Makedonija (provincija)

Za druge upotrebe, pogledajte Makedonija (višeznačna odrednica).

Provincija Makedonija oko 120. godine n. e.

Makedonija (lat. Macedonia) je bila rimska provincija osnovana 146. godine p. n. e., pošto je rimski vojskovođa Kvint Cecilije Metel porazio Andriska 148. p. n. e. u poslednjem u nizu makedonskih ratova, pošto su ukinute četiri klijentske republike koje je Rim bio ranije osnovao na teritoriji antičke Makedonije. Rimska provincija obuhvatala je i deo Epira, Tesaliju i delove Peonije. Ilirije i Trakije. Glavni grad provincije je bio Solun.

U 3. veku ili 4. veku nove ere provincija Makedonija podeljena je na dva dela, južni i severni. Južni deo je postao nova provincija Makedonija Prima (lat. Macedonia Prima) sa centrom u Solunu, dok je severni deo postao nova provincija Makedonija Sekunda (lat. Macedonia Secunda) sa centrom u Stobiju. Te su dve provincije bile uključene u Makedonsku dijecezu, koju su još činile Tesalija, Epir, Ahaja i Krit. Makedonska dijeceza je, zajedno s Dakijskom dijecezom i Panonskom dijecezom, činila Ilirsku prefekturu, koja je ustanovljena 318. godine n. e. Kada je Ilirska prefektura 379. godine podeljena na Zapadni i Istočni Ilirik, makedonske su provincije uključene u Istočni Ilirik. Nakon podele Rimskog carstva na Zapadno rimsko carstvo i Istočno rimsko carstvo 395. godine, Makedonija je pripala istočnom delu, odnosno Vizantiji.

Privreda rimske Makedonije

Ignacijev put u antici

Avgustovim principatom započeo je u Makedoniji dugotrajni period mira, prosperiteta i blagostanja, premda je njena važnost za ekonomiju Rimskog carstva bila manja u poređenju s važnošću njenog suseda, Male Azije.

Ekonomskom napredovanju značajno je doprinela izgradnja Ignacijevog puta, doseljavanje rimskih trgovaca u makedonske gradove, te osnivanje rimskih kolonija. Carska vlada je, zajedno s putevima i upravnim sistemom, donela ekonomski prosperitet, koji je donosio korist kako rimskom vladajućem sloju tako i nižim društvenim slojevima. Uz prostrano obradivo zemljište i bogate pašnjake, vladajuće porodice zgrtale su ogromna bogatstva u društvu zasnovanom na robovskoj radnoj snazi.

Poboljšanje uslova života dovelo je do povećanja zanatlija u toj oblasti. Kamenoresci, rudari, kovači i drugi upošljavani su u različitim komercijalnim delatnostima. Grci su se zapošljavali kao vaspitači, učitelji i lekari širom Rimskog carstva.

Izvozna privreda u osnovi se temeljila na zemljoradnji i stočarstvu, ali su se izvozili i drugi proizvodi, kao što su gvožđe, bakar, zlato, drvna građa itd. Dodatni izvor prihoda bile su makedonske luke, kao na primer Dion, Solun i Kasandrija.

Literatura

• Zečević, Nada (2002). Vizantija i Goti na Balkanu u IV i V veku. Beograd: Vizantološki institut SANU. 
• Ostrogorski, Georgije (1969). Istorija Vizantije. Beograd: Prosveta. 

Spoljašnje veze

• Macedonia - Province of the Roman Empire