Spisak premijera Kanade

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Kanadski premijeri tokom prvog veka trajanja funkcije

Premijer Kanade je državni zvaničnik koji službuje kao prvi ministar krune, predsedavajući Kabineta, a samim tim i šef vlade Kanade. Dvadeset troje osoba je obavljalo dužnost premijera, završno sa 2023. godinom. Zvanično, premijera imenuje generalni guverner Kanade, ali po ustavnoj konvenciji, premijer mora ostvariti političku podršku Donjeg doma Kanade. Inače, ovo je vođa poslaničkog kluba sa najvećim brojem mesta u domu. Ali ako tom lideru nedostaje podrška većine, generalni guverner može da imenuje drugog lidera koji ima tu podršku ili može da raspusti parlament i raspiše nove izbore. Prema ustavnoj konvenciji, premijeru pripada mesto u parlamentu, a od početka 20. veka precizirano je da se to odnosi na Donji dom.[1]

Funkcija nije navedena ni u jednom od dokumenata koji čine pisani deo Ustava Kanade; izvršna vlast je formalno poverena suverenu i vrši se u njegovo ime od strane generalnog guvernera. Mandat premijera je deo kanadske ustavne konvencije. Kancelarija je napravljena po uzoru na onu koja je postojala u Ujedinjenom Kraljevstvu u to vreme. Vikont Monk je 24. maja 1867. godine zatražio Džonu A. Makdonaldu da formira prvu vladu Kanadske konfederacije. Prvi kabinet je stupio na dužnost 1. jula 1867. godine.

Termin[uredi | uredi izvor]

Početak premijerskog mandata određen je datumom polaganja zakletve za vođenje ministarstva kojim rukovodi premijer, jer nije neophodno zvanično polaganje premijerske zakletve.[2] Međutim, od 1957. godine, novi premijer je polagao zakletvu ta premijera.[2] Pre 1920. godine, ostavke premijera je odmah prihvatao generalni guverner, a poslednji dan trajanja vlade bio je datum njegove smrti ili datum ostavke.[2] Od 1920. godine, odlazeći premijer je formalno podnosio ostavku kada je nova vlada bila spremna za formiranje.[2] Interpretation Act iz 1967. kaže da „kada imenovanje stupi na snagu ili prestaje određenog dana, smatra se da je to imenovanje stupilo na snagu ili da je prestalo nakon isteka prethodnog dana“.[2] Dakle, iako odlazeći premijer formalno podnosi ostavku samo nekoliko sati pre nego što novo ministarstvo položi zakletvu, oba tokom dana, ministarstva se faktički menjaju u ponoć prethodne noći. Neki izvori, uključujući i kanadski parlament, primenjuju ovu konvenciju još od 1917. g.[3] Dva premijera su umrla na dužnosti: Džon A. Makdonald (1867–1873, 1878–1891) i Džon Tompson (1892–1894), obojica prirodnom smrću. Svi ostali su dali ostavke, bilo nakon poraza na izborima ili nakon penzionisanja.

Premijeri[uredi | uredi izvor]

Kanadski običaj je da se računa po pojedincima koji su bili premijer, a ne po premijerskim mandatima.[4] Od Konfederacije, generalni guverner je „pozvao“ 23 premijera da formiraju 29 kanadskih ministarstava.[4]

Spisak premijera Kanade
Broj Slika Ime Mandat: Od Do Stranka Kabinet Ref.
1 Džon A. Makdonald
(1815–1891)
  1. jul 1867.
 5. novembar 1873. Liberalno-konzervativna partija 1. [5][6]
2 Aleksandar Makenzi
(1822–1892) 		7. septembar 1873. 8. oktobar 1878. Liberalna partija Kanade 2. [7][8]
_

2 od 2

Džon A. Makdonald
(1815–1891) 		17. oktobar 1878. 6. jun 1891. Liberalno-konzervativna partija 3. [9][10]
3 Džon Abot
(1821–1893) 		16. jun 1891. 24. novembar 1892. Liberalno-konzervativna partija 4. [11][12]
4 Džon Tompson
(1845–1894) 		5. decembar 1892. 12. novembar 1894. Liberalno-konzervativna partija 5. [13][14]
5 Makenzi Bouel
(1823–1917) 		21. decembar 1894. 27. april 1896. Konzervativna partija Kanade 6. [15][16]
6 Čarls Taper
(1821–1915)
  1. maj 1896.
 8. jul 1896. Konzervativna partija Kanade 7. [17][18]
7 Vilfrid Lorije
(1841–1919) 		11. jul 1896. 6. oktobar 1911. Liberalna partija Kanade 8. [19][20]
8 Robert Borden
(1854–1937) 		10. oktobar 1911. 10. jul 1920. Junionistička partija 9. (1911–17)

10. (1917–20)

[21][22]
9

1 od 2

Artur Mejen
(1874–1960) 		10. jul 1920. 29. decembar 1921. Konzervativna partija Kanade 11. [23][24]
10

1 od 3

Vilijam Lion Makenzi King
(1874–1950) 		29. decembar 1921. 28. jun 1926. Liberalna partija Kanade 12. [25][26]
_

2 od 2

Artur Mejen
(1874–1960) 		29. jun 1926. 25. septembar 1926. Konzervativna partija Kanade 13. [23][27]
_

2 od 3

Vilijam Lion Makenzi King
(1874–1950) 		25. septembar 1926. 7. avgust 1930. Konzervativna partija Kanade 14. [25][28]
11 R. B. Benet
(1870–1947) 		7. avgust 1930. 23. oktobar 1935. Konzervativna partija Kanade 15. [29][30]
_

3 od 3

Vilijam Lion Makenzi King
(1874–1950) 		23. oktobar 1935. 15. novembar 1948. Liberalna partija Kanade 16. [25][31]
12 Luis Sent. Loran
(1882–1973) 		15. novembar 1948. 21. jun 1957. Liberalna partija Kanade 17. [32][33]
13 Džon Difenbejker
(1895–1979) 		21. jun 1957. 22. april 1963. Napredno konzervativna partija Kanade 18. [34][35]
14 Lester Pirson
(1897–1972) 		22. april 1963. 20. april 1968. Liberalna partija Kanade 19. [36][37]
15

1 od 2

Pjer Trido
(1919–2000) 		20. april 1968. 4. jun 1979. Liberalna partija Kanade 20. [38]
16 Džo Klark
(r. 1939) 		4. jun 1979. 3. mart 1980. Napredno konzervativna partija Kanade 21. [39]
_

2 od 2

Pjer Trido
(1919–2000) 		3. mart 1980. 30. jun 1984. Liberalna partija Kanade 22. [38]
17 Džon Tarner
(1929–2020) 		30. jun 1984. 17. septembar 1984. Liberalna partija Kanade 23. [40]
18 Brajan Malruni
(rođen 1939) 		17. septembar 1984. 25. jun 1993. Napredno konzervativna partija Kanade 24. [41]
19 Kim Kembel
(r. 1947) 		25. jun 1993. 4. novembar 1993. Napredno konzervativna partija Kanade 25. [42]
20 Žan Kretjen
(r. 1934) 		4. novembar 1993. 12. decembar 2003. Liberalna partija Kanade 26. [43]
21 Pol Martin
(r. 1938) 		12. decembar 2003. 6. februar 2006. Liberalna partija Kanade 27. [41]
22 Stiven Harper
(r. 1959) 		6. februar 2006. 4. novembar 2015. Konzervativna partija Kanade 28. [44]
23 Džastin Trudo
(r. 1971) 		4. novembar 2015. Trenutno na vlasti Liberalna partija Kanade 29. [45]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Forsey, Eugene (2005), How Canadians Govern Themselves (PDF) (6 izd.), Ottawa: Queen's Printer for Canada, str. 38, ISBN 0-662-39689-8, Arhivirano iz originala (PDF) 29. 12. 2009. g., Pristupljeno 24. 3. 2011 
  2. ^ a b v g d „Guide to Canadian Ministries since Confederation: Life of a Ministry”. Government of Canada Privy Council Office. 14. 10. 2009. Arhivirano iz originala 15. 3. 2012. g. Pristupljeno 24. 3. 2011. 
  3. ^ a b „Prime Ministers of Canada”. Library of the Canadian Parliament. Pristupljeno 2023-02-26. 
  4. ^ „Guide to Canadian Ministries since Confederation”. Privy Council Office. 14. 10. 2009. Arhivirano iz originala 17. 11. 2015. g. Pristupljeno 24. 3. 2011. 
  5. ^ „Guide to Canadian Ministries since Confederation”. Privy Council Office. 14. 10. 2009. Arhivirano iz originala 21. 1. 2017. g. Pristupljeno 24. 3. 2011. 
  6. ^ „PARLINFO – Parliamentarian File – Federal Experience – MACKENZIE, The Hon. Alexander, P.C.”. Parliament of Canada. Pristupljeno 26. 6. 2011. 
  7. ^ „Guide to Canadian Ministries since Confederation”. Privy Council Office. 14. 10. 2009. Arhivirano iz originala 1. 5. 2017. g. Pristupljeno 24. 3. 2011. 
  8. ^ „PARLINFO – Parliamentarian File – Federal Experience – MACDONALD, The Right Hon. Sir John Alexander, P.C., G.C.B., Q.C., D.C.L., LL.D.”. Parliament of Canada. Pristupljeno 26. 6. 2011. 
  9. ^ „Guide to Canadian Ministries since Confederation”. Privy Council Office. 14. 10. 2009. Arhivirano iz originala 30. 1. 2017. g. Pristupljeno 24. 3. 2011. 
  10. ^ „PARLINFO – Parliamentarian File – Federal Experience – ABBOTT, The Hon. Sir John Joseph Caldwell, P.C., Q.C., K.C.M.G., B.C.L., D.C.L.”. Parliament of Canada. Pristupljeno 26. 6. 2011. 
  11. ^ „Guide to Canadian Ministries since Confederation”. Privy Council Office. 14. 10. 2009. Arhivirano iz originala 1. 5. 2017. g. Pristupljeno 24. 3. 2011. 
  12. ^ „PARLINFO – Parliamentarian File – Federal Experience – THOMPSON, The Right Hon. Sir John Sparrow David, P.C., K.C.M.G., Q.C.”. Parliament of Canada. Pristupljeno 26. 6. 2011. 
  13. ^ „Guide to Canadian Ministries since Confederation”. Privy Council Office. 14. 10. 2009. Arhivirano iz originala 1. 5. 2017. g. Pristupljeno 24. 3. 2011. 
  14. ^ „PARLINFO – Parliamentarian File – Federal Experience – BOWELL, The Hon. Sir Mackenzie, P.C., K.C.M.G.”. Parliament of Canada. Pristupljeno 26. 6. 2011. 
  15. ^ „Guide to Canadian Ministries since Confederation”. Privy Council Office. 14. 10. 2009. Arhivirano iz originala 18. 1. 2017. g. Pristupljeno 24. 3. 2011. 
  16. ^ „PARLINFO – Parliamentarian File – Federal Experience – TUPPER, The Right Hon. Sir Charles, P.C., G.C.M.G., K.C.M.G., C.B., D.C.L., LL.D., M.D.”. Parliament of Canada. 30. 10. 1915. Pristupljeno 26. 6. 2011. 
  17. ^ „Guide to Canadian Ministries since Confederation”. Privy Council Office. 14. 10. 2009. Arhivirano iz originala 1. 5. 2017. g. Pristupljeno 24. 3. 2011. 
  18. ^ „PARLINFO – Parliamentarian File – Federal Experience – LAURIER, The Right Hon. Sir Wilfrid, P.C., G.C.M.G., K.C., B.C.L., D.C.L., LL.D., Litt.D.”. Parliament of Canada. Pristupljeno 26. 6. 2011. 
  19. ^ „Guide to Canadian Ministries since Confederation”. Privy Council Office. 14. 10. 2009. Arhivirano iz originala 1. 5. 2017. g. Pristupljeno 24. 3. 2011. 
  20. ^ „PARLINFO – Parliamentarian File – Federal Experience – BORDEN, The Right Hon. Sir Robert Laird, P.C., G.C.M.G., K.C., D.C.L., LL.D.”. Parliament of Canada. Pristupljeno 26. 6. 2011. 
  21. ^ „Guide to Canadian Ministries since Confederation”. Privy Council Office. 14. 10. 2009. Arhivirano iz originala 1. 5. 2017. g. Pristupljeno 24. 3. 2011. 
  22. ^ a b „PARLINFO – Parliamentarian File – Federal Experience – MEIGHEN, The Right Hon. Arthur, P.C., Q.C., B.A., LL.D.”. Parliament of Canada. Pristupljeno 26. 6. 2011. 
  23. ^ „Guide to Canadian Ministries since Confederation”. Privy Council Office. 14. 10. 2009. Arhivirano iz originala 1. 5. 2017. g. Pristupljeno 24. 3. 2011. 
  24. ^ a b v „PARLINFO – Parliamentarian File – Federal Experience – KING, The Right Hon. William Lyon Mackenzie, P.C., O.M., C.M.G., B.A., M.A., A.M., LL.B., Ph.D.”. Parliament of Canada. Pristupljeno 26. 6. 2011. 
  25. ^ „Guide to Canadian Ministries since Confederation”. Privy Council Office. 14. 10. 2009. Arhivirano iz originala 1. 5. 2017. g. Pristupljeno 24. 3. 2011. 
  26. ^ „Guide to Canadian Ministries since Confederation”. Privy Council Office. 14. 10. 2009. Arhivirano iz originala 1. 5. 2017. g. Pristupljeno 24. 3. 2011. 
  27. ^ „Guide to Canadian Ministries since Confederation”. Privy Council Office. 14. 10. 2009. Arhivirano iz originala 1. 5. 2017. g. Pristupljeno 24. 3. 2011. 
  28. ^ „PARLINFO – Parliamentarian File – Federal Experience – BENNETT, The Right Hon. Richard Bedford, P.C., K.C., K.G.St.J., LL.B.”. Parliament of Canada. Pristupljeno 26. 6. 2011. 
  29. ^ „Guide to Canadian Ministries since Confederation”. Privy Council Office. 14. 10. 2009. Arhivirano iz originala 1. 5. 2017. g. Pristupljeno 24. 3. 2011. 
  30. ^ „Guide to Canadian Ministries since Confederation”. Privy Council Office. 14. 10. 2009. Arhivirano iz originala 1. 5. 2017. g. Pristupljeno 24. 3. 2011. 
  31. ^ „PARLINFO – Parliamentarian File – Federal Experience – ST-LAURENT, The Right Hon. Louis Stephen, P.C., C.C., Q.C., B.A., LL.L., LL.D., D.C.L.”. Parliament of Canada. Pristupljeno 26. 6. 2011. 
  32. ^ „Guide to Canadian Ministries since Confederation”. Privy Council Office. 14. 10. 2009. Arhivirano iz originala 1. 5. 2017. g. Pristupljeno 24. 3. 2011. 
  33. ^ „PARLINFO – Parliamentarian File – Federal Experience – DIEFENBAKER, The Right Hon. John George, C.H., P.C., Q.C., B.A., M.A., LL.B., LL.D., D.C.L., F.R.S.C., F.R.S.A., D.Litt., D.S.L.”. Parliament of Canada. Pristupljeno 26. 6. 2011. 
  34. ^ „Guide to Canadian Ministries since Confederation”. Privy Council Office. 14. 10. 2009. Arhivirano iz originala 1. 5. 2017. g. Pristupljeno 24. 3. 2011. 
  35. ^ „PARLINFO – Parliamentarian File – Federal Experience – PEARSON, The Right Hon. Lester Bowles, P.C., C.C., O.M., O.B.E., B.A., M.A., LL.D.”. Parliament of Canada. Pristupljeno 26. 6. 2011. 
  36. ^ „Guide to Canadian Ministries since Confederation”. Privy Council Office. 14. 10. 2009. Arhivirano iz originala 1. 5. 2017. g. Pristupljeno 24. 3. 2011. 
  37. ^ a b „PARLINFO – Parliamentarian File – Federal Experience – TRUDEAU, The Right Hon. Pierre Elliott, P.C., C.C., C.H., Q.C., M.A., LL.L., LL.D., F.R.S.C.”. Parliament of Canada. Pristupljeno 26. 6. 2011. 
  38. ^ „PARLINFO – Parliamentarian File – Federal Experience – CLARK, The Right Hon. Charles Joseph, P.C., C.C., A.O.E., B.A., M.A., LL.D.”. Parliament of Canada. Pristupljeno 26. 6. 2011. 
  39. ^ „PARLINFO – Parliamentarian File – Federal Experience – TURNER, The Right Hon. John Napier, P.C., C.C., Q.C., M.A., LL.D.”. Parliament of Canada. Pristupljeno 26. 6. 2011. 
  40. ^ a b „PARLINFO – Parliamentarian File – Federal Experience – MULRONEY, The Right Hon. Martin Brian, P.C., C.C., G.O.Q., B.A., LL.L.”. Parliament of Canada. Pristupljeno 26. 6. 2011. 
  41. ^ „PARLINFO – Parliamentarian File – Federal Experience – CAMPBELL, The Right Hon. A. Kim, P.C., C.C., Q.C., B.A., LL.B., LL.D.”. Parliament of Canada. Pristupljeno 26. 6. 2011. 
  42. ^ „PARLINFO – Parliamentarian File – Federal Experience – CHRÉTIEN, The Right Hon. Joseph Jacques Jean, P.C., C.C., O.M., Q.C., B.A., LL.L., LL.D.”. Parliament of Canada. Pristupljeno 26. 6. 2011. 
  43. ^ „PARLINFO – Parliamentarian File – Contact Information – HARPER, The Right Hon. Stephen, P.C., B.A., M.A.”. Parliament of Canada. Pristupljeno 26. 6. 2011. 
  44. ^ „PARLINFO – Parliamentarian File – Contact Information – TRUDEAU, The Right Hon. Justin, P.C., B.A., B.Ed.”. Parliament of Canada. Pristupljeno 4. 11. 2015. 

Dodatna literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Списак_премијера_Канаде&oldid=27626213”