Feliks Hofman (inženjer)
Feliks Hofman | |
|---|---|
 | |
| Puno ime | Feliks Hofman |
| Datum rođenja | 4. decembar 1830. |
| Mesto rođenja | Nova Moldava, Rumunija |
| Datum smrti | 17. februar 1914. (83 god.) |
| Mesto smrti | Bela Crkva, Srbija |
Feliks Hofman (nem. Felix Hofmann; 1830–1914), rudarski inženjer, zaslužan za otvaranje mnogih rudišta u Srbiji, akademik, bio je član Srpske Kraljevske Akademije, član Srpskog učenog društva, počasni član Srpske Akademije Nauka.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Feliks Hofman je rođen 1830. godine u gradu Nova Moldava u Rumuniji. Školovanje je završio na rudarskoj akademiji u Šemnicu. Potiče iz rudarske porodice, njegovi preci su bili rudari a neki čak i vlasnici rudnika u Banatu.
Prvi put dolazi u Srbiju 1856. godine kao mlad inženjer i posećuje rudnike Majdanpeka (Rudna glava, Crnajka i Kučajna).
Na poziv Kneza Mihaila doseljava se u Srbiju 1862. godine. Nakon zakupa državnih rudnika Kučajne na površini od 160 hektara na vremenski period od 50 godina, zapošljava rudare iz svog rodnog kraja. Nakon deset godina, napravio je uzoran rudnik, ognjište za odvajanje olova od plemenitih metala, topionicu cinka i olova, ali od njih nije imao nikakve koristi te stupa u državnu službu. U državnoj službi je bio 17 godina.
Od juna do avgusta 1874. godine Ministarstvo finansija angažuje Feliksa Hofmana da istraži ugljeni predeo na prostoru Senja, za potrebe pruge Beograd-Ćuprija-Niš.[1] Isti predeo istražuje i 1879. godine, gde mu pažnju privlače ostaci starog rudarstva (rudarski alat, lampe, metalni novac…) koje je našao. Naišao je i na rudu gvožđa sa 84% čistoće. Neke od primeraka izložio je na rudarskoj izložbi u Budimpešti 1885. godine. Godine 1889. na Pariskoj izložbi otkriva javnosti veliko nalazište rude bakra u Boru, nakon čega osniva Timočki rudarski sindikat Đorđa Vajferta.
Rudnik u Boru je otvoren 1903. godine, a za njegovo otvaranje zaslužni su Feliks Hofman koji je izvršio geološka istraživanja rude bakra, zatim Đorđe Vajfert (kao veliki industrijalac, između ostalog vlasnik pivare u Beogradu i Pančevu) kome je bio potreban ugalj a značajan je i tehnički doprinos inženjera Franje Šisteka.
Feliks Hofman je bio zaslužan za istraživanje i otvaranje mnogih rudišta u Srbiji:
- rudnik žive na Avali,
- ugljenokopi u Resavi i Melnici,
- rudišta na Blagojevom kamenu (rudnik zlata površine 410 hektara),
- rudište u okolini Luke i Tande,
- gvozdeno rudište u Crnajki,
- rudišta kamenog uglja između Mlave i Peka,
- rudišta uglja oko Miroča,
- davao je stručne savete na rudištu zlata na Deli Jovanu.
Feliks Horman je pronašao arheološko nalazište praistorijskog čoveka i prvi u Srbiji istraživao pećine. Prvo ispitivanje Lazareve pećine kod Zlota obavio je 1882. godine.[2][3] Pošto je predano zapisivao sva svoja zapažanja i istraživanja, objavio ih je u „Glasniku“ iste godine. Nakon sedam godina speleološka ispitivanja Zlotske pećine obavio je i Jovan Cvijić.
Feliks Hofman je objavio i monografiju o rudnim terenima u Srbiji, o Majdanpečkim rudnicima i Senjskom rudniku.
Bio je počasni član Srpskog učenog društva, redovan član Odbora za nauku i počasni član Srpske kraljevske akademije.[4]
Feliks Hofman je umro februara 1914. godine u Beloj Crkvi u Banatu, u 84. godini života.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ „Naslovna”. Senjski Rudnik. Arhivirano iz originala 14. 8. 2022. g. Pristupljeno 16. 12. 2022.
- ^ „Lazareva pećina”. Turisti. Arhivirano iz originala 7. 8. 2022. g. Pristupljeno 16. 12. 2022.
- ^ Kanic, Feliks (1985). Srbija zemlja i stanovništvo, druga knjiga. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 407.
- ^ „Feliks Hofman (Felix Hofmann)”. Srpska akademija nauka i umetnosti. Arhivirano iz originala 8. 3. 2022. g. Pristupljeno 21. 3. 2022.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
http://arhiva.glas-javnosti.rs/arhiva/2003/12/22/srpski/R03122104.shtml, pristupljeno 21.3.2022.
http://www.glasniksgd.rs/index.php/home/article/view/845/pdf, pristupljeno 21.3.2022.
https://muzejugljarstva.rs/znacajni-objekti/, pristupljeno 21.3.2022.
https://www.espreso.co.rs/vesti/drustvo/472793/borski-rudnik-pretrpeo-nekoliko-velikih-udaraca-kroz-istoriju-grad-se-razvijao-pod-njegovim-okriljem, pristupljeno 21.3.2022.
