu. Nagrada nije dodeljena 1914. godine jer je Nobelov odbor za hemiju odlučio da te godine nijedan nominovani naučnik nije ispunjavao potrebne kriterijume, ali je dodeljena 1915. godine Teodoru Vilijamu Ričardsu i računala se za 1914. godinu.[6] Ovaj presedan ponovljen je i za nagradu 1918. godine koja je dodeljena Fricu Haberu,[7] kao i 1920. godine Valteru Nernstu,[8] 1921. godine Frederiku Sodiju,[9] 1925. godine Rihardu Žigmondiju,[10] 1927. godine Hajnrihu Otou Vilandu,[11] 1938. godine Ričardu Kunu,[12] 1943. godine Đerđu de Hevešu[13] i 1944. godine Otou Hanu,[14] pri čemu je svaka nagrada dodeljena naredne godine.

Nobelovci[uredi | uredi izvor]

1900-e · 1910-e · 1920-e · 1930-e · 1940-e · 1950-e · 1960-e · 1970-e · 1980-e · 1990-e · 2000-e · 2010-e · 2020-e

1900-e[uredi | uredi izvor]


Nobelova nagrada za hemiju, 1900-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1901 Jakobus Henrikus van ’t Hof  Holandija „za otkriće zakona hemijske dinamike i osmotskog pritiska u rastvorima” [15]
1902 Herman Emil Fišer  Nemačko carstvo „za rad na sintezi šećera i purina” [16]
1903 Svante Avgust Arenijus  Švedska „za elektrolitičku teoriju disocijacije” [17]
1904 ser Vilijam Remzi  Ujedinjeno Kraljevstvo „za otkriće elemenata inertnih gasova u vazduhu” [18]
1905 Adolf fon Bajer  Nemačko carstvo „za rad na organskim bojenim rastvorima i hidroaromatičnim jedinjenjima” [19]
1906 Anri Moasan  Francuska „za istraživanje i izolovanje elementa fluora i za pronalazak električne peći koja nosi njegovo ime” (pogledajte: Moasanova električna peć) [20]
1907 Eduard Buhner  Nemačko carstvo „za biohemijsko istraživanje i otkriće fermentacije bez prisustva ćelija” [21]
1908 ser Ernest Raderford  Ujedinjeno Kraljevstvo  Novi Zeland „zbog istraživanja dezintegracije elemenata i hemije radioaktivnih supstanci” [22]
1909 Vilhelm Ostvald  Nemačko carstvo „za rad na katalizi i istraživanje osnovnih principa hemijske ravnoteže i brzine reakcija” [23]

1910-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada za hemiju, 1910-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1910 Oto Valah  Nemačko carstvo „za rad na polju alicikličnih jedinjenja” [24]
1911 Marija Kiri  Poljska „za otkriće radijuma i polonijuma i za istraživanje radijuima” [25]
1912 Viktor Grinjar  Francuska „za otkriće Grinjarovog reagensa” [26]
Pol Sabatje „za metodu hidrogenizacije organskih jedinjenja”
1913 Alfred Verner  Švajcarska „za rad na vezivanju atoma u molekule” [27]
1914 Teodor Vilijam Ričards  Sjedinjene Američke Države „za određivanje atomskih težina velikog broja elemenata” [28]
1915 Rihard Martin Vilšteter  Nemačko carstvo „za istraživanja na polju biljnih pigmenata” [29]
1916 Nagrada nije dodeljivana
1917
1918 Fric Haber  Nemačko carstvo „za sintezu amonijaka” [30]
1919 Nagrada nije dodeljivana

1920-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada za hemiju, 1920-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1920 Valter Herman Nernst  Nemačka „za rad na polju termohemije” [31]
1921 Frederik Sodi  Ujedinjeno Kraljevstvo „za rad na hemiji radioaktivnih supstanci i istraživanja izotopa” [32]
1922 Fransis Vilijam Aston  Ujedinjeno Kraljevstvo „za otkriće izotopa u velikom broju neradioaktivnih elemenata i za njegovo pravilo celog broja” [33]
1923 Fric Pregl  Austrija Kraljevina Jugoslavija „za otkrivanje metode mikroanalize organskih supstanci” [34]
1924 Nagrada nije dodeljivana
1925 Rihard Adolf Žigmondi  Nemačka  Mađarska „za demonstraciju heterogene prirode koloidnih rastvora i zbog metoda koje je za to koristio” [35]
1926 Teodor Svedberg  Švedska „za rad na disperznim sistemima” [36]
1927 Hajnrih Oto Viland  Nemačka „za istraživanje žučne kiseline i sličnih supstanci” [37]
1928 Adolf Oto Rajnhold Vindaus  Nemačka „za istraživanja sterola i njegove veze sa vitaminima” [38]
1929 Artur Harden  Ujedinjeno Kraljevstvo „za istraživanja fermentacije šećera i enzima fermentacije” [39]
Hans Karl August Simon fon Ojler-Helpin  Švedska

1930-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada za hemiju, 1930-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1930 Hans Fišer  Nemačka „za istraživanja hemina i hlorofila” [40]
1931 Karl Boš  Nemačka „za doprinose hemijskim metodama visokog pritiska” [41]
Fridrih Bergijus
1932 Irving Langmjur  Sjedinjene Američke Države „za rad na hemiji površina” [42]
1933 Nagrada nije dodeljivana
1934 Harold Klejton Juri  Sjedinjene Američke Države „za otkriće teškog vodonika” [43]
1935 Frederik Žolio  Francuska „za sintezu novih radioaktivnih elemenata” [44]
Irena Žolio-Kiri
1936 Petrus Jozefus Vilhelmus Debi  Holandija „za rad na molekulskoj strukturi kroz istraživanje dipolnog momenta i difrakcije X-zraka i elektrona u gasovima” [45]
1937 Volter Norman Hauort  Ujedinjeno Kraljevstvo „za rad na ugljenim hidratima i vitaminu C” [46]
Paul Karer  Švajcarska „za rad na karotenoidima, flavinu i vitaminima A i B2”
1938 Ričard Kun  Treći rajh „za rad na karotenoidima i vitaminima” [47]
1939 Adolf Fridrih Johan Butenant  Treći rajh „za rad na polnim hormonima” [48]
Leopold Ružička  Kraljevina Jugoslavija Švajcarska „za rad na polimetilenima i višim terpenima”

1940-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada za hemiju, 1940-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1940 Nagrada nije dodeljivana
1941
1942
1943 Đerđ de Heveš  Treći rajh „za rad na korišćenji izotopa kao pokazivača radi izučavanja hemijskih procesa” [49]
1944 Oto Han  Treći rajh „za otkriće fisije teških jezgara” [50]
1945 Arturi Ilmari Virtanen  Finska „za istraživanje u poljoprivrednoj i hemiji ishrane” [51]
1946 Džejms Bačeler Samner  Sjedinjene Američke Države „za otkriće da enzimi mogu biti kristalizovani” [52]
Džon Hauard Nortrop „za preparaciju enzima i proteina virusa u čistoj formi”
Vendel Meredit Stenli
1947 ser Robert Robinson  Ujedinjeno Kraljevstvo „za istraživanja biljnih proizvoda, posebno alkaloida” [53]
1948 Arne Vilhelm Kaurin Tizelijus  Švedska „za istraživanje elektroforeze i analizu adsorpcije” [54]
1949 Vilijam Fransis Džiok  Sjedinjene Američke Države „za doprinos na polju hemijske termodinamike” [55]

1950-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada za hemiju, 1950-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1950 Oto Paul Herman Dils  Zapadna Nemačka „za otkriće i razvoj sinteze diena. Dils-Alderova reakcija.” [56]
Kurt Alder
1951 Edvin Matison Makmilan  Sjedinjene Američke Države „za otkrića u hemiji transuranijumskih elemenata” [57]
Glen Teodor Siborg
1952 Arčer Džon Porter Martin  Ujedinjeno Kraljevstvo „za otkriće particione hromatografije” [58]
Ričard Lorens Milington Sing
1953 Herman Štaudinger  Zapadna Nemačka „za otkrića na polju hemije makromolekula” [59]
1954 Lajnus Karl Poling  Sjedinjene Američke Države „za istraživanja prirode hemijske veze” [60]
1955 Vinsent du Vinjo  Sjedinjene Američke Države „za rad na jedinjenjima sumpora, posebno zbog prve sinteze polipeptidnog hormona” [61]
1956 ser Siril Norman Hinšelvud  Ujedinjeno Kraljevstvo „za istraživanja mehanizma hemijskih reakcija” [62]
Nikolaj Nikolajevič Semjonov  SSSR
1957 ser Aleksandar Tod  Ujedinjeno Kraljevstvo „za rad na nukleotidima i nukleotidnim koenzimima” [63]
1958 Frederik Sanger  Ujedinjeno Kraljevstvo „za rad na strukturi proteina, posebno insulina” [64]
1959 Jaroslav Hejrovski  Čehoslovačka „za otkriće i razvoj polarografskih metoda analize” [65]

1960-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada za hemiju, 1960-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1960 Vilard Frenk Libi  Sjedinjene Američke Države „za metodu korišćenja ugljenika-14 za određivanje starosti” [66]
1961
Melvin Kalvin  Sjedinjene Američke Države „za istraživanje usvajanja ugljenik dioksida u biljkama” [67]
1962 Maks Ferdinand Peruc  Ujedinjeno Kraljevstvo „za istraživanja strukture globularnih proteina” [68]
Džon Kauderi Kendru
1963 Kalr Zigler  Zapadna Nemačka „za otkrića u vezi viših polimera” [69]
Đulio Nata  Italija
1964 Doroti Kroufut Hodžkin  Ujedinjeno Kraljevstvo „za utvrđivanje tehnikama X-zraka struktura važnih biohemijskih supstanci” [70]
1965 Robert Berns Vudvard  Sjedinjene Američke Države „za dostignuća u organskoj sintezi” [71]
1966 Robert Sanderson Maliken  Sjedinjene Američke Države „za rad u vezi hemijskih veza i elektronske strukture molekula” [72]
1967 Manfred Ajgen  Zapadna Nemačka „za istraživanja ekstremno brzih hemijskih reakcija” [73]
Ronald Džordž Rejford Noriš  Ujedinjeno Kraljevstvo
Džordž Porter
1968 Lars Onsager  Sjedinjene Američke Države Norveška „za otkriće recipročnih odnosa koji nose njegovo ime” [74]
1969 Derek Harold Ričard Barton  Sjedinjene Američke Države „za doprinose razvoju koncepta konformacije” [75]
Od Hasel  Norveška

1970-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada za hemiju, 1970-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1970 Luis Federiko Leloir  Argentina „za otkriće nukleotidni šećeri i njihove uloge u biosintezi ugljenih hidrata” [76]
1971 Gerhard Hercberg  Kanada  Zapadna Nemačka „za doprinose elektronskoj strukturi i geometriji molekula, posebno slobodnih radikala” [77]
1972 Kristijan B. Anfinsen  Sjedinjene Američke Države „za rad na ribonukleazi” [78]
Stanford Mur „za doprinose razumevanju veze između hemijske strukture i katalitičke aktivnosti molekula ribonukleaze”
Vilijam Stajn
1973 Ernst Oto Fišer  Zapadna Nemačka „za rad na hemiji organometalnih jedinjenja” [79]
Džefri Vilkinson  Ujedinjeno Kraljevstvo
1974 Pol Dž. Flori  Sjedinjene Američke Države „za celokupni rad, i teoretski i eksperimentalni, na polju fizičke hemije makromolekula” [80]
1975 ser Džon Vorkap Kornfort  Australija Ujedinjeno Kraljevstvo „za rad na stereohemiji enzimski katalizovanih reakcija” [81]
Vladimir Prelog  SFRJ Švajcarska „za istraživanja stereohemije organskih molekula i reakcija”
1976 Vilijam Nan Lipskom  Sjedinjene Američke Države „za istraživanja strukture borana” [82]
1977 Ilja Prigogin  Belgija „za doprinose neravnotežnoj termodinamici” [83]
1978 Piter D. Mičel  Ujedinjeno Kraljevstvo „za formulaciju hemiosmotske teorije” [84]
1979 Herbert Si Braun  Sjedinjene Američke Države „za razvoj korišćenja jedinjenja koja sadrže bor i fosfor, kao reagenasa u organskoj sintezi” [85]
Džordž Vitig  Nemačka

1980-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada za hemiju, 1980-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1980 Pol Berg  Sjedinjene Američke Države „za celokupna istraživanja biohemije nukleinskih kiselina, sa posebnom pažnjom na rekombinantnu-DNK” [86]
Walter Gilbert Volter Gilbert „za doprinose u vezi sa određivanjem sekvence baza u nukleinskim kiselinama”
Frederick Sanger Frederik Sanger  Ujedinjeno Kraljevstvo
1981 Keniči Fukui  Japan „za teorije u vezi sa tokom hemijskih reakcija” [87]
Roald Hofman  Sjedinjene Američke Države  Poljska
1982 Aron Klug  Ujedinjeno Kraljevstvo „za razvoj kristalografske elektronske mikroskopije” [88]
1983 Henri Taub  Sjedinjene Američke Države „za istraživanje mehanizama reakcija sa prenosom elektrona” [89]
1984 Robert Brus Merifild  Sjedinjene Američke Države „za razvoj metodologije za hemijsku sintezu na čvrstoj podlozi” [90]
1985 Herbert A. Hauptman  Sjedinjene Američke Države „za dostignuća u razvoju direktnih metoda za određivanje kristalnih struktura” [91]
Džerom Karl
1986 Dudley R. Herschbach Dadli R. Heršbak  Sjedinjene Američke Države „za doprinose u vezi sa dinamikom hemijskih elementarnih procesa” [92]
Juan T. Li  Sjedinjene Američke Države  Republika Kina
Džon K. Polanji  Kanada Mađarska
1987 Donald Dž. Kram  Sjedinjene Američke Države „za razvoj i korišćenje molekula sa strukturno specifičnim interakcijama velike selektivnosti” [93]
Žan-Mari Len  Francuska
Čarls Dž. Pedersen  Sjedinjene Američke Države
1988 Johan Dajzenhofer  Zapadna Nemačka „za određivanje trodimenzionalne strukture fotosinteznog reakcionog centra” [94]
Robert Huber Robert Huber
Hartmut Mihel
1989 Sidni Altman  Kanada Sjedinjene Američke Države „za otkriće katalitičkih svojstava RNK” [95]
Thomas R. Cech Tomas R. Ček  Sjedinjene Američke Države

1990-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada iz hemije, 1990-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1990 Elajas Džejms Kori  Sjedinjene Američke Države „za razvoj teorije i metodologije organske sinteze” [96]
1991 Richard R. Ernst Rihard R. Ernst  Švajcarska „za doprinose razvoju nuklearno magnetno rezonantne (NMR) spektroskopije visokog razlaganja” [97]
1992 Rudolf A. Markus  Sjedinjene Američke Države Kanada „za doprinose teoriji reakcija prenosa elektrona u hemijskim sistemima” [98]
1993 Kari B. Malis  Sjedinjene Američke Države „za doprinos razvoju polimerazne lančane reakcije” [99]
Majkl Smit  Kanada „za doprinos razvoju mutageneze zasnovane na oligonukleotidima i njenom razvoju za ispitivanje proteina”
1994 Džordž A. Ola  Sjedinjene Američke Države Mađarska „za doprinos hemiji ugljeničnog katjona” [100]
1995 Paul J. Krucen  Holandija „za rad na atmosferskoj hemiji, posebno u vezi sa stvaranjem i razgradnjom ozona” [101]
Mario H. Molina  Meksiko
F. Šervud Rouland  Sjedinjene Američke Države
1996 Robert Kerl  Sjedinjene Američke Države „za otkriće fulerena” [102]
ser Harold Kroto  Ujedinjeno Kraljevstvo
Ričard Smoli  Sjedinjene Američke Države
1997 Pol D. Bojer  Sjedinjene Američke Države „za rasvetljavanje enzimskih mehanizama u sintezi adenozin trifosfata” [103]
Džon E. Voker  Ujedinjeno Kraljevstvo
Jens K. Skou  Danska „za otkriće jon transportnog enzima, Na+K±ATRaza”
1998 Walter Kohn Volter Kon  Sjedinjene Američke Države „za razvoj funkcionalne teorije gustina” [104]
John Anthony Pople Džon A. Popl  Ujedinjeno Kraljevstvo „za razvoj računarskih metoda u kvantnoj hemiji”
1999 Ahmed Zevail  Sjedinjene Američke Države Egipat „za istraživanja prelaznih stanja hemijskih reakcija pomoću femtosekundne spektroskopije” [105]

2000-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada za hemiju, 2000-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
2000 Alan Dž. Higer  Sjedinjene Američke Države „za otkriće i razvoj provodnih polimera” [106]
Alan Dž. Makdajarmid  Sjedinjene Američke Države Novi Zeland
Hideki Širakava  Japan
2001 Vilijam S. Nouls  Sjedinjene Američke Države „za rad na hiralno katalizovanim hidrogenacionim reakcijama” [107]
Ryōji Noyori Rjodži Nojori  Japan
K. Bari Šarples  Sjedinjene Američke Države „za rad na hiralno katalizovanim oksidativnim reakcijama”
2002 John B. Fenn Džon B. Fen  Sjedinjene Američke Države „za razvoj metode mekane desorpcione jonizacije za maseno-spektrometrijsku analizu bioloških makromolekula” [108]
Koiči Tanaka  Japan
Kurt Wüthrich Kurt Vitrih  Švajcarska „za razvoj nuklearno magnetno rezonantne spektroskopije za određivanje trodimenzionalne strukture bioloških makromolekula u rastvoru”
2003 Piter Agri  Sjedinjene Američke Države „za pronalazak kanala vode u ćelijskim membranama” [109]
Roderick MacKinnon Roderik Makinon „za strukturna i menanistička ispitivanja jonskih kanala u ćelijskim membranama”
2004 Aron Čihanover  Izrael „za otkriće ubikvitinom posredovane razgradnje proteina” [110]
Avram Herško
Irvin Rouz  Sjedinjene Američke Države
2005 Iv Šoven  Francuska „za razvoj metode metateze u organskoj sintezi” [111]
Robert Grubbs Robert Grabs  Sjedinjene Američke Države
Ričard Šrok
2006 Rodžer D. Kornberg  Sjedinjene Američke Države „za istraživanje molekularne osnove eukariotske transkripcije” [112]
2007 Gerhard Ertl  Nemačka „za istraživanje hemijskih procesa na čvrstim površinama” [113]
2008 Osamu Šimomura  Japan „za otkriće i razvoj zelenog fluorescentnog proteina” [114]
Martin Čalfi  Sjedinjene Američke Države
Rodžer Čen
2009 Venkatraman Ramakrišnan  Sjedinjene Američke Države

 Indija  Ujedinjeno Kraljevstvo

„za studije strukture i funkcije ribozoma” [115]
Tomas Stajc  Sjedinjene Američke Države
Ada Jonat  Izrael

2010-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada za hemiju, 2010-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
2010 Ričard Hek  Sjedinjene Američke Države „zbog rada na stvaranju novih organskih jedinjenja uz korišćenje paladijuma kao katalizatora” [116]
Ej-iči Negiši  Japan
Akira Suzuki
2011 Danijel Šehtman  Izrael „za otkriće kvazikristala” [117]
2012 Robert Lefkovic  Sjedinjene Američke Države „za proučavanje G protein spregnutih receptora” [118]
Brajan Kobilka
2013 Martin Karplus  Sjedinjene Američke Države Austrija „za rad na razvoju modela kompleksnih hemijskih sistema” [119]
Majkl Levit  Sjedinjene Američke Države

 Ujedinjeno Kraljevstvo  Izrael

Arijeh Varšel  Sjedinjene Američke Države Izrael
2014 Erik Becig  Sjedinjene Američke Države „za unapređenje rezolucije modernih mikroskopa” [120]
Štefan Hel  Nemačka

 Rumunija

Vilijam Merner  Sjedinjene Američke Države
2015 Tomas Lindal  Švedska Ujedinjeno Kraljevstvo „za mehanističke studije o obnovi DNK” [121]
Pol Modrič  Sjedinjene Američke Države
Aziz Sandžar  Sjedinjene Američke Države Turska
2016 Žan-Pjer Sovaž  Francuska „za dizajn i sintezu molekularnih mašina” [122]
Frejzer Stodart  Ujedinjeno Kraljevstvo Sjedinjene Američke Države
Ben Feringa  Holandija
2017 Žak Diboše  Švajcarska „za razvoj krioelektronske mikroskopije za visokorezolucijsko određivanje strukture biomolekula u jedinjenju” [123]
Joahim Frank  Nemačka Sjedinjene Američke Države
Ričard Henderson  Ujedinjeno Kraljevstvo
2018 Frensis Arnold  Sjedinjene Američke Države „za istraživanja vezana za izmenu svojstava proteina kako bi se koristili u terapeutske i industrijske svrhe” [124]
Džordž Smit
Greg Vinter  Ujedinjeno Kraljevstvo
2019 Džon B. Gudinaf  Sjedinjene Američke Države „za razvoj litijum-jonskih baterija” [125]
M. Stenli Vitingam  Ujedinjeno Kraljevstvo
 Sjedinjene Američke Države

Akira Jošino  Japan

2020-e[uredi | uredi izvor]

Nobelova nagrada za hemiju, 2010-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
2020 Emanuel Šarpentje  Francuska „za razvoj metode za uređivanje genoma” [126]
Dženifer Dudna  SAD
2021 Benjamin List  Nemačka „za razvoj asimetrične organokatalize” [127]
Dejvid Makmilan  Ujedinjeno Kraljevstvo Sjedinjene Američke Države
2022 Karolin Bertoci  Sjedinjene Američke Države
 „za razvoj klik hemije i bioortogonalne hemije” [128]
Morten Meldal  Danska
Karl Bari Šarples  Sjedinjene Američke Države
2023 Mungi Bavendi  Sjedinjene Američke Države „za otkrivanje i sintezu kvantnih tačaka” [129]
Luis Brus  Sjedinjene Američke Države
Aleksej Ekimov  Sjedinjene Američke Države
 Rusija

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „The Nobel Prize”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  2. ^ „The Nobel Prize in Chemistry: Tje Development of Modern Chemistry”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 4. 02. 2019. 
  3. ^ „Nobel Laureates Facts”. web.archive.org. 2. 02. 2007. Arhivirano iz originala 02. 02. 2007. g. Pristupljeno 4. 02. 2019. 
  4. ^ „Women Nobel Laureates”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  5. ^ „Facts on the Nobel Prize in Chemistry”. nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  6. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1914”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 4. 02. 2019. 
  7. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1918”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 4. 02. 2019. 
  8. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1920”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 4. 02. 2019. 
  9. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1921”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 4. 02. 2019. 
  10. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1925”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 4. 02. 2019. 
  11. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1927”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 4. 02. 2019. 
  12. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1938”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 4. 02. 2019. 
  13. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1943”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 4. 02. 2019. 
  14. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1944”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 4. 02. 2019. 
  15. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1901”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  16. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1902”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  17. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1903”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  18. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1904”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  19. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1905”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  20. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1906”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  21. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1907”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  22. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1908”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  23. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1909”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  24. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1910”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  25. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1911”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  26. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1912”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  27. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1913”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  28. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1914”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  29. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1915”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  30. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1918”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  31. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1920”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  32. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1921”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  33. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1922”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  34. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1923”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  35. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1925”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  36. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1926”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  37. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1927”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  38. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1928”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  39. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1929”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  40. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1930”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  41. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1931”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  42. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1932”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  43. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1934”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  44. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1935”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  45. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1936”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  46. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1937”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  47. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1938”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  48. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1939”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  49. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1943”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  50. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1944”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  51. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1945”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  52. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1946”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  53. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1947”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  54. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1948”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  55. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1949”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  56. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1950”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  57. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1951”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  58. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1952”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  59. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1953”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  60. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1954”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  61. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1955”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  62. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1956”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  63. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1957”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  64. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1958”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  65. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1959”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  66. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1960”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  67. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1961”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  68. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1962”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  69. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1963”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  70. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1964”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  71. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1965”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  72. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1966”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  73. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1967”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  74. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1968”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  75. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1969”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  76. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1970”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  77. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1971”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  78. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1972”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  79. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1973”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  80. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1974”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  81. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1975”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  82. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1976”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  83. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1977”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  84. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1978”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  85. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1979”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  86. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1980”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  87. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1981”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  88. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1982”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  89. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1983”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  90. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1984”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  91. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1985”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  92. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1986”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  93. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1987”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  94. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1988”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  95. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1989”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  96. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1990”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  97. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1991”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  98. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1992”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  99. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1993”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  100. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1994”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  101. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1995”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  102. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1996”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  103. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1997”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  104. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1998”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  105. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 1999”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  106. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 2000”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  107. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 2001”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  108. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 2002”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  109. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 2003”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  110. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 2004”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  111. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 2005”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  112. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 2006”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  113. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 2007”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  114. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 2008”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  115. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 2009”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  116. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 2010”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  117. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 2011”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  118. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 2012”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  119. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 2013”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  120. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 2014”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  121. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 2015”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  122. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 2016”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  123. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 2017”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  124. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 2018”. Nobelprize.org. Pristupljeno 4. 2. 2019. 
  125. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 2019”. Nobelprize.org. Pristupljeno 9. 10. 2019. 
  126. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 2020”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 6. 10. 2021. 
  127. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 2021”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 6. 10. 2021. 
  128. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 2022”. Nobelprize.org. Pristupljeno 5. 10. 2022. 
  129. ^ „The Nobel Prize in Chemistry 2023”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 7. 10. 2023. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Spisak dobitnika Nobelove nagrade za hemiju na Vikimedijinoj ostavi.

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Списак_добитника_Нобелове_награде_за_хемију&oldid=27734610”