Spomenik bratstva i jedinstva
Spomenik bratstva i jedinstva,[1] poznat i kao Spomenik Revolucije, je posvećen palim borcima NOB-a u Drugom svetskom ratu. Podignut je na centralnom Trgu bratstva i jedinstva u Prištini 1961. godine po idejnom rešenju vajara Miodraga Živkovića.[2]
Spomenik se nalazio na Trgu bratstva i jedinstva koje je trg nosio od izgradnje 1961. godine do rata na Kosovu i Metohiji 1999. godine. Posle NATO bombardovanja Jugoslavije, lokalno albansko stanovništvo tokom 2000. ili 2001. godine menja trgu ime u Trg Adema Jašarija, kojem je postavljen spomenik kao nacionalnom heroju.[3]
Izgled[uredi | uredi izvor]
Po raspisanom nacionalnom konkursu 1959. godine, spomenik je postavljen 1961. godine. U sklopu spomenika se nalazi obelisk, visine 22 metra, sa tri stuba koji se otvaraju kao buket i skulpture koja oslikava osmoro partizanskih figura koje su smeštene deset metara ispred obeliska. Tu se prvobitno nalazila fontana na drugoj strani obeliska, suprotno od partizanskih figura, iako je ovo nestalo kao deo izmena sedamdesetih godina. Obelisk, skulpture i fontana su činili jedinstvenu celinu sa trgom.
Pokušaji rušenja[uredi | uredi izvor]
Odnos doživela je reakciju u vidu rušenja spomenika iz socijalističkih vremena, uključujući memorijale Narodno-oslobodilačke borbe. Posle dolaska KFOR-a na Kosovo i Metohiju, postavljan je dinamit kako bi se spomenik oštetio. Godine 2010. administracija Republike Kosovo[a] takođe je pokušala da sruši spomenik. Plan je obuhvatio izgradnju podzemnog parkirališta i podizanje statue Ademu Jašariju, mada se ovaj projekat nije realizovao.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Republika Kosovo (alb. Republika e Kosovës) jednostrano je proglašena država na teritoriji Republike Srbije, protivno Ustavu Srbije i Rezoluciji 1244 Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija. Prema Rezoluciji 1244, cela teritorija Kosova i Metohije, pravno gledano, nalazi se u sastavu Srbije dok ne bude postignuto konačno rešenje. Srbija ne priznaje jednostrano otcepljenje, po međunarodnom pravu, njene teritorije, preciznije autonomne pokrajine pod privremenom upravom Ujedinjenih nacija (UNMIK). Vlada sa sedištem u Prištini ima defakto vlast nad većinom teritorije, dok pojedine strukture Srbije funkcionišu na severu i u srpskim enklavama.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Skulpture-srbija.com Is For Sale”. Arhivirano iz originala 28. 02. 2017. g. Pristupljeno 24. 07. 2017.
- ^ „Spomenik bratstva i jedinstva (Spomenik NOB-u Naroda Kosova i Metohije), Priština”. Hronologija izlaganja skulpture u Srbiji (na jeziku: srpski). 1961-04-20. Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ Kosovo 2.0/Spomenik između bratstva i jedinstva i Adema Jašarija[mrtva veza]
