Uglješa Vlatković
Uglješa Vlatković (rođen oko 1359, umro posle 1427) bio je srpski velikaš sa kraja XIV i početka XV veka, koji je imao titulu kesara i vladao oblašću oko Inogošta (Surdulice), Vranja i Preševa.
Njegov deda, knez Paskač i njegov otac, sevastokrator Vlatko, bili su velikaši Dušana Silnog, koji su vladali tim predelima, oko današnje granice između Republike Srbije i Republike Makedonije, uključujući i župu Slavište. Njihova zadužbina je manastir Psača sa crkvom svetog Nikole, podignut oko 1354. godine, kod istoimenog sela, nedaleko od Krive Palanke. Njegov živopis potiče sa kraja sedme decenije XIV veka, a jedan od dečaka predstavljenih na ktitorskoj kompoziciji, mogao bi biti Uglješa.
Uglješa je još kao dečak dobio titulu kesara od cara Uroša[1], ali su ga, posle očeve smrti, iz većeg dela njegovih zemalja istisnuli njegovi susedi, braća Dejanovići[2][1]. On je, verovatno posle bitke na Rovinama 1395. godine i propasti države Dejanovića i Mrnjavčevića, uspeo da povrati očeve posede i priznao je vrhovnu vlast osmanskog sultana. Početkom XV veka, Uglješa je poklonio jednu crkvu svetogorskom manastiru Hilandaru.
Nije poznato da li je učestvovao u Angorskoj bici, ali se zna da se priključio, sa svojom vojskom, snagama koje je u septembru 1402. godine, Bajazitov sin Sulejman uputio u Srbiju. Njihov zadatak bio je da se pridruže snagama Brankovića i spreče povratak Stefana Lazarevića u zemlju. Nedaleko od manastira Gračanice na Kosovu kod Tripolja, došlo je 21. novembra do tzv. Gračaničke bitke, između Lazarevića i Brankovića. Kesar Uglješa je, kao deo osmanskih snaga, bio upoznat sa njihovim ratnim planom, o čijim detaljima je pre bitke izvestio Stefana Lazarevića[1]. Pored toga, on je na početku same bitke prešao Stefanovu stranu, tako da je svojim aktivnostima značajno doprineo pobedi Lazarevića. Kao nagradu za njegovo držanje, despot Stefan mu je potvrdio vlast nad oblastima koje je držao njegov otac i one su ušle u sastav Stefanove države.
Tokom narednih godina, Uglješa je bio veran vazal i saradnik Stefana Lazarevića, a sa svojim snagama je uz njega učestvovao i bici kod Kosmidiona 15.06., tokom osmanskog građanskog rata.Vizantijski izvori ga pominju kao deo srpske delegacije koja je pratila despota Stefana, tokom njegovog boravka u Carigradu, neposredno nakon bitke, na poziv vizantijskog cara Manojla II.
Njegove oblasti, kao rubne oblasti tadašnje Srbije prema osmanskim teritorijama našle su se na udaru Bajazitovog sina Muse, koji je 1412. godine preko Čemernika upao u državu Stefana Lazarevića. On je opustošio Vranje i napao Novo Brdo, a sam Uglješa se povukao i jedva spasao[1].
Posle Stefanove smrti 1427. godine, njegov biograf i saradnik Konstantin Filozof je prešao na dvor kesara Uglješe i na njemu je živeo neko vreme[1].
Uglješa je imao sina Stefana, koji preminuo oko 1400. godine i sahranjen je manastiru Ljubostinji[3].
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d Grupa autora (1982). Istorija srpskog naroda II. Beograd.
- ^ Šuica, Marko (2000). Nemirno doba srpskog srednjeg veka. Beograd. ISBN 86-355-0452-6.
- ^ Spasić, Dušan; Palavestra, Aleksandar; Mrđenović, Dušan (1991). Rodoslovne tablice i grbovi srpskih dinastija i vlastele (prema tablicama Alekse Ivića) (na jeziku: srpski) (2. izd.). Beograd: Bata. ISBN 978-86-7685-007-5. Pristupljeno 10. 10. 2023.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Grupa autora (1982). Istorija srpskog naroda II. Beograd.