Bratunačka laka pješadijska brigada
| Bratunačka laka pješadijska brigada | |
|---|---|
 Grb Bratunačke lake pješadijske brigade | |
| Postojanje | 14. novembar 1992—1996. Mesto formiranja: Bratunac |
| Formacija | brigada |
| Jačina | 2.200[1] prosečno: 2.200[1] |
| Deo | Vojske Republike Srpske |
| Angažovanje | |
| Komandanti | |
| Komandant | pukovnik Borivoje Tešić |
| Komandant 2 | pukovnik Cvijetin Vuksić |
| Komandant 3 | potpukovnik Slavko Ognjenović |
| Komandant 4 | potpukovnik Milan Urošević |
| Komandant 5 | pukovnik Vidoje Blagojević |
Bratunačka laka pješadijska brigada je bila pješadijska jedinica Vojske Republike Srpske, u sastavu Drinskog korpusa.
Sastav i borbena obeležja[uredi | uredi izvor]
Brigada je imala pet pešadijskih bataljona (420-500 boraca), logističku četu, interventu četu, minobacačku četu (120 mm), tenkovski vod (tri tenka), mehanizovani vod (5 oklopnih transportera), mešoviti artiljerijski divizion i komandu brigade (izviđački vod, vod veze i vod vojne policije). Do novembra 1992, na prostoru opštine Bratunac borio se 5. bataljon Birčanske brigade, jedan odred Teritorijalne odbrane Bratunac, kao i par manjih dobrovoljačkih jedinica. Krajem aprila 1993. 5 pešadijskih bataljona su preustrojeni u 3 bataljona.
Brigada je branila front dužine 50 km, s ukupnom površinom 270 km².
Ratni put[uredi | uredi izvor]
1992.[uredi | uredi izvor]
Bratunačka brigada je formirana 14. novembra 1992. godine po naredbi Drinskog korpusa. Brigada je dobila težak zadatak da sa malo ili nimalo ratne tehnike zaustavi prodore 28. divizije ARBiH (iz Srebrenice), koji su u prethodnom periodu potpuno poremetili život opštine Bratunac; tako je, na primer, tokom 1992. godine više od 60 srpskih sela uništeno ili spaljeno, dok je život izgubilo oko 400 civila.[2] Do zvaničnog osnivanja brigade u novembru mesecu, poginulo je 265 boraca opštine Bratunac, a 301 je ranjeno. Prvih meseci rata, bratunački borci vodili su najteže borbe za rudnik Sase, selo Kravica i predgrađa naselja Bratunac. Očekivalo se stoga da će osnivanje brigade učvrstiti odbranu, ali je brigada izgubila deo teritorije oko rudnika Sase sredinom decembra prve ratne godine.
1993.[uredi | uredi izvor]
Početkom 1993. brigada se umalo raspala, budući da su snage Nasera Orića iz Srebrenice zauzela veći deo opštine, kao i susedno naselje Skelane. Selo Kravica je spaljeno na pravoslavni Božić 7. januara, a meštani pobijeni. Brigadu su pojačale tokom februara jedan bataljon 6. sanske brigade i Garda Panteri iz Bijeljine – time je i započeta operacija Cerska. Do sredine februara oslobođen je rudnik Sase, a sredinom marta su izviđačka jedinica i 1. bataljon brigade zauzela taktički važnu kotu Čauš. Do kraja meseca je oslobođen okupiran deo Bratunca. ARBiH je, međutim, preoteo kotu Čauš 24. marta. Borbe su prenete na srebreničku opštinu, tako da je do 17. aprila srebrenička enklava bila pred kapitulacijom. U prolećnim borbama stradalo je 29 boraca, dok je 96 ranjeno. Takođe, u borbama je poginulo i 27 dobrovoljaca iz Srbije. Po uspešnom završetku operacije Cerska, brigada je smanjila dužinu fronta na 32 km, dok je slobodna teritorija iznosila 400 km².[2]
1994.[uredi | uredi izvor]
U januaru 1994. poslat je vod ”Crvenih beretki” da pomogne odbranu kote Bandijerka na prostoru Birčanske brigade. Krajem marta osnovan je interventni bataljon brigade. Brigada je poslala jedan izviđački vod i bateriju LRB 128 mm u osvajanje Goražda. U borbama na olovsko-kladanjskom pravcu učestvovali su 2 izviđačka voda, baterija LRB 128 mm i jedna mešovita pešadijska četa. Borci brigade (2 izviđačka voda) borili su se i velikom protivudaru Vojske Republike Srpske u Bihaćkom džepu u operaciji Štit.[2]
1995.[uredi | uredi izvor]
Početkom maja 1995. interventni bataljon brigade (160 boraca) pridodat je 4. srpskoj mešovitoj brigadi u operaciji Spreča 95. Jedan deo bataljona, na čelu s borcem zvani ”Mungos”, samovoljno je napustio brigadu i prebacio se u Beli Manastir, tada pod kontrolom Republike Srpske Krajine.
Brigada je učestovala u osvajanju Srebrenice u operaciji Krivaja. Mnogi pripadnici brigade učestvovali su u pogubljenju srebreničkih muslimana, kao i u nizu drugih ratnih zločina. Tadašnji komandant brigade, Vidoje Blagojević, osuđen je pravosnažno na 15 godina zatvora zbog zločina u Srebrenici. Nedugo nakon pada Srebrenice, zauzeta je i Žepa u operaciji Stupčanica.
Budući da je padom enklava Srebrenice i Žepe prestao da postoji front prema neprijatelju, brigada je do kraja rata korišćena kao manevarska jedinica. Krajem jula poslata je grupa od oko 300 boraca u sastavu 1. drinske mešovite brigade, koja se borila na grahovsko-glamočkom pravcu. Početkom avgusta poslata je i druga grupa od oko 300 boraca u sastavu 2. drinske mešovite brigade u operaciji Vaganj. Ostatak brigade (oko 700 boraca) stalno je raspoređen na Trnovu i u zoni odgovornosti Vlaseničke i 2. romanijske brigade.[2]
Gubici[uredi | uredi izvor]
Tokom rata je poginulo 411 boraca, a 750 je ranjeno.[3]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Dokaz br. 1D00642 na suđenju IT-05-88:Popovic et al u Haškom tribunalu: „Komanda Drinskog korpusa, mesečno brojno stanje, Str.pov.br 05/1-255”. icr.icty.org. 28. 7. 1995. Arhivirano iz originala 22. 04. 2019. g. Pristupljeno 22. 4. 2019.
- ^ a b v g Dokaz br. 1D00735 na suđenju IT-05-88:Popovic et al u Haškom tribunalu: „Komanda Drinskog korpusa, Istorija Bratunačke brigade”. icr.icty.org. Arhivirano iz originala 22. 04. 2019. g. Pristupljeno 1. 5. 2019.
- ^ „Obilježen dan Bratunačke brigade”. RTRS. 14. 11. 2018. Pristupljeno 1. 5. 2019.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- „Obilježen dan Bratunačke brigade”. RTRS. 14. 11. 2018. Pristupljeno 1. 5. 2019.
