2. maj
2. maj (02.05) je 122. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (123. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 243 dana.
Događaji[uredi | uredi izvor]
| maj | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | |||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
| 31 | ||||||
- 1885 — Belgijski kralj Leopold II proglasio se za kralja nove Slobodne države Kongo.
- 1902 — Premijerno je prikazan prvi naučnofantastični film, Put na mesec
- 1933 — Kancelar Nemačke Adolf Hitler ukinuo sindikate.
- 1945 — Sovjetske trupe osvojile Berlin, u Drugom svetskom ratu.
- 1951 — Savet Evrope prihvatio Zapadnu Nemačku kao punopravnog člana.
- 1953 — Kralj Husein zvanično postao kralj Jordana.
- 1953 — Kralj Fejsal II zvanično preuzeo vlast u Iraku.
- 1960 — Izvršena smrtna kazna nad Amerikancem Kerilom Česmenom, osuđenim za otmicu i silovanje. Čekajući izvršenje presude, koje je osam puta odlagano zahvaljujući upornoj i veštoj odbrani, u zatvoru je napisao tri knjige koje su postale bestseleri.
- 1965 — U upotrebu ušao prvi komunikacioni satelit za prenos televizijske slike.
- 1967 — U Stokholmu počeo rad Međunarodni sud za ratne zločine, koji je kasnije presudio da su SAD krive za agresiju na Vijetnam.
- 1970 — Američka Nacionalna garda na univerzitetu Kent je pucala u studente koji su protestovali protiv Vijetnamskog rata i ubila njih četvoro.
- 1990 — Afrički nacionalni kongres Nelsona Mandele i Vlada Južne Afrike u Kejptaunu počeli razgovore o okončanju vlasti bele manjine u toj zemlji.
- 1992 — Okupacija Hrvatske vojske srpskog sela Nos Kalik u Dalmaciji.
- 1993 — Predsednik Republike Srpske Radovan Karadžić u Atini potpisao Vens-Ovenov plan za Bosnu pod uslovom da ga prihvati Skupština RS. Skupština RS kasnije je odbacila plan, ocenivši da su mape razgraničenja s bosanskim muslimanima i Hrvatima krajnje nepovoljne za Srbe u Bosni, a rat u Bosni nastavljen.
- 1994 — Nelson Mandela i njegov Afrički nacionalni kongres pobedili na izborima u Južnoj Africi.
- 1995 — Šest osoba poginulo, a 176 ranjeno kada su projektili krajiških Srba pogodili centar Zagreba.
- 1999 — Avijacija NATO u napadima na Jugoslaviju upotrebila "grafitne bombe" koje su izazvale raspad elektroenergetskog sistema u Srbiji. Oko 70 odsto teritorije Srbije ostalo u mraku.
- 2000 — U Sijera Leoneu pobunjenici Ujedinjenog revolucionarnog fronta zarobili 500 pripadnika mirovnih snaga Ujedinjenih nacija. Zatvorenici u narednom periodu puštani u manjim grupama, a 15. jula, posle vojne intervencije mirovnih snaga, konačno svi oslobođeni.
- 2001 — Ronilac Živadin Đorđević izjavio listu "Timočka krimi-revija" da je u proleće 1999. iz reke Dunav izvučena hladnjača s 50 tela koja su kasnije tajno zakopana u masovnu grobnicu. U narednim mesecima policija Srbije otkrila nekoliko masovnih grobnica u kojima su, kako se pretpostavlja, zakopani albanski civili ubijeni tokom sukoba na Kosovu.
- 2001 - Bivši pripadnik Kju-kluks-klana Tomas Blanton osuđen na doživotnu robiju zbog postavljanja bombe u crkvi u Birmingemu, u američkoj državi Alabama 1963, koja je za posledicu imala smrt četiri crnkinje.
- 2003 — Predsednik SAD Džordž Buš saopštio da je glavni deo borbenih operacija u Iraku završen, čime je zvanično okončan rat u Iraku.
- 2004 — Milorad Ulemek, bivši komandant Jedinice za specijalne operacije i prvooptuženi za ubistvo premijera Srbije Zorana Đinđića, predao se beogradskoj policiji posle 14 meseci skrivanja.
- 2014 — U požaru u zgradi Doma sindikata u Odesi, na jugoistoku Ukrajine, poginulo je 48 proruskih demonstranata dok je više od 200 ranjeno dok su pripadnici ukrajinskih radikalnih desničarskih organizacija ubacivali Molotovljeve koktele, a neke od njih su palicama udarali.
Rođenja[uredi | uredi izvor]
- 1729 — Katarina Velika, ruska carica nemačkog porekla. (prem. 1796)[1]
- 1852 — Pera Todorović, srpski novinar, pisac i političar. (prem. 1907)[2]
- 1860 — Teodor Hercl, austrougarski novinar, dramaturg, politički aktivista i pisac, poznat kao začetnik cionističkog pokreta. (prem. 1904)[3]
- 1885 — Heda Hoper, američka glumica i novinarka. (prem. 1966)[4]
- 1903 — Bendžamin Spok, američki pedijatar. (prem. 1998)[5]
- 1935 — Luis Suarez, španski fudbaler i fudbalski trener (prem. 2023)[6]
- 1936 — Norma Aleandro, argentinska glumica.[7]
- 1943 — Mustafa Nadarević, hrvatsko-bosanskohercegovački glumac i reditelj. (prem. 2020)[8]
- 1946 — Dejvid Suše, engleski glumac.[9]
- 1950 — Muharem Serbezovski, makedonsko-bosanskohercegoački pevač, pisac, prevodilac i političar.
- 1952 — Kristin Baranski, američka glumica, pevačica i producentkinja.[10]
- 1970 — Bojan Pajtić, srpski političar i pravnik.[11]
- 1972 — Dvejn Džonson, američki glumac, producent i rvač.[12]
- 1975 — Dejvid Bekam, engleski fudbaler.[13]
- 1980 — Eli Kemper, američka glumica i komičarka.[14]
- 1981 — Tijago Mendeš, portugalski fudbaler.[15]
- 1983 — Tina Maze, slovenačka alpska skijašica.[16]
- 1984 — Tabo Sefološa, švajcarski košarkaš.[17]
- 1985 — Lili Alen, engleska muzičarka.[18]
- 1987 — Filip Filipović, srpski vaterpolista.[19]
- 1990 — Ivana Maksimović, srpska strelkinja.[20]
Smrti[uredi | uredi izvor]
- 373 — Atanasije Veliki, aleksandrijski patrijarh (328 — 373), hrišćanski svetac i jedan od četiri oca pravoslavne crkve (rođ. otprilike 293).
- 907 — Boris Mihailo, prvi bugarski hrišćanski knez (852 — 889) i nacionalni svetac.[21]
- 1519 — Leonardo da Vinči, italijanski vajar, arhitekta i slikar. (rođ. 1452)[22]
- 1567 — Marin Držić, dubrovački renesansni pesnik i dramski pisac.[23]
- 1683 — Stjepan Gradić, diplomata, filozof, matematičar, fizičar, pesnik, isusovac i prevodilac iz Dubrovačke republike. (rođ. 1613)[24]
- 1857 — Alfred de Mise, francuski pisac.[25]
- 1892 — August Vilhelm fon Hofman, nemački hemičar.[26]
- 1914 — Jovan Skerlić, književni kritičar[27]
- 1957 — Džozef Makarti, američki političar, senator.[28]
- 2011 — Osama bin Laden saudijski multimilioner (član veoma bogate porodice Bin Laden) i vođa Al kaide, militantne islamističke organizacije koja je izvela više terorističkih napada širom sveta.[29]
- 2013 — Ivan Turina, hrvatski fudbaler. (rođ. 1980)[30]
- 2017 — Vilhelm Totok, nemački bibliotekar, bibliograf istorije filozofije. (rođ. 1921)
- 2021 — Agnija Stanić, srpska igumanija Manastira Bogovađe. (rođ. 1940)
Praznici i dani sećanja[uredi | uredi izvor]
- Srpska pravoslavna crkva slavi:
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Catherine the Great | Biography, Facts, Children, & Accomplishments | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-04. Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ Todosijević, Aca (2012-05-18). „Pera Todorović”. Učionica istorije (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Theodor Herzl | Austrian Zionist, Political Activist & Journalist | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-09. Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Hedda Hopper | Actress, Soundtrack”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Benjamin Spock | Additional Crew”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Luis Suárez, Luis Suárez Miramontes - Footballer | BDFutbol”. www.bdfutbol.com. Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Norma Aleandro | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Mustafa Nadarevic | Actor”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „David Suchet | Actor, Producer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Christine Baranski | Actress, Producer, Soundtrack”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Bojan Pajtić”. Istinomer (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Dwayne Johnson | Actor, Producer, Writer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „David Beckham - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Ellie Kemper | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Tiago Mendes - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Tina Maze | Biography & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Thabo Sefolosha Stats, Height, Weight, Position, Draft Status and more”. Basketball-Reference.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Lily Allen Songs, Albums, Reviews, Bio & More”. AllMusic (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Filip Filipović”. delfini.rs.
- ^ „Ivana Anđušić Maksimović”. Olimpijski komitet Srbije (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Boris I | King of Bulgaria, Christianization of Bulgaria, Slavic Ruler | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Leonardo da Vinci | Biography, Art, Paintings, Mona Lisa, Drawings, Inventions, Achievements, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-30. Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „DRŽIĆ Marin”. snp.org.rs. Pristupljeno 24. 1. 2022.
- ^ Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 222.
- ^ „Alfred de Musset | Romantic Poet, Playwright & Novelist | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2023-12-08. Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „August Wilhelm von Hofmann | Organic Chemistry, Synthesis, Dye Chemistry | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Skerlic Jovan”. www.sanu.ac.rs. Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Joseph McCarthy | Biography, Senator, McCarthyism, Communism, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Osama bin Laden | Biography, al-Qaeda, Terrorist Attacks, Death, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-01. Pristupljeno 2024-01-30.
- ^ „Ivan Turina - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-30.
Vidi još[uredi izvor]