29. decembar
29. decembar (29.12.) je 363. dan godine po gregorijanskom kalendaru (364. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 2 dana.
Događaji[uredi | uredi izvor]
| decembar | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | ||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | 31 | |||||
- 1170 — Nadbiskup Tomas Beket ubijen po nalogu engleskog kralja Henrija II pred oltarom Kenterberijske katedrale.
- 1721 — Francuzi okupirali ostrvo Mauricijus u Indijskom okeanu. Ostrvo 1810. potpalo pod britansku vlast, a nezavisnost steklo 1968.
- 1890 — Američki vojnici kod "Ranjenog kolena" u Južnoj Dakoti masakrirali više od 200 Indijanaca iz plemena Sijuks, među njima veliki broj žena i dece.
- 1911 — Revolucionarna privremena skupština za prvog predsednika Kine izabrala Suena Jatsena, čime je posle više od tri milenijuma ukinuta monarhija.
- 1914 — Počela bitka kod Sarikamiša u Prvom svetskom ratu, u kojoj je mnogo slabija ruska vojska nanela težak poraz turskoj armiji. Turci izgubili 77.000 od 95.000 vojnika.
- 1920 — Vlada Kraljevine SHS je Obznanom zabranila rad Komunističkoj partiji Jugoslavije.
- 1937 — Slobodna Irska Država je zamenjena sa novom državom nazvanom Irska, zajedno sa uvođenjem novog ustava.
- 1940 — Nemačko vazduhoplovstvo izvelo najteže bombardovanje Londona u Drugom svetskom ratu, koje je britanskoj prestonici nanelo najveća razaranja od "velikog požara" 1666, kada su uništene četiri petine grada.
- 1944 — Sovjetske trupe u Drugom svetskom ratu ušle u Budimpeštu.
- 1973 — Filipinski diktator Ferdinand Markos nastavio da vlada po okončanju drugog predsedničkog mandata, iako po Ustavu nije mogao ponovo da bude biran. Na osnovu vanrednog stanja koje je zaveo 1972. vladao dekretima dok u pobuni 1986. nije zbačen sa vlasti.
- 1989 — Parlament Čehoslovačke za šefa države izabrao češkog pisca Vaclava Havela, dugogodišnjeg disidenta pod komunističkim režimom, koji je kao "državni neprijatelj" proveo pet godina u zatvoru. Havel nasledio Gustava Husaka koji je prethodno pod pritiskom javnosti podneo ostavku.
- 1992 — Skupština Jugoslavije izglasala nepoverenje prvoj Vladi SR Jugoslavije i smenila premijera, srpskog biznismena iz SAD Milana Panića. Za vršioca dužnosti premijera imenovan potpredsednik Vlade Radoje Kontić. Smenjivanje Panića usledilo posle njegovih sukoba s predsednikom Srbije Slobodanom Miloševićem oko sprovođenja mirovne politike prema bivšim jugoslovenskim republikama.
- 1996 — Vlada Gvatemale i vođe gerilskog pokreta potpisali sporazum kojim je posle 36 godina zvanično okončan poslednji i najduži građanski rat u Centralnoj Americi.
- 1998 — Vođe Crvenih Kmera izvinjavaju se zbog genocida u Kambodži za vrijeme sedamdesetih koji je uzeo više od jedan milion života.
- 1999 — U nevremenu koje je zahvatilo više evropskih zemalja život izgubilo oko 130 ljudi.
- 2000 — Ministar odbrane Rusije Igor Sergejev potpisao dokument kojim se dozvoljava obuka iranskih oficira u Rusiji.
- 2001 — U Kabulu prvi put patrolirale avganistanske i britanske trupe, što je bila proba za mirovne operacije.
- 2001 — Oko 300 ljudi poginulo, najmanje 120 povređeno, u požaru koji je izazvao vatromet u trgovinskom centru u Limi, glavnom gradu Perua.
Rođenja[uredi | uredi izvor]
- 1721 — Madam Pompadur, francuska kurtizana, ljubavnica francuskog kralja Luja XV. (prem. 1764)[1]
- 1800 — Čarls Gudjir, američki samouki hemičar, najpoznatiji kao pronalazač vulkanizovane gume. (prem. 1860)[2]
- 1809 — Vilijam Gledston, britanski političar. (prem. 1898)[3]
- 1876 — Pau Kasals, španski violončelista, kompozitor i dirigent. (prem. 1973)[4]
- 1896 — David Alfaro Sikeiros, meksički slikar i grafičar. (prem. 1974)[5]
- 1902 — Laslo Gal, jugoslovenski i mađarski pesnik, humorista i novinar. (prem. 1975)[6]
- 1921 — Dobrica Ćosić, srpski pisac, 1. predsednik Savezne Republike Jugoslavije. (prem. 2014)[7]
- 1928 — Danica Aćimac, srpska glumica. (prem. 2009)[8]
- 1936 — Meri Tajler Mur, američka glumica i producentkinja. (prem. 2017)[9]
- 1937 — Barbara Stil, engleska glumica i producentkinja.[10]
- 1938 — Džon Vojt, američki glumac.[11]
- 1947 — Ted Denson, američki glumac i producent.[12]
- 1959 — Patriša Klarkson, američka glumica.[13]
- 1970 — Enriko Kjeza, italijanski fudbaler i fudbalski trener.[14]
- 1972 — Džud Lo, engleski glumac.[15]
- 1974 — Lena Bogdanović, srpska glumica.[16]
- 1982 — Marko Baša, crnogorski fudbaler.[17]
- 1982 — Alison Bri, američka glumica, producentkinja i scenaristkinja.[18]
- 1989 — Kej Nišikori, japanski teniser.[19]
- 1995 — Ros Linč, američki glumac i muzičar.[20]
- 1996 — Dilan Minet, američki glumac i muzičar.[21]
- 2001 — Nemanja Popović, srpski košarkaš.[22]
Smrti[uredi | uredi izvor]
- 1825 — Žak Luj David, francuski slikar. (rođ. 1748)[23]
- 1924 — Karl Špiteler, švajcarski pesnik, pisac i esejista, dobitnik Nobelove nagrade za književnost (1919). (rođ. 1845)[24]
- 1925 — Feliks Valoton, švajcarsko-francuski slikar. (prem. 1865)
- 1926 — Rajner Marija Rilke, austrijski pesnik i pisac. (rođ. 1875)[25]
- 1981 — Miroslav Krleža, hrvatski književnik, dramaturg i enciklopedista. (rođ. 1893)[26]
- 1984 — Gvido Tartalja, srpski književnik i prevodilac. (rođ. 1899)[27]
- 1986 — Andrej Tarkovski, ruski reditelj, scenarista, pisac i teoretičar filma. (prem. 1932)[28]
- 2006 — Blagoje Vidinić, jugoslovenski fudbalski golman i trener. (rođ. 1934)[29]
- 2010 — Vladan Batić, srpski pravnik i političar, osnivač i prvi predsednik Demohrišćanske stranke Srbije. (rođ. 1949)[30]
- 2010 — Atina Bojadži, makedonska plivačica. (rođ. 1944)
- 2015 — Pavel Srniček, češki fudbalski golman. (rođ. 1968)[31]
- 2016 — Ferdinand Kibler, švajcarski biciklista. (rođ. 1919)[32]
- 2018 — Rosenda Monteros, meksička glumica. (rođ. 1935)[33]
- 2020 — Šaba Du, američki glumac, plesač i koreograf. (rođ. 1955)[34]
- 2020 — Pjer Karden, italijansko-francuski modni dizajner. (rođ. 1922)[35]
- 2022 — Vivijen Vestvud, engleska modna dizajnerka i preduzetnica. (rođ. 1941)[36]
- 2022 — Pele, brazilski fudbaler. (rođ. 1940)[37]
Praznici i dani sećanja[uredi | uredi izvor]
Sveti prorok Agej; Sveta Teofanija carica
Toma (ime) Beket, David kralj.
Zul Hidže (Zu-l Hidždže)
Tevet
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Jeanne-Antoinette Poisson, marquise de Pompadour | French aristocrat”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Charles Goodyear | American inventor”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „William Ewart Gladstone | prime minister of United Kingdom”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Pablo Casals | Spanish musician”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „David Alfaro Siqueiros | Mexican painter”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 206.
- ^ „Član SANU”. archive.vn. 2014-05-22. Arhivirano iz originala 22. 05. 2014. g. Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ Tanjug. „Preminula glumica Danica Aćimac”. Blic.rs (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Mary Tyler Moore | Biography, TV Shows, Films, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Barbara Steele”. Rotten Tomatoes.
- ^ „Jon Voight | Biography, Movies, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Ted Danson - Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Patricia Clarkson”. Rotten Tomatoes.
- ^ „Enrico Chiesa - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Jude Law | British actor”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Lena Bogdanović Biografija”. Biografija.org (na jeziku: srpski). 2018-04-23. Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ Strack-Zimmermann, Benjamin. „Marko Baša”. www.national-football-teams.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Alison Brie”. Community Wiki (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Kei Nishikori | Overview | ATP Tour | Tennis”. ATP Tour. Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „WebCite query result”. www.webcitation.org. Arhivirano iz originala 28. 07. 2013. g. Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Dylan Minnette”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ j.t.d, ABA liga. „Nemanja Popović > Player : ABA League”. ABA Liga (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Jacques-Louis David | Biography, Art, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Carl Spitteler | Swiss poet | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Rainer Maria Rilke | Austrian-German poet”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 402.
- ^ „Tartalja, Gvido | Hrvatska enciklopedija”. enciklopedija.hr. Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Andrei Tarkovsky”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ Admin (2020-03-04). „Vidinić Blagoje”. reprezentacija.rs (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Beograd: Umro Vladan Batić nakon duge bolesti”. Radio Slobodna Evropa (na jeziku: srpskohrvatski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Pavel Srníček, international football player”. eu-football.info (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Ferdinand Kübler”. www.procyclingstats.com. Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Rosenda Monteros | Apple TV”. Apple TV (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Adolfo Quinones”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ Srpska, RTRS, Radio Televizija Republike Srpske, Radio Television of Republic of. „Preminuo modni dizajner Pjer Karden”. SVIJET - RTRS. Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Vivienne Westwood | Biography, Designs, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Pelé - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
Vidi još[uredi izvor]
