Filmografija Andreja Tarkovskog

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Tarkovski na ruskoj poštanskoj marki iz 2007. godine

Filmografija Andreja Tarkovskog obuhvata studentske kratkometražne filmove, dugometražni dokumentarni film, igrane dugometražne filmove i napisane scenarije. Tarkovski je opisivan kao jedan od najboljih filmskih reditelja svih vremena.[1][2][3][4]

Andrej Tarkovski (1932 – 1986)[5] bio je sovjetski filmski reditelj, scenarista, pisac i teoretičar filma. Režirao je nekoliko studentskih filmova, korežirao dokumentarni film i napisao nekoliko scenarija, kako za svoje filmove, tako i za filmove drugih reditelja. Režirao je dve pozorišne predstave i jednu radio produkciju. Igrao je manje glumačke uloge u nekoliko filmova i napisao dve knjige o filmskom stvaralaštvu.[6][7]

Rođen u Sovjetskom Savezu, Tarkovski je započeo svoju karijeru na Državnom institutu za kinematografiju sa nekoliko studentskih filmova.[8] Godine 1956. režirao je Ubice, na osnovu pripovetke Ernesta Hemingveja kao literarnog podneska.[9]

Njegov prvi dugometražni film bio je Ivanovo detinjstvo iz 1961. godine, koji pojedinci smatraju njegovim najkonvencionalnijim filmom.[10] Godine 1972. režirao je naučnofantastični film Solaris, koji je bio odgovor na ono što je Tarkovski video kao lažnost filma Stenlija Kjubrika 2001: Odiseja u svemiru (1968).[11] Solaris je osvojio Gran pri na Filmskom festivalu u Kanu. Njegov sledeći film je bio Ogledalo (1975). Poslednji film Andreja Tarkovskog produciran u Sovjetskom Savezu, Stalker (1979) doneo mu je nagradu Ekumenskog žirija u Kanu.[12] Tarkovski je napustio Sovjetski Savez 1979. godine i režirao film Nostalgija i prateći dokumentarni film Putovanje u vremenu.[13] Na Filmskom festivalu u Kanu, Nostalgiji je dodeljena nagrada ekumenskog žirija, ali su sovjetske vlasti sprečile da film dobije Zlatnu palmu.[14] Svoj poslednji film Žrtvovanje (1986) snimao je u Švedskoj i uspeo je da dovrši snimanje neposredno pre smrti.[15][16] Film je Tarkovskom doneo drugi Gran pri na filmskom festivalu u Kanu.[17] Posthumno mu je dodeljena prestižna sovjetska Lenjinova nagrada.[18]

Filmografija[uredi | uredi izvor]

Godina Naslov Beleške Ref.
1956 Ubice studentski film

takođe i glumac

[19][20]
1959 Danas neće biti odsustva studentski film [21]
1960 Parni valjak i violina studentski film [22]
1962 Ivanovo detinjstvo dugometražni igrani film [23]
1966 Andrej Rubljov dugometražni igrani film [24]
1972 Solaris dugometražni igrani film [25]
1975 Ogledalo dugometražni igrani film [26]
1979 Stalker dugometražni igrani film [27][28]
1983 Nostalgija dugometražni igrani film [29][30]
1983 Putovanje u vremenu dokumentarni dokumentarni film [31]
1986 Žrtvovanje dugometražni igrani film [32]

Scenariji[uredi | uredi izvor]

Godina Izvorni naslov Koautor(i) Film
1968 Sergej Lazo Georgi Malarčuk Sergej Lazo[33][34]
1969 Odin šans iz tisači Leonid Kočarjan Jedna šansa u hiljadu[34]
1971 Konec atamana Andrej Končalovski i Eduard Tropinin Kraj poglavice[35]
1973 Lюtый Andrej Končalovski i Eduard Tropinin Svirepa linija[36]
1974 Terpkiй vinograd Ruben Oversepjan Gorko grožđe[37]
1979 Beregisь! zmej! Pazi, zmijo![38]

Nerealizovani scenariji[uredi | uredi izvor]

Godina Film Ref.
1975 Hofmaniana [39]
1978 Sardor [40]
1981 Veštica [40]

Recepcija kritike[uredi | uredi izvor]

Godina Film Roten tomejtouz Metakritik
1960 Parni valjak i violina 91% (11 recenzija)[41]
1962 Ivanovo detinjstvo 100% (24 recenzije)[42]
1966 Andrej Rubljov 95% (42 recenzije)[43]
1972 Solaris 92% (64 recenzije)[44] 90/100 (8 recenzija)[45]
1975 Ogledalo 100% (23 recenzije)[46] 80/100 (14 recenzija)[47]
1979 Stalker 100% (42 recenzije)[48]
1983 Nostalgija 87% (23 recenzije)[49]
1983 Putovanje u vremenu 76% (ocena publike)[50]
1986 Žrtvovanje 86% (42 recenzije)[51]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Bradshaw, Peter; Hans, Simran; Bray, Catherine; Leigh, Danny (2. 1. 2023). „If you watch only one film … the greatest movies by the greatest directors”. The Guardian. Pristupljeno 2. 1. 2023. 
  2. ^ Gray, Carmen (27. 10. 2015). „Where to begin with Andrei Tarkovsky”. British Film Institute. Pristupljeno 25. 12. 2022. 
  3. ^ „Andrei Tarkovsky named his favourite directors of all time”. faroutmagazine.co.uk (na jeziku: engleski). 2022-04-04. Pristupljeno 2023-01-02. 
  4. ^ Tarkovsky, Andrey; Hunter-Blair, Kitty (1989). Sculpting in Time: Reflections on the Cinema (na jeziku: engleski). University of Texas Press. ISBN 978-0-292-77624-1. 
  5. ^ Goodman, Walter (30. 12. 1986). „Andrei Tarkovsky, Director and Soviet Emigre, Dies at 54”. The New York Times. Arhivirano iz originala 16. 11. 2020. g. Pristupljeno 2. 1. 2023. 
  6. ^ „Sculpting in Time”. On Art and Aesthetics (na jeziku: engleski). 2016-12-04. Pristupljeno 2023-01-02. 
  7. ^ Time within Time (na jeziku: engleski). 
  8. ^ „Andrei Tarkovsky's Very First Films: Three Student Films, 1956-1960 | Open Culture” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-02. 
  9. ^ Jones, J.R. (30. 7. 2015). „How one Hemingway short story became three different movies”. Chicago Reader. Arhivirano iz originala 9. 8. 2020. g. Pristupljeno 2. 1. 2023. 
  10. ^ Rosenbaum, Jonathan (2002-09-01). „One Day in the Life of Andre Arsenevich”. Chicago Reader. Arhivirano iz originala 22. 9. 2008. g. Pristupljeno 2. 1. 2023. 
  11. ^ Shave, Nick (1. 5. 2020). „I've never seen … Solaris”. Arhivirano iz originala 7. 7. 2020. g. Pristupljeno 2. 1. 2023. 
  12. ^ „FilmAffinity”. FilmAffinity (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-02. 
  13. ^ „Andrei Tarkovsky”. obo (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-02. 
  14. ^ „‘The Exile and Death of Andrei Tarkovsky’: A Priceless Contribution to the Body of Work on One of Cinema’s Greatest Poets • Cinephilia & Beyond” (na jeziku: engleski). 2015-12-23. Pristupljeno 2023-01-02. 
  15. ^ rac_admin (2021-05-11). „The Sacrifice: Tarkovsky's Last Testament”. Russian Art + Culture (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-02. 
  16. ^ „The Local’s Swedish film of the month: The Sacrifice”. www.thelocal.se (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-02. 
  17. ^ „All Masterpieces of Andrei Tarkovsky will be Shown at the SIFF”. Shanghai International Film Festival. 29. 3. 2016. Pristupljeno 2. 1. 2023. 
  18. ^ Dunne (2008) , p. 431.
  19. ^ Jones, J.R. (30. 7. 2015). „How one Hemingway short story became three different movies”. Chicago Reader. Arhivirano iz originala 9. 8. 2020. g. Pristupljeno 2. 1. 2023. 
  20. ^ Hoberman, J. (30. 7. 2015). „Facing Death With a Shrug in Two Versions of 'The Killers'”. The New York Times. Arhivirano iz originala 8. 1. 2021. g. Pristupljeno 2. 1. 2023. 
  21. ^ „Яndeks”. www.kinopoisk.ru. Arhivirano iz originala 02. 01. 2023. g. Pristupljeno 2023-01-02. 
  22. ^ Goodman, Walter (22. 4. 1988). „'Steamroller and Violin,' Tarkovsky's Earliest”. The New York Times. Arhivirano iz originala 11. 1. 2021. g. Pristupljeno 2. 1. 2023. 
  23. ^ Bradshaw, Peter (19. 5. 2016). „Ivan's Childhood review – audacious, coldly lucid postwar Russian classic”. The Guardian. Arhivirano iz originala 11. 1. 2021. g. Pristupljeno 2. 1. 2023. 
  24. ^ Rose, Steve (20. 10. 2010). „Andrei Rublev: the best arthouse film of all time”. The Guardian. Arhivirano iz originala 7. 1. 2021. g. Pristupljeno 2. 1. 2023. 
  25. ^ Shave, Nick (1. 5. 2020). „I've never seen … Solaris”. Arhivirano iz originala 7. 7. 2020. g. Pristupljeno 2. 1. 2023. 
  26. ^ „The Mirror”. Rotten Tomatoes. Arhivirano iz originala 12. 11. 2020. g. Pristupljeno 2. 1. 2023. 
  27. ^ Le Fanu, Mark (18. 7. 2017). „Stalker: Meaning and Making”. The Criterion Collection. Arhivirano iz originala 9. 10. 2020. g. Pristupljeno 2. 1. 2023. 
  28. ^ Dyer, Geoff (5. 2. 2009). „Danger! High-radiation arthouse!”. The Guardian. Arhivirano iz originala 7. 9. 2020. g. Pristupljeno 1. 12. 2020. 
  29. ^ „Nostalgia”. Rotten Tomatoes. Arhivirano iz originala 11. 1. 2021. g. Pristupljeno 2. 1. 2023. 
  30. ^ Hoberman, J. (24. 1. 2014). „A Man Without a Nation, in Italy”. The New York Times. Arhivirano iz originala 4. 3. 2016. g. Pristupljeno 11. 1. 2021. 
  31. ^ „Tempo Di Viaggo”. Festival de Cannes. Arhivirano iz originala 24. 8. 2019. g. Pristupljeno 2. 1. 2023. 
  32. ^ Ebert, Roger (21. 11. 1986). „The Sacrifice”. RogerEbert.com. Arhivirano iz originala 11. 1. 2021. g. Pristupljeno 2. 1. 2023. 
  33. ^ „Sergey Lazo”. Letterboxd. Pristupljeno 2. 1. 2023. 
  34. ^ a b Dunne (2008) , p. 428.
  35. ^ „The End of Ataman”. Letterboxd. Pristupljeno 2. 1. 2023. 
  36. ^ „The Fierce One”. Letterboxd. Pristupljeno 2. 1. 2023. 
  37. ^ „Sour Grape”. Letterboxd. Pristupljeno 2. 1. 2023. 
  38. ^ Riley 2007, str. 24
  39. ^ Dunne (2008) , p. 429.
  40. ^ a b Dunne (2008) , p. 430.
  41. ^ Steamroller and the Violin (na jeziku: engleski), Pristupljeno 2. 1. 2023 
  42. ^ My Name Is Ivan (na jeziku: engleski), Pristupljeno 2. 1. 2023 
  43. ^ Andrei Rublev (na jeziku: engleski), Pristupljeno 2. 1. 2023 
  44. ^ Solaris (na jeziku: engleski), Pristupljeno 2. 1. 2023 
  45. ^ Solaris (1972), Pristupljeno 2. 1. 2023 
  46. ^ The Mirror (na jeziku: engleski), Pristupljeno 2. 1. 2023 
  47. ^ Mirror (1975), Pristupljeno 2. 1. 2023 
  48. ^ Stalker (na jeziku: engleski), Pristupljeno 2. 1. 2023 
  49. ^ MacKay, Marina, Modernist Nostalgia/Nostalgia for Modernism, Palgrave Macmillan, Pristupljeno 2. 1. 2023 
  50. ^ Voyage in Time (na jeziku: engleski), Pristupljeno 2. 1. 2023 
  51. ^ The Sacrifice (na jeziku: engleski), Pristupljeno 2. 1. 2023 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Dodatna literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Филмографија_Андреја_Тарковског&oldid=27536120”