5. jul

5. jul (5.7.) je 186. dan godine po gregorijanskom kalendaru (187. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 179 dana.

Događaji

jul
P	U	S	Č	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31

• 1413 — Bitka kod sela Čamorlu: Mehmed I, uz pomoć pomoćnih odreda iz Srbije, Bosne i Ugarske, potukao svog brata Musu i nametnuo se za jedinog vladara čitavog Osmanskog carstva čime je završen rat oko prestola među sinovima Bajazita I.
• 1596 — Engleski pomorci opustošili su špansku obalu i opljačkali Kadiz, pomorsku luku koja je otkrićem Amerike dobila prvorazredan značaj.
• 1809 — Vođena bitka kod Vagrama u okviru Napoleonovih ratova.
• 1811 — Venecuela je postala prva južnoamerička država koja je proglasila nezavisnost od Španije.
• 1830 — U pohodu na Alžir Francuzi su zauzeli grad Alžir. Alžir je ostao pod francuskom upravom do 1962, kada je ta severnoafrička zemlja stekla nezavisnost.
• 1865 — Vilijam But osnovao je u Londonu „Hrišćansku misiju“ koja je kasnije dobila naziv „Vojska spasa“ i bavila se uglavnom humanitarnim radom. Bila je vrlo aktivna u periodu posle Drugog svetskog rata.
• 1865 — U Velikoj Britaniji je donet prvi u svetu zakon o ograničenju brzine - dve milje na sat.
• 1875 — Napadom čete hajdučkog harambaše Pera Tunguza na turski karavan na Ćetnoj poljani, na putu Mostar—Nevesinje počela je Nevesinjska puška ustanak protiv osmanske vlasti u Hercegovini.
• 1932 — Antonio de Oliveira Salazar je postao premijer Portugalije.
• 1943 — Nemačkom ofanzivom iz pravca Orela i Harkova na sovjetske položaje počela je Kurska bitka.
• 1946 — Luj Rear, u Parizu predstavio bikini.
• 1951 — Osnovan Veslački klub Partizan
• 1959 — Predsednik Indonezije Sukarno raspustio je parlament, suspendovao Ustav iz 1950. i zaveo diktatorski režim.
• 1975 —
  • Američki teniser Artur Eš postao je prvi crnac pobednik turnira u Vimbldonu.
  • Zelenortska ostrva su dobila nezavisnost nakon 500 godina portugalske vlasti.
• 1977 — U Pakistanu je izvršen vojni udar kojim je general Mohamad Zija ul Hak zbacio s vlasti premijera Zulfikara Ali Buta.
• 1980 — Švedski teniser Bjern Borg pobedio je peti put uzastopno na turniru u Vimbldonu.
• 1990 — Skupština SR Srbije usvojila "Zakon o prestanku rada Skupštine Socijalističke Autonomne Pokrajine Kosovo i Izvršnog veća Skupštine Socijalističke Autonomne Pokrajine Kosovo" (Službeni glasnik SRS, br. 33/90).
• 1994 — Palestinski vođa Jaser Arafat, koji je doputovao na Zapadnu obalu nakon 27 godina izbeglištva, najavio je stvaranje države Palestine na teritoriji pod palestinskom samoupravom, sa glavnim gradom u istočnom Jerusalimu.
• 1996 — Ovca Doli je postala prvi sisar kloniran iz odrasle ćelije.
• 2001 —
  • Makedonske vlasti i albanski pobunjenici postigli su dogovor o primirju. Mirovni sporazum kojim su okončani višemesečni sukobi u Makedoniji, potisan je 13. avgusta u Ohridu.
  • Henelore Kol, supruga bivšeg nemačkog kancelara Helmuta Kola izvršila je samoubistvo. Ona je dugo godina bolovala od retke bolesti koja je izazvala alergiju na svetlo.

Rođenja

• 1717 — Pedro III od Portugalije, kralj Portugalije (1777—1786). (prem. 1786)
• 1857 — Klara Cetkin, nemačka socijalistička političarka i borac za ženska prava. (prem. 1933)
• 1879 — Dvajt Dejvis, američki teniser i političar, osnivač Dejvis kupa. (prem. 1945)
• 1880 — Jan Kubelik, češki violinista i kompozitor. (prem. 1940)
• 1885 — Andre Lot, francuski slikar, predstavnik kubizma. (prem. 1962)
• 1889 — Žan Kokto, francuski pesnik, pisac, dramaturg, slikar, dizajner i reditelj. (prem. 1963)
• 1891 — Tin Ujević, hrvatski pesnik. (prem. 1955)
• 1911 — Žorž Pompidu, francuski političar, predsednik Francuske (1969—1974). (prem. 1974)
• 1928 — Stevan Raičković, srpski pesnik, pisac i prevodilac. (prem. 1992)
• 1929 — Jovan Rašković, srpski psihijatar i političar, osnivač SDS-a u Hrvatskoj. (prem. 1992)
• 1939 — Pavel Morozenko, sovjetski i ruski glumac. (prem. 1991)
• 1946 — Gerard 't Hoft, holandski teorijski fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (1999).
• 1948 — Alojz Peterle, slovenački političar i diplomata, premijer Slovenije (1990—1992).
• 1949 — Ed O’Ros, američki glumac.
• 1953 — Nikola Matijašević, srpski odbojkaš i odbojkaški trener.
• 1960 — Pruit Tejlor Vins, američki glumac.
• 1961 — Zlatko Saračević, hrvatski rukometaš i rukometni trener. (prem. 2021)
• 1963 — Idi Falko, američka glumica.
• 1964 — Miodrag Stojković, srpski genetičar.
• 1966 — Đanfranko Zola, italijanski fudbaler i fudbalski trener.
• 1968 — Majkl Stalbarg, američki glumac.
• 1968 — Aleks Cile, švajcarski biciklista.
• 1969 — RZA, američki hip-hop muzičar, muzički producent i glumac.
• 1973 — Isidora Minić, srpska glumica.
• 1975 — Ernan Krespo, argentinski fudbaler i fudbalski trener.
• 1975 — Aj Sugijama, japanska teniserka.
• 1976 — Nuno Gomeš, portugalski fudbaler.
• 1977 — Nikola Kifer, nemački teniser.
• 1979 — Ameli Moresmo, francuska teniserka.
• 1982 — Alberto Đilardino, italijanski fudbaler i fudbalski trener.
• 1982 — Beno Udrih, slovenački košarkaš.
• 1987 — Andrija Kaluđerović, srpski fudbaler.
• 1989 — Dejan Lovren, hrvatski fudbaler.
• 1992 — Alberto Moreno, španski fudbaler.
• 1992 — Mirna Radulović, srpska pevačica.
• 1996 — Ovca Doli, prvi klonirani sisar. (prem. 2003)

Smrti

• 1793 — Aleksander Roslin, švedski slikar (rođ. 1718).
• 1833 — Žozef Nieps, francuski hemičar (rođ. 1765)
• 1889 — Jakov Ignjatović, začetnik realizma u srpskoj književnosti (rođ. 1822).
• 1958 — srpski patrijarh Vikentije Prodanov (rođ. 1890).
• 1969 — Valter Gropijus, nemački arhitekta, osnivač Bauhausa (rođ. 1883).
• 2017 — Milivoje Mića Marković, srpski kompozitor, klarinetista i saksofonista (rođ. 1939).

Praznici i dani sećanja

• Srpska pravoslavna crkva slavi:
  • Sveštenomučenika Jevsevija - episkopa samosatskog
  • Svete mučenike Zinona i Zinu
  • Prepodobnu Anastasiju - ženu svetog Simeona mirotočivog i majku Svetog Save

Vidi još

• Spisak datuma
• Spisak godina
• Spisak decenija
• Spisak vekova
• Spisak milenijuma