Etnički Makedonci u Srbiji
 Deca u makedonskoj nošnji | |
| Ukupna populacija | |
|---|---|
| 14.767 (2022)[1] | |
| Jezici | |
| srpski i makedonski | |
| Religija | |
| uglavnom pravoslavlje | |
| Srodne etničke grupe | |
| Južni Sloveni |
| Deo serije o Makedoncima |
| Makedonci |
|---|
 |
| Po regiji ili zemlji |
| Makedonija |
| Dijaspora |
|
|
Podgrupe i srodne grupe |
|
|
| Kultura |
|
|
| Religija |
| Ostale teme |
Makedonci u Srbiji (mkd. Македонци во Србија) su državljani Srbije koji se u etničkom smislu izjašnjavaju kao pripadnici makedonskog naroda. Zvanično su priznati kao nacionalna manjina, čija nacionalna prava u domenu kulture, obrazovanja, informisanja i službene upotrebe jezika i pisma predstavlja Nacionalni savet makedonske nacionalne manjine, sa sedištem u Pančevu.
Zastava Makedonaca u Srbiji sadrži u sebi šesnaestokraki simbol Sunce Vergine ili Zvezda iz Kutleša.
Demografija[uredi | uredi izvor]
U Republici Srbiji, prema popisu iz 2002. godine, 14.355 građana izjasnilo se da je njihov maternji jezik makedonski.[2]
Prema popisu stanovništva iz 2011. godine,[2] u Srbiji živi 22.755 Makedonaca, što je za 3.092 manje nego na popisu stanovništva iz 2002. godine.[2] Najveća koncentracija Makedonaca je u mestima Plandište, Jabuka, Glogonj i Kačarevo, gde oni čine od 12 do 33% ukupnog stanovništva.
Imigracija[uredi | uredi izvor]
U periodu 1945–1992, etnički Makedonci su bili jedan od konstitutivnih naroda u tadašnjoj Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji. U tom periodu, mnogi etnički Makedonci su migrirali u različite krajeve tada zajedničke države. Najveći intenzitet naseljavanja bio je kada je na hiljade etničkih Makedonaca izbeglo ili proterano iz Severne Grčke tokom grčkog građanskog rata. Najveći broj ovih izbeglica doveden je upravo u Socijalističku Republiku Srbiju, a posebno u Socijalističku Autonomnu Pokrajinu Vojvodinu gde se i danas nalazi najveća koncentracija ove nacionalne manjine u Srbiji.
Makedonski mediji[uredi | uredi izvor]
Glavni informativno-politički časopis makedonske zajednice u Srbiji je mesečna „Makedonska videlina“. Ograničeni prenos na makedonskom jeziku dostupan je na TV Novi Sad, kao i na lokalnoj stanici TV Pančevo. Generalno, makedonski jezik nije u zvaničnoj upotrebi u komunikacijama u Srbiji, što Nacionalni savet makedonske nacionalne manjine nastoji da promeni.
Rasprostranjenost u Srbiji[uredi | uredi izvor]
Makedonska populacija koja živi u Srbiji koncentrisana je u Beogradu i Vojvodini. Najviše Makedonaca u Beogradu koncentrisano je u opštinama Novi Beograd i Palilula.
Etnički Makedonci u Vojvodini[uredi | uredi izvor]
Kada je u pitanju Vojvodina, postoji više zona u kojima žive etnički Makedonci. Mesta u kojima čine značajnu etničku manjinu su: Plandište, Glogonj, Dužine, Kačarevo i Jabuka koja se sa 32,54% etničkih Makedonaca smatra važnim uporištem te zajednice u Vojvodini. U ovim mestima žive uglavnom oni etnički Makedonci koji su se doselili 1960ih i 1970ih godina iz tadašnje SR Makedonije, iz ekonomskih razloga.
Etničkim Makedoncima su zagarantovana manjinska prava, a makedonski jezik je zvaničan u mestima:
| Makedonsko stanovništvo u Vojvodini |
1961 | % | 1971[6] | % | 1981[7] | % | 1991[8] | % | 2002 | % |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Dužine | 223 | 35,8 | 143 | 35,8 | 90 | 31,9 | 84 | 35,9 | 68 | 31,1 |
| Glogonj | 1001 | 31 | 976 | 29,9 | 1201 | 33,3 | 818 | 23,5 | 367 | 11,5 |
| Gudurica | 299 | 14,2 | 247 | 15,8 | 192 | 13,3 | 171 | 12,8 | 133 | 10,5 |
| Hajdučica | 215 | 11,4 | 192 | 10,5 | 155 | 10,2 | 138 | 9,5 | 123 | 8,9 |
| Kačarevo | 3117 | 40 | 3298 | 41 | 3205 | 38,6 | 2473 | 30,5 | 1467 | 19 |
| Jabuka (Pančevo) | 3471 | 66,2 | 3325 | 61 | 4179 | 64,8 | 3177 | 48,2 | 2054 | 32,5 |
| Pančevo | 597 | 1,5 | 1095 | 2 | 1662 | 2,4 | 1748 | 2,4 | 1196 | 1,6 |
| Plandište | 1111 | 31,7 | 1065 | 28,3 | 1027 | 24,9 | 1038 | 23,7 | 910 | 21,3 |
| Velika Greda | 181 | 9,3 | 168 | 9,5 | 163 | 10,3 | 171 | 11,3 | 136 | 9,9 |
| Vojvodina | 15.190 | 0,8 | 16.527 | 0,9 | 18.897 | 0,9 | 17.472 | 0,9 | 11.785 | 0,6 |
Poznate ličnosti[uredi | uredi izvor]
- Ipče Ahmedovski, srpski pevač makedonskog porekla
- Jašar Ahmedovski, srpski pevač makedonskog porekla
- Ivan Bekjarev, glumac
- Vladimir Gligorov, srpski ekonomista i politikolog, sin Kira Gligorova
- Tijana Dapčević, profesor violončela i makedonsko-srpska pop-pevačica, majka Srpkinja, otac Makedonac
- Bogomil Đuzel, makedonski pesnik, esejista, dramski pisac i prevodilac, rođen u Čačku
- Mario Đurovski, fudbaler, sin Milka Đurovskog
- Marko Đurovski, pevač, sin Milka Đurovskog
- Đorđe Želčeski i Keti Selimova, muzički duo, žive i stvaraju u Beogradu
- Aleksandar Ignjovski,[9] srpski fudbaler makedonskog porekla
- Aleksandar Lazevski, makedonski fudbaler, rođen u Vršcu
- Dragan Lukovski, bivši košarkaški reprezentativac
- Maja Odžaklijevska, pop-rok i džez pevačica
- Stojan Pačov, slikar, koji živi i stvara u Beogradu
- Lazar Ristovski,[10] glumac
- Vasil Hadžimanov, džez- muzičar
- Zafir Hadžimanov, muzičar
- Aleksandar Džambazov, kompozitor
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Konačni rezultati Popisa stanovništva, domaćinstava i stanova 2022. | O POPISU STANOVNIŠTVA”. popis2022.stat.gov.rs. Pristupljeno 2023-06-23.
- ^ a b v Stanovništvo – baza Baza podataka, Stanovništvo prema nacionalnoj pripadnosti , 29.11.2012 Arhivirano 2013-04-16 na sajtu Archive.today, Pristupljeno 8. 4. 2013.
- ^ Makedonska kuća za mlade u Jabuci, Pančevu, Pristupljeno 8. 4. 2013.
- ^ Makedonski zvaničan jezik u Dužinama Arhivirano na sajtu Wayback Machine (13. mart 2012), Pristupljeno 8. 4. 2013.
- ^ Makedonski postao zvaničan u opštini u Vojvodini Arhivirano na sajtu Wayback Machine (16. oktobar 2009), Pristupljeno 8. 4. 2013.
- ^ 1971- Popis SFRJ
- ^ 1981- Popis SFRJ
- ^ 1991- Popis SFRJ
- ^ Ignjovski: Bez popusta za Makedonce
- ^ Lazar Ristovski, glumac, pisac, reditelj...
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Veb-sajt posvećen međunarodnim pravima Makedonaca
- Sedam decenija Makedonaca u Vojvodini („Politika“, 14. april 2016)
| Manjine (sa savetima nacionalnih manjina) |  | |
|---|---|---|
| Ostale manjine | ||
| Amerika |  | |
|---|---|---|
| Evropa | ||
| Okeanija | ||
