Crkva Svetog Arhanđela Mihaila u Štimlju
| Crkva Svetog Arhanđela Mihaila | |
|---|---|
| Osnovni podaci | |
| Osnivanje | 1922. (na temeljima starije crkve) |
| Reosnovan | 1977, 2005, 2010. |
| Mesto | Štimlje  Srbija |
Crkva Svetog Arhanđela Mihaila je pravoslavna crkva u Štimlju koja je posvećena Svetom Arhangelu Mihailu. Ovaj hram pripada Srpskoj pravoslavnoj crkvi i nalazi se u Raško-prizrenskoj eparhiji[1]. Danas je hram oskrnavljen i u velikoj meri uništen.
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Crkva je podignuta između 1920. i 1922. godine na temeljima neke starije crkve i posvećena je srpskim ratnicima poginulim tokom Prvog svetskog rata[2]. Crkvu je podiglo društvo „Kneginja Ljubica“, po projektu Jelisavete Načić[2] i ovo je njena jedina očuvana crkva. Stilski, crkva pripada raškom stilu.[3] Freske Svetog Save i Simeona Morotočivog je izradio srpski slikar Uroš Predić[2]. Ikone na ikonostasu je izradila Poleksija Todorović.[3] Osvećena je 28. juna 1923.[4][5]
Crkva Svetog Arhanđela Mihaila u Štimlju je renovirana 1977. godine,[2] kada su zazidani gornji delovi trifora na pevnicama, čime je crkva izgubila dosta od svog prvobitnog izgleda. Godine 1997. crkva je registrovana kao spomenik kulture.[3] Nakon rata na Kosovu i Metohiji 1999. godine je teško oštećena. Nov napad na crkvu je usledio 18. januara 2004. godine kada je podmetnut požar od kog je izgoreo zvonik[6]. Hram je ponovo oštećen u martovskom pogromu 2004. godine[1], kada su Albanci 19. marta zapalili samu crkvu[7]. Hram je počeo da se obnavlja 2005. godine, a u periodu 2009. do 2010. godine obnovu hrama je preuzeo UNESKO i obezbedio 75.000 evra za njegovu obnovu[1]. U junu 2012. godine Albanci su ponovo uništili hram[1]. Tada je odnet krov sa crkve, porazbijani su prozori i vrata, unutrašnjost crkve je opljačkana, a iz zidova su iščupani električni kablovi[1].
U izveštaju Saveta Evrope iz aprila 2012. godine se naglašava potreba bolje zaštite Crkve Svetog Arhanđela Mihaila[1].
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d đ „Oskrnavljena pravoslavna crkva u Štimlju”. RTS. 19. 7. 2012. Pristupljeno 19. 7. 2012.
- ^ a b v g „Uništene i oskrnavljene srpske pravoslavne svetinje na Kosovu i Metohiji (1999-2000): 71. Crkva Sv. Arhangela Mihaila u Štimlju”. Rastko. 19. 7. 2012. Pristupljeno 19. 7. 2012.
- ^ a b v „Spomenici kulture u Srbiji - CRKVA SV. ARHANĐELA MIHAILA, Štimlje”. Nacionalni centar za digitalizaciju. Pristupljeno 22. 8. 2015.
- ^ "Politika", 23. jun 1923, str. 5
- ^ [7B1B521D786232CBF4A/1923/07/03?fullscreen#page/3/mode/1up "Politika", 3. jul 1923, str. 3]
- ^ SPC: „Izgoreo zvonik Srpske pravoslavne crkve u Štimlju“ (22. januar 2004.) Arhivirano na sajtu Wayback Machine (21. oktobar 2012), Pristupljeno 30. 4. 2013.
- ^ SPC: ZAPALjENA CRKVA SV. ARHANGELA MIHAILA U ŠTIMLjU (19. mart 2004.) Arhivirano na sajtu Wayback Machine (31. oktobar 2012), Pristupljeno 30. 4. 2013.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Dan veterana /Spisak uništenih i oskrnavljenih crkava na Kosovu i Metohiji (Jun-Oktobar 1999)
- "Ilustrovani list", br 6; 8–15. feb. 1923; str. 13 (slika zvona i ikonostasa)
- "Ilustrovani list", br. 28; 12-19. jul 1923 (foto reportaža sa osvećenja, str. 1 i 2)
